Przede wszystkim dotyczy to sytuacji, w których finansowanie, jakie otrzymują poszczególne podmioty w ramach grupy, nie jest idealnym odbiciem struktury i warunków finansowania, jakie otrzymuje grupa kapitałowa z zewnątrz (np. z banków).

[srodtytul]Ważny koszt zewnętrzny [/srodtytul]

Zgodnie z MSR 23 kapitalizacja kosztów finansowania w sprawozdaniu skonsolidowanym powinna odzwierciedlać sposób, w jaki finansuje się grupa jako całość, a nie poszczególne jej jednostki.

[ramka][b]Przykład 1 [/b]

Grupa kapitałowa finansuje się kredytem bankowym (ogólnym) o oprocentowaniu 7,5 proc. oraz obligacjami zewnętrznymi (niezwiązanymi ze specyficznym zadaniem inwestycyjnym) oprocentowanymi według stopy 8,5 proc. Jednocześnie jednostka dominująca H udzieliła dwóm spółkom zależnym (A i C) pożyczek wewnątrzgrupowych (ogólnych) na działalność gospodarczą oprocentowanych według stopy 10 proc. Potrzeby inwestycyjne spółki B zostaną natomiast zaspokojone poprzez dopłatę do kapitału dokonaną przez jednostkę dominującą.

W sprawozdaniach jednostkowych spółki A i C skapitalizują koszt finansowania według stopy 10 proc. Spółka B nie skapitalizuje żadnych kosztów finansowania zewnętrznego ze względu na to, że całość nakładów inwestycyjnych jest finansowana z kapitału własnego.

Z perspektywy grupy kapitałowej koszt finansowania będzie obliczony na podstawie średniej ważonej stopy kapitalizacji właściwej dla finansowania zewnętrznego, czyli kredytu bankowego i obligacji wyemitowanych przez jednostkę dominującą. Stąd w sprawozdaniu skonsolidowanym jednostka dominująca powinna skorygować koszty finansowania naliczone w sprawozdaniu jednostkowym spółki A i C o różnicę w stopie kapitalizacji.Dodatkowo w sprawozdaniu skonsolidowanym zostaną naliczone i skapitalizowane w wartości nowo wytworzonych aktywów koszty finansowania w jednostce B, mimo że z perspektywy jednostki one nie wystąpiły ([link=http://grafik.rp.pl/grafika2/251009]patrz tabela[/link]).[/ramka]

Dla celów sprawozdania skonsolidowanego kosztem, jaki kwalifikuje się do kapitalizacji, jest koszt „zewnętrzny” dla grupy kapitałowej, a nie finansowania wewnętrznego.

Oznacza to, że przy sporządzaniu sprawozdania skonsolidowanego jednostka dominująca powinna wykonać wiele czynności związanych z wyeliminowaniem uprzednio naliczonych kosztów finansowa- nia wewnętrznego (na poziomie sprawozdań jednostek) i naliczyć je według „warunków zewnętrznych”, odpowiednio korygując wartość początkową i amortyzację aktywów. To karkołomne ćwiczenie może się nie udać bez skomplikowanych modeli finansowych i dodatkowego rejestru środków trwałych na poziomie konsolidacji.

[srodtytul]Trzeba porównać z polską pożyczką [/srodtytul]

Jeśli przedsiębiorstwo zadłuża się w walutach obcych, aby sfinansować swoje nakłady inwestycyjne, różnice kursowe są kosztem lub przychodem, który podlega kapitalizacji. Jednakże, w odróżnieniu od polskiej ustawy o rachunkowości oraz przepisów o podatku dochodowym, tylko ta część różnic kursowych, która stanowi korektę kosztu odsetek, zostanie uwzględniona w wartości początkowej wytwarzanego środka trwałego. W praktyce oznacza to, że spółki będą musiały porównać koszt, jaki wystąpiłby, gdyby jednostka zadłużyła się w walucie polskiej, z tym, jaki wystąpił w walucie obcej.

[ramka][b]Przykład 2 [/b]

Spółka mająca siedzibę w Polsce otrzymała pożyczkę w wysokości 10 mln USD na finansowanie budowy magazynu. Odsetki przeliczone na walutę polską wyniosły za rok 1500 tys. zł. Hipotetycznie taka pożyczka zaciągnięta w złotych wiązałaby się z odsetkami w wysokości 1955 tys. zł. Na dzień bilansowy kursy kształtowały się niekorzystnie i ujemne różnice kursowe na wycenie kapitału pożyczki wyniosły 4000 tys. zł. [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/251011]Wyliczenie kapitalizowanej kwoty różnic kursowych korygujących kwotę odsetek będzie wyglądało następująco [/link]

Maksymalna kwota różnic kursowych, jaką można skapitalizować, ograniczona jest teoretycznym kosztem finansowania w walucie krajowej. Warto zauważyć, że w sprawozdaniu finansowym sporządzonym zgodnie z polskimi przepisami całość różnic kursowych (4000 tys. zł) powiększyłaby wartość budynku biurowego. Zatem w okresie gwałtownej deprecjacji złotego zastosowanie zasad MSR 23 spowoduje, że wynik finansowy spółki może być znacząco niższy niż w porównywalnym sprawozdaniu według polskich zasad rachunkowości.[/ramka]

[ramka][b]Nie wykorzystamy przepisów podatkowych[/b]

Spółki muszą kapitalizować odsetki i różnice kursowe związane z wytworzeniem aktywów, jednak powszechnie stosowane zasady podatkowe istotnie się różnią od tych, jakie proponuje MSR 23. Dlatego możliwość wykorzystania już istniejących procedur zastosowanych przy rozliczeniu podatkowym w procesie wdrożenia zaktualizowanego MSR 23 jest znacznie ograniczona. Poniżej przedstawione zostały główne różnice. Zobacz [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/251010]"Przykłady różnic między kapitalizacją podatkową i księgową"[/link][/ramka]

[i]Radomił Maślak jest dyrektorem w Dziale Audytu PricewaterhouseCoopers

Paweł Wesołowski jest starszym menedżerem w Dziale Audytu PricewaterhouseCoopers [/i]