11 marca 2015 r. prezydent podpisał uchwaloną 20 lutego br. ustawę o odnawialnych źródłach energii (dalej: OZE). Prace nad ustawą trwały kilka lat, a ich celem było uregulowanie zasad funkcjonowania „zielonej" energetyki w Polsce i wdrożenie dyrektyw unijnych dotyczących promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej.
W ostatnich miesiącach opinia publiczna żyła głównie sankcjami unijnymi, które groziły Polsce za niewdrożenie dyrektyw. W efekcie uchwalenie ustawy przyjęto jako coś oczywistego, analizowano jej wady i zalety z perspektywy dalszego funkcjonowania sektora energetycznego, a mniej uwagi poświęcono kwestiom technicznym związanym ze stosowaniem nowych przepisów. A to błąd.
Ustawa wprowadza zmiany w stosunku do dotychczasowych regulacji zawartych w ustawie – Prawo energetyczne. Podobnie jak w prawie energetycznym:
- przedsiębiorstwa energetyczne – wytwarzające,
- odbiorcy końcowi i przemysłowi – nabywający oraz
- towarowe domy maklerskie lub domy maklerskie
– obracające energią elektryczną są zobowiązane do uzyskania i przedstawienia do umorzenia prezesowi URE świadectwa pochodzenia wydanego odpowiednio dla energii elektrycznej wytworzonej w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub uiszczenia tzw. opłaty zastępczej.
W przypadku odbiorców przemysłowych obowiązek ten dotyczy tych przedsiębiorstw, które w roku kalendarzowym poprzedzającym rok realizacji obowiązku zużyły nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej i złożyły prezesowi URE odpowiednie oświadczenie, o którym mowa poniżej.
Definicja odbiorcy przemysłowego
Odbiorcą przemysłowym w rozumieniu ustawy jest przedsiębiorstwo, którego przeważającą działalnością gospodarczą jest działalność ściśle określona w Polskiej Klasyfikacji Działalności i dla którego wartość tzw. współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej wynosi nie mniej niż 3 proc.
Do tej pory ustawa – Prawo energetyczne do odbiorców przemysłowych zaliczała firmy, których główną działalnością gospodarczą była działalność w zakresie m.in.: wydobywania węgla kamiennego lub rud metali nieżelaznych, produkcji papieru i wyrobów z papieru, produkcji szkła i wyrobów ze szkła, produkcji ceramicznych materiałów budowlanych, produkcji metali, produkcji żywności. Nowe przepisy zawierają blisko 70 numerów PKD, co może sprawić, że obowiązek rozliczania świadectw pochodzenia dotknie większej liczby podmiotów.
Oświadczenie a rola biegłego
Jak już wspomniano, odbiorca przemysłowy składa prezesowi URE oświadczenie. W dokumencie tym potwierdza się:
- wykonywanie określonej działalności gospodarczej oznaczonej kodami PKD,
- ilość zużytej energii elektrycznej oraz ilość energii elektrycznej zakupionej na własny użytek w roku kalendarzowym poprzedzającym rok realizacji obowiązku,
- wartość współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej,
- ilość energii elektrycznej objętej obowiązkiem rozliczenia świadectw pochodzenia oraz stanowiącej podstawę do obliczenia opłaty OZE, zgodnie z regulacjami nowej ustawy.
Wraz z tym dokumentem należy również przedstawić, co jest nowością, opinię biegłego rewidenta potwierdzającą prawidłowość wyliczenia wartości współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej. Każdy z odbiorców przemysłowych ma na to czas do 30 listopada roku poprzedzającego rok realizacji obowiązku rozliczenia świadectw pochodzenia.
Współczynnik intensywności zużycia energii elektrycznej definiowany jest jako stosunek kosztów energii elektrycznej zużytej na własne potrzeby do wartości dodanej brutto obliczanej jako średnia arytmetyczna z trzech ostatnich lat poprzedzających rok realizacji obowiązku rozliczenia świadectw pochodzenia, czyli np. dla roku 2017 – za lata 2014–2016. Gdy działalność gospodarcza jest wykonywana w okresie krótszym niż trzy lata, wartość dodaną brutto oblicza się jako średnią arytmetyczną z okresu wykonywania tej działalności. Ustawa deleguje na ministra gospodarki wydanie rozporządzenia, w którym zostanie określony sposób obliczania współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej, przy uwzgłędnieniu zasad rachunkowości stosowanych przez odbiorcę przemysłowego oraz kosztów energii elektrycznej ponoszonych przez tego odbiorcę.
Wzór do wykorzystania
W przepisach przejściowych ustawa definiuje również, wobec braku rozporządzenia wykonawczego, współczynnik intensywności zużycia energii elektrycznej dla celów rozliczenia za 2015 r. Określa go jako stosunek kosztów energii elektrycznej zużytej na własny użytek do wartości dodanej brutto obliczanej jako średnia arytmetyczna z lat 2012–2014. W przypadku gdy działalność gospodarcza jest wykonywana w okresie krótszym niż trzy lata, wartość dodaną brutto oblicza się jako średnią arytmetyczną z okresu wykonywania tej działalności.
