- Urodziłem się w 1955 r. Nie przystąpiłem do otwartego funduszu emerytalnego. Przez 25 lat pracowałem na etacie, a do dziś prowadzę działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Mam ustalony kapitał początkowy. Z działalności opłacam zawsze pełne składki ZUS według minimalnej podstawy ich wymiaru. Czy podniesienie wysokości opłacania składek ZUS wpłynie na moją przyszłą emeryturę? – pyta czytelnik.

Wysokość przyszłej emerytury osoby prowadzącej działalność gospodarczą zależy od kwoty comiesięcznych składek wpłaconych przez nią do ZUS przez cały okres jej prowadzenia oraz od wieku, w którym zakończy się aktywność zawodową.

Jakie reguły

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz osób z nimi współpracujących stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego na dany rok kalendarzowy. Tak stanowi art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 121).

W 2015 r. wynosi ona 2375,40 zł. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

Prowadzący biznes płacą obowiązkowe składki według innych zasad niż zatrudnieni na etacie. Przez pierwsze dwa lata biznesu składki wynoszą 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2015 r., a więc nie mniej niż 525 zł miesięcznie.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą dłużej niż dwa lata płacą składkę od zadeklarowanej podstawy. Nie może być ona jednak niższa od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w kraju. W 2015 r. jest to 2375,40 zł.

Składki od tej kwoty w 2015 r. wynoszą miesięcznie: emerytalne – 463,68 zł, rentowe – 190,03 zł, chorobowe – 58,20 zł, wypadkowe – 42,76 zł oraz zdrowotne – 279,41 zł. W sumie (łącznie ze składką na Fundusz Pracy – 58,20 zł) jest to 1092,28 zł.

Osoby te mogą opłacać wyższe daniny do ZUS od minimalnych kwot, wtedy przyszła emerytura byłaby wyższa. Roczna podstawa wymiaru składek nie może jednak przekraczać 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. W 2015 r. jest to 118 770 zł. Można więc opłacać wyższe składki emerytalno-rentowe tylko do przekroczenia 30-krotności przeciętnej pensji.

Średnie trwanie życia

Wysokość emerytury według nowych zasad stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy jej obliczenia przez tzw. średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi, w jakim ubezpieczony zdecyduje się przejść na emeryturę (art. 26 ustawy emerytalnej). Podstawę obliczenia nowej emerytury stanowi kwota składek zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego będzie przysługiwała emerytura. Kwota ta obejmie składki emerytalne zgromadzone na koncie ZUS, ich coroczną waloryzację oraz zwaloryzowany kapitał początkowy (dla ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniom społecznym przed 1 stycznia 1999 r.). Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę określa się w latach i miesiącach.

Przykład

Ubezpieczona urodzona 15 października 1954 r., prowadząca działalność gospodarczą, przechodzi na emeryturę po ukończeniu podwyższonego wieku emerytalnego (60 lat i osiem miesięcy) 15 czerwca 2015 r. Przez cały czas prowadzenia działalności opłacała składki od minimalnej podstawy. Na koncie w ZUS zgromadziła 225 tys. zł. Dalsze przeciętne trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat i osiem miesięcy wynosi 256,2 miesiąca.

Podstawa obliczenia jej emerytury z I filaru: 225 000 zł : 256,2 = 878,22 zł.

Ta sama ubezpieczona, prowadząca działalność gospodarczą, urodzona 15 października 1954 r., przechodzi na emeryturę po ukończeniu podwyższonego wieku emerytalnego (60 lat i osiem miesięcy) 15 czerwca 2015 r. Przez okres prowadzenia biznesu deklarowała i opłacała składki w wysokości 75 proc. średniej płacy krajowej. W ZUS zgromadziła 285 tys. zł. Dalsze przeciętne trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat i osiem miesięcy lat wynosi 256,2 miesiąca.

Podstawa obliczenia jej emerytury z I filaru: 285 000 zł : 256,2 = 1112,41 zł.

Bardzo często prowadzący działalność zarabiają o wiele więcej niż pracujący na etacie, natomiast emeryturę otrzymają na minimalnym poziomie. Dzieje się tak dlatego, że niezależnie od tego, w jakiej wysokości osiągają przychody, zwykle składki emerytalne płacą w podobnej wysokości jak zatrudnieni na etacie i zarabiający ok. 1900 zł brutto miesięcznie (ok. 1400 zł netto).