Naczelny Sąd Administracyjny oddalił w środę skargę kasacyjną fiskusa, który upierał się, że opłaty za duplikaty świadectw czy legitymacji szkolnych podlegają VAT.
Z wnioskiem o interpretację dotyczącą tego rodzaju opłat wystąpiła gmina. Wskazała, że w celu wykonywania zadania własnego w postaci edukacji publicznej powołuje jednostki oświatowe. Należą do nich m.in.: przedszkola, szkoły (podstawowe, ponadpodstawowe, artystyczne), placówki kształcenia ustawicznego, kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego itp.
Czytaj też: Kiedy gmina jest podatnikiem VAT
Wszystkie, działając na podstawie przepisów, wydają świadectwa i dyplomy państwowe stanowiące dokumenty urzędowe. Każda z nich zobowiązana jest do wydania na wniosek zainteresowanej osoby duplikatu określonego dokumentu, np. świadectwa, odpisu świadectwa dojrzałości, odpisu aneksu do świadectwa dojrzałości, dyplomu lub zaświadczenia, indeksu czy legitymacji.
Gmina podkreśliła, że wydanie tych dokumentów ma charakter odpłatny. W związku z tym zapytała, czy odpłatne wydanie ich przez gminne jednostki oświaty należy uznać za czynności wykonywania władztwa publicznego. W konsekwencji poprosiła o potwierdzenie, że takie czynności, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie podlegają opodatkowaniu.
Fiskus nie zgodził się z taką wykładnią przepisów. Jego zdaniem gmina w odniesieniu do czynności wydawania duplikatów świadectw, odpisu świadectwa dojrzałości, odpisu aneksu do świadectwa dojrzałości, dyplomu lub zaświadczenia itd. wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu VAT.
Jak tłumaczyli urzędnicy, świadczy bowiem w reżimie cywilnoprawnym – a nie publicznoprawnym – odpłatne usługi, przy czym istnieje bezpośredni związek między dokonywanymi płatnościami a usługami świadczonymi przez placówki oświatowe podlegające pod gminę.
Samorządowcy zaskarżyli interpretację i wygrali. Najpierw rację przyznał im Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. Wbrew twierdzeniu fiskusa WSA nie dopatrzył się w realizacji spornych zadań reżimu cywilnoprawnego. A to dlatego, że wynikają one z wykonywania obowiązków nałożonych na skarżącą odrębnymi przepisami.
Tak samo uznał NSA. Podkreślił, że problematyka wydawania duplikatów dokumentów szkolnych dotyka działań edukacji. W konsekwencji, jak tłumaczył sędzia Zbigniew Łoboda, jest to wykonywanie zadań własnych wynikających z mocy ustawy. Za tym, że sporne opłaty nie podlegają VAT, a gmina z ich tytułu nie jest podatnikiem, świadczy też to, że nie można mówić o swobodzie kształtowania ich wysokości. Kwestia odpłatności jest zdeterminowana ustawowo. Nie jest wynikiem rachunku ekonomicznego. Wyrok jest prawomocny.
Sygnatura akt: I FSK 1668/18.