W praktyce należy go obliczyć jako iloraz kwalifikowanych kosztów energii elektrycznej „C" i jednostkowej wartości dodanej brutto „GVA" według wzoru:
Ei = C / GVA x 100%
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
C – kwalifikowane koszty energii elektrycznej [w zł],
GVA – jednostkowa wartość dodana brutto [w zł].
Kwalifikowane koszty energii elektrycznej, oznaczone symbolem „C", oblicza się jako średnią arytmetyczną poniesionych kosztów energii elektrycznej zużytej na potrzeby własne w latach 2012–2014. Uwzględniają one wszystkie składowe kosztu energii elektrycznej oraz opłaty wynikające z realizacji usługi dystrybucji i przesyłu energii elektrycznej.
Natomiast jednostkową wartość dodaną brutto, oznaczoną symbolem „GVA", oblicza się jako średnią arytmetyczną z lat 2012–2014 według następujących zasad >> patrz tabela
Zgodnie z wytycznymi z ustawy biegły rewident w swojej opinii dotyczącej współczynnika intensywności dla celów rozliczenia w roku 2015 powinien poświadczyć poprawność wyliczenia średniej arytmetycznej poniesionych kosztów energii elektrycznej zużytej na potrzeby własne w latach 2012–2014, oznaczonej symbolem „C" oraz jednostkowej wartości dodanej brutto, oznaczonej symbolem „GVA".
Autor jest partnerem w Departamencie Rewizji Finansowej BDO
Branże objęte nowym obowiązkiem:
Działalność wg PKD
Wydobywanie węgla kamiennego
Górnictwo pozostałych rud metali nieżelaznych
Wydobywanie kamieni ozdobnych oraz kamienia dla potrzeb budownictwa, skał wapiennych, gipsu, kredy i łupków
Wydobywanie minerałów dla przemysłu chemicznego oraz do produkcji nawozów
Wydobywanie soli
Pozostałe górnictwo i wydobywanie, gdzie indziej niesklasyfikowane
Produkcja soków z owoców i warzyw
Pozostałe przetwarzanie i konserwowanie owoców i warzyw
Produkcja olejów i pozostałych tłuszczów płynnych
Wytwarzanie skrobi i wyrobów skrobiowych
Produkcja pozostałych niedestylowanych napojów fermentowanych
Produkcja słodu
Produkcja przędzy bawełnianej
Produkcja tkanin bawełnianych
Produkcja wyrobów powroźniczych, lin, szpagatów i wyrobów sieciowych
Produkcja włóknin i wyrobów wykonanych z włóknin, z wyłączeniem odzieży
Produkcja odzieży skórzanej
Produkcja wyrobów tartacznych
Produkcja arkuszy fornirowych i płyt wykonanych na bazie drewna
Produkcja masy włóknistej
Produkcja papieru i tektury
Produkcja artykułów gospodarstwa domowego, toaletowych i sanitarnych
Wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej
Produkcja barwników i pigmentów
Produkcja pozostałych podstawowych chemikaliów nieorganicznych
Produkcja pozostałych podstawowych chemikaliów organicznych
Produkcja nawozów i związków azotowych
Produkcja tworzyw sztucznych w formach podstawowych
Produkcja kauczuku syntetycznego w formach podstawowych
Produkcja włókien chemicznych
Produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych
Produkcja płyt, arkuszy, rur i kształtowników z tworzyw sztucznych
Produkcja opakowań z tworzyw sztucznych
Produkcja szkła płaskiego
Kształtowanie i obróbka szkła płaskiego
Produkcja szkła gospodarczego
Produkcja włókien szklanych
Produkcja i obróbka pozostałego szkła, włączając szkło techniczne
Produkcja wyrobów ogniotrwałych
Produkcja ceramicznych kafli i płytek
Produkcja ceramicznych wyrobów sanitarnych
Produkcja ceramicznych izolatorów i osłon izolacyjnych
Produkcja pozostałych wyrobów ceramicznych
Produkcja pozostałych wyrobów z mineralnych surowców niemetalicznych, gdzie indziej niesklasyfikowana
Produkcja surówki, żelazostopów, żeliwa i stali oraz wyrobów hutniczych
Produkcja rur, przewodów, kształtowników zamkniętych i łączników, ze stali
Produkcja prętów ciągnionych na zimno
Produkcja wyrobów płaskich walcowanych na zimno
Produkcja drutu
Produkcja metali szlachetnych
Produkcja aluminium hutniczego
Produkcja ołowiu, cynku i cyny
Produkcja miedzi
Produkcja pozostałych metali nieżelaznych
Wytwarzanie paliw jądrowych
Produkcja baterii i akumulatorów
Produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana
Produkcja gazów technicznych
Produkcja cegieł, dachówek i materiałów budowlanych, z wypalanej gliny
Produkcja cementu
Produkcja wapna i gipsu
Odlewnictwo żeliwa
Odlewnictwo staliwa
Odlewnictwo metali lekkich
Odlewnictwo miedzi i stopów miedzi
Produkcja elementów elektronicznych
Produkcja magnetycznych i optycznych niezapisanych nośników informacji
Odzysk surowców z materiałów segregowanych
