Arkadiusz Turczyn: Prawo do nauki

Z jednej strony zapewnia się tym sposobem możliwość bezpłatnego uzyskania podstaw do startu w dorosłość, do świadomego postrzegania rzeczywistości, wreszcie do radzenia sobie w życiu, a z drugiej strony umożliwia przyczynianie się do powszechnego dobrobytu, a od strony wolnorynkowej – do możliwości rozwijania przedsiębiorczości czy do satysfakcji przedsiębiorców z wykwalifikowanych pracowników oraz współpracy ze świadomymi społecznie klientami.

Zgodnie z art. 70 Konstytucji RP – w ust. 1 – każdy ma prawo do nauki, nauka do 18. roku życia jest obowiązkowa, choć sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa. Według ust. 2 tego przepisu nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna, przy czym ustawa może dopuścić świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością (o ile wszystko, co można zmaterializować lub świadczyć, może mieć wartość, to czy dla wspólnego dobra nie opłacałoby się wprowadzenie szerszego wsparcia dla chcących uzyskiwać wiedzę?). Jak stanowi ust. 3, rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne, zaś obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych, przy czym warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasady nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami wychowawczym określa ustawa.