Łączenie spółek bez zamykania ksiąg rachunkowych w firmie przejmowanej

Tak orzekł WSA w Olsztynie w wyroku z 6 czerwca br. (I SA/Ol 194/07)

.

Spółka z o.o. zwróciła się do urzędu skarbowego z pytaniem, czy w przypadku połączenia przez przejęcie rozliczonego metodą łączenia udziałów spółka przejmowana ma obowiązek zakończyć rok podatkowy. Powołując się na art. 12 ust. 3 ustawy o rachunkowości, spółka twierdziła, że nie ma obowiązku zamykania ksiąg rachunkowych, a tym samym zakończenia roku podatkowego zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Urząd skarbowy nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika. Uznał, że przy łączeniu spółek metodą łączenia udziałów jest możliwość niezamykania ksiąg zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o rachunkowości, jednak z art. 12 ust. 2 pkt 2 wywnioskował, że spółka przejęta ma obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych na dzień zakończenia działalności, a co za tym idzie - kończy się jej rok podatkowy. Izba skarbowa podzieliła zdanie organu I instancji.

WSA w Olsztynie orzekł, że art. 12 ust. 2 ustawy o rachunkowości ustanawia ogólne zasady zamykania ksiąg rachunkowych, od których wyjątkiem jest art. 12 ust. 3. Ten drugi przepis daje podatnikowi możliwość niezamykania ksiąg rachunkowych w przypadku łączenia jednostek, gdy rozliczenie przejęcia następuje metodą łączenia udziałów i nie powoduje powstania nowej jednostki. Organy podatkowe poprzestały na interpretacji art. 12 ust. 2, a do stanu faktycznego przedstawionego przez spółkę należało zastosować art. 12 ust. 3. Wobec czego nie było obowiązku zamknięcia ksiąg rachunkowych i w konsekwencji zakończenia roku podatkowego.

W omawianej sprawie organy podatkowe, niestety, nie przedstawiły szczegółowo powodów, z których zrównały, wyraźnie odrębne na gruncie ustawy o rachunkowości, pojęcia połączenia jednostki związanego z przejęciem jej przez inną jednostkę oraz zakończenia działalności. Nie wyjaśniły też, dlaczego nie uwzględniły wyjątku dopuszczającego możliwość niezamykania ksiąg rachunkowych w przypadku połączenia jednostek.

Warto jednak zwrócić uwagę na to, że przy wydawaniu interpretacji prawa podatkowego organy podatkowe oparły swoje (niestety, błędne) stanowisko na analizie przepisów ustawy o rachunkowości, które mają bezpośredni wpływ na ustalenie konsekwencji podatkowych. To pozytywny aspekt rozstrzygnięcia. Niektóre organy podatkowe odmawiają bowiem wydania interpretacji, jeżeli wymaga to analizy ustawy o rachunkowości lub innych przepisów mających bezpośredni wpływ na rozliczenia podatkowe.