Europejskie priorytety nadzorcze w odniesieniu do sprawozdań finansowych za rok 2014

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), czyli paneuropejski odpowiednik Komisji Nadzoru Finansowego, opublikował europejskie wspólne priorytety nadzorcze w odniesieniu do sprawozdań finansowych za rok 2014. Publikacja wpisuje się w obowiązujące do pewnego czasu zasady wspierania przez organy nadzorcze z poszczególnych krajów UE spójnego stosowania Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przez podmioty wykorzystujące je do raportowania giełdowego. Celem wspólnych priorytetów nadzorczych jest osiągnięcie wysokiego poziomu harmonizacji sposobu nadzorowania jednostek oraz przyczynienie się do spójności w stosowaniu MSSF w krajach UE.

Jakie priorytety

ESMA wspólnie z krajowymi organami nadzoru zidentyfikowała zagadnienia dotyczące sprawozdawczości finansowej, na które spółki notowane i ich biegli rewidenci powinni zwrócić szczególną uwagę, sporządzając i badając sprawozdania finansowe sporządzane na podstawie MSSF za rok kończący się 31 grudnia 2014 r. Priorytety te będą głównym obszarem zainteresowania organów nadzoru, gdy będą one analizować sprawozdania spółek giełdowych.

Wspólne priorytety nadzorcze obejmują następujące tematy:

- przygotowanie i prezentacja skonsolidowanych sprawozdań finansowych i związanych z nimi ujawnień,

- sprawozdawczość finansowa jednostek, które są stroną wspólnych ustaleń umownych oraz związane z nimi ujawnienia,

- ujmowanie i wycena aktywów z tytułu podatku odroczonego.

Dobór zagadnień nie jest przypadkowy. Ustalono właśnie te priorytety, gdyż dotyczą istotnych zmian w zasadach rachunkowości, będących skutkiem wejścia w życie nowych standardów, takich jak MSSF 10, 11 i 12. Ponadto, tematy te odnoszą się do wyzwań, przed jakimi stają podmioty giełdowe w obliczu aktualnej sytuacji ekonomicznej, szczególnie gdy muszą prognozować przyszłe dochody podatkowe w okresie niskiego wzrostu gospodarczego.

Na co zwrócić uwagę

MSSF 10

MSSF 10 określił zasady, na jakich ocenia się kontrolę, dodając szczegółowe wskazówki zastosowania standardu, w tym przykłady czynników, które mogą lub nie mogą zapewnić kontroli inwestorom. ESMA zwraca uwagę, że decyzja o istnieniu lub nieistnieniu kontroli nie może być podejmowana na podstawie spełnienia pojedynczego wymogu standardu lub na zasadzie podobieństwa do przykładu, bez uwzględnienia innych punktów analizy wskazanych we wskazówkach stosowania standardu. Może to mieć szczególnie znaczenie w przypadku konsolidacji funduszy inwestycyjnych lub struktur sekurytyzacyjnych. ESMA podkreśla też wymóg ujawnienia znaczących osądów i założeń przyjętych w celu oceny kontroli nad inną jednostką, i oczekuje, że w złożonych przypadkach jednostki precyzyjnie wyjaśnią subiektywne oceny, którymi się kierowały. W zakresie konsolidacji ESMA zwraca też uwagę na ujawnienia pozwalające zrozumieć udział udziałów niekontrolujących (NCI) w działaniach grupy kapitałowej.

MSSF 11

MSSF 11 zmienił kryteria klasyfikacji wspólnych ustaleń umownych (joint arrangements) jako wspólne działania albo wspólne przedsięwzięcia, uzależniając je od praw i obowiązków stron ustalenia, w tym od ich struktury i formy prawnej danego ustalenia, warunków umowy oraz ew. „innych faktów i okoliczności". Wcześniej ocenę tę opierano na strukturze prawnej wspólnego ustalenia umownego. ESMA zwraca uwagę, że ocena „innych faktów i okoliczności" powinna odpowiadać na pytanie, czy tworzą one możliwe do wykonania prawa do aktywów i obowiązki dotyczące zobowiązań. W związku z tym analiza „innych faktów i okoliczności" nie uwzględnia modelu i celu jednostki, jej modelu biznesowego lub przeszłych doświadczeń, jeżeli nie są one źródłem wykonalnych praw i obowiązków.

ESMA zwraca też uwagę na konieczność odpowiednich ujawnień dotyczących znaczących subiektywnych ocen i założeń przyjętych w trakcie klasyfikacji wspólnych ustaleń umownych, w szczególności w sytuacji, gdy ustalenie jest realizowane za pośrednictwem oddzielnej jednostki.

Podatek odroczony

ESMA uważa także, że należy zwrócić szczególną uwagę przy ujęciu aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego pochodzących z przeniesienia nierozliczonych strat podatkowych na ocenę wystąpienia przyszłych dochodów do opodatkowania oraz na konieczność ujawniania osądów przyjmowanych w związku z ujmowaniem aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. ESMA oczekuje m.in., że emitenci ujawnią specyficzne znaczące założenia przyjęte w ich biznesplanach.