Przez pięć lat byłem zatrudniony na podstawie umowy o pracę i prowadziłem jednocześnie firmę. Umowa o pracę została rozwiązana z końcem sierpnia. Zgłosiłem się z działalności do obowiązkowych ubezpieczeń. Zachorowałem 10 września i dostałem zwolnienie lekarskie na miesiąc. ZUS przysłał mi decyzję o odmowie przyznania zasiłku. Czy jest to zgodne z przepisami, skoro byłem tuż przed chorobą ubezpieczony przez kilka lat jako pracownik?

– czyta czytelnik.

Tak. Można nabyć prawo do zasiłku w razie choroby po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, czyli po rozwiązaniu umowy o pracę. Konieczne jest wówczas spełnienie dodatkowych warunków. Otrzymanie zasiłku jest możliwe, gdy niezdolność do pracy trwa bez przerwy co najmniej 30 dni i powstanie nie później niż w ciągu 14 dni od ustania stosunku pracy. Tak było w przedstawionym stanie faktycznym. Jednak przepisy przewidują sytuacje, w których wykluczona jest wypłata takiego zasiłku. Trzeba bowiem pamiętać, że prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia po rozwiązaniu umowy o pracę ma charakter wyjątkowy. Ta wyjątkowość wyraża się w tym, że przysługuje on w okresie, za który nie jest opłacana składka, czyli osobom niepodlegającym ubezpieczeniu.

W myśl ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek z tytułu choroby powstałej po rozwiązaniu umowy nie przysługuje, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym. Regulacja ta oznacza, że w analizowanej sytuacji czytelnik nie otrzyma zasiłku z powodu choroby po rozwiązaniu umowy o pracę, bo kontynuuje prowadzenie działalności gospodarczej, z której mógł się zgłosić do ubezpieczenia chorobowego. Wówczas zasiłek przysługiwałby mu z tytułu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z działalności gospodarczej.

Sąd Najwyższy w wyroku z 4 czerwca 2012 r. ?(I UK 13/12) podkreślił, że zasiłek chorobowy zastępuje utracony zarobek. Ryzykiem chronionym jest w tym wypadku niemożność wykonywania, kontynuowania lub podjęcia działalności dającej źródło utrzymania. Sąd wyjaśnił, że jeśli po ustaniu tytułu ubezpieczenia po rozwiązaniu umowy o pracę kontynuowana jest działalność, to zostaje ona objęta ubezpieczeniem chorobowym. Wówczas choroba pozostaje w związku z nowym tytułem ubezpieczeniowym.

podstawa prawna: art. 7, art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy  z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159)

podstawa prawna: art. 11 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 1442 ze zm.)