Kiedy nie trzeba płacić składek ZUS na Fundusz Pracy

Zgodnie z przepisami ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 149 ze zm.) składki na Fundusz Pracy opłaca się za osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, dla których podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia w przeliczeniu na okres miesiąca (łącznie ze wszystkich tytułów, u wszystkich płatników) wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie (w 2015 r. – 1750 zł). Wobec pracowników w pierwszym roku ich pracy (w ogóle, nie tylko u danego pracodawcy) ten limit jest niższy i wynosi 80 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2015 r. – 1400 zł).

Przykład

W październiku 2015 r. pracownik był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w wymiarze 1/2 etatu, z której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyniosła 875 zł. Pracownik ten równocześnie wykonywał pracę na podstawie umowy-zlecenia zawartej z innym podmiotem niż własny pracodawca, z której podstawa wymiaru składek w tym miesiącu wyniosła 450 zł. Ponieważ suma podstaw wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe z obydwu tytułów (875 zł + 450 zł = 1325 zł) jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (tj. od 1750 zł), za ten miesiąc ani pracodawca, ani zleceniodawca nie mają obowiązku opłacenia składek na FP.

Tytuły ubezpieczenia, w odniesieniu do których wyłączony został obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy, określa art. 104 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy. Są to m.in. osoby duchowne czy osoby świadczące pracę na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech.

Składek na Fundusz Pracy nie opłaca się za:

1. Pracowników o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, którzy są zatrudnieni przez przedsiębiorców Polskiego Związku Głuchych i Polskiego Związku Niewidomych, Związek Ociemniałych Żołnierzy RP, Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, Zakład Opieki nad Niewidomymi w Laskach oraz zakłady aktywności zawodowej;

2. Pracowników, którzy wrócili do pracy z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego do tego samego pracodawcy, który tego urlopu im udzielił. Ulga ta przysługuje przez 36 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z takiego urlopu;

Przykład

Pracownica wróciła do pracy po urlopie macierzyńskim 7 stycznia 2015 r. Tym samym za tę osobę pracodawca nie opłaca składek na FP za 36 miesięcy. Okres ten należy liczyć od 1 lutego 2015 r. do 31 stycznia 2018 r.

Po zakończeniu ostatniego urlopu

Gdy pracownik po urlopie macierzyńskim (lub na warunkach tego urlopu) korzysta z następujących bezpośrednio po sobie dalszych urlopów związanych z rodzicielstwem (a więc z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu wychowawczego), 36-miesięczny okres zwolnienia z obowiązku opłacania składek na FP należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po tym, w którym nastąpiło zakończenie ostatniego z powyższych urlopów.

3. pracowników, którzy ukończyli 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawali w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy. Zwolnienie przysługuje przez 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę;

Przykład

Od 15 lipca 2014 r. pracodawca zatrudnił na umowę o pracę osobę, która od 1 czerwca 2014 r. pozostawała w ewidencji bezrobotnych i która 1 lipca 2014 r. ukończyła 50 lat. W tym przypadku nie ma obowiązku opłacać za nią składek na FP za 12 miesięcy, począwszy od sierpnia tego roku.

4. skierowanych do pracy bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia, przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę. Zwolnienie to przysługuje wyłącznie w odniesieniu do zatrudnionych pracowników skierowanych do pracy przez powiatowy urząd pracy, którzy w dniu nawiązania stosunku pracy nie mają ukończonych 30 lat. Zatem dzień nawiązania stosunku pracy musi przypadać przed dniem 30. urodzin;

Przykład

Pracodawca zawarł od 15 września 2015 r. umowę o pracę ze skierowanym przez PUP bezrobotnym w wieku poniżej 30. roku życia. Osoba ta 15 października ukończy 30 lat. W tym przypadku pracodawca jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na FP przez 12 miesięcy od następnego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, tj. począwszy od października 2015 r. Zwolnienie to nie wygasa, jeśli już po zatrudnieniu danego pracownika, w trakcie 12-miesięcznego okresu zwolnienia, ukończy on 30. rok życia.

5. osoby, które osiągnęły wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn. W przypadku tych osób, gdy osiągnięcie powyższego wieku następuje w trakcie miesiąca kalendarzowego, zwolnienie z obowiązku opłacania tych składek następuje od następnego miesiąca. Jedynie w przypadku osób, których 55. lub 60. urodziny przypadają pierwszego dnia danego miesiąca, zwolnienie ze składki na FP przysługuje już od tego miesiąca. W dniu swoich 55. czy 60. urodzin dana osoba jest już bowiem osobą, która osiągnęła odpowiednio wiek 55 lub 60 lat.

Przykład

Pracownica 1 stycznia 2015 r. ukończyła 55 lat. Wynagrodzenie za pracę, zgodnie z wewnętrznymi uregulowaniami, jest wypłacane 10. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. W tym przypadku zwolnienie z obowiązku opłacania za tę osobę składek na FP obowiązuje od 1 stycznia 2015 r. Oznacza to, że począwszy od wynagrodzenia należnego za grudzień 2014 r. wypłaconego 10 stycznia 2015 r., pracodawca nie opłaca już składek na FP.

Ważna data wypłaty

Omówione zwolnienia z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy należy odnosić do kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wypłaconych (postawionych do dyspozycji) w okresie, kiedy to zwolnienie przysługuje.

—oprac. pracownicy ZUS

Szczegółowe zasady opłacania składek na Fundusz Pracy zawiera poradnik ZUS „Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, ustalania podstawy wymiaru oraz rozliczania i opłacania składek na te ubezpieczenia oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych" zamieszczony na stronie internetowej Zakładu – www.zus.pl.