Pracownica ukończyła powszechny wiek emerytalny ?i zwróciła się do nas o przygotowanie wniosku o emeryturę ?i złożenie go w ZUS, co uczyniliśmy. Po tygodniu zmieniła zdanie i poprosiła nas o wycofanie tego pisma z ZUS. Kto może to zrobić – zakład pracy czy pracownica? – pyta czytelnik.

Wyłącznie zainteresowana. Pracodawca jest jedynie pośrednikiem w przekazaniu jej wniosku o świadczenie do ZUS.

W myśl art. 116 ustawy ?z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 1440, dalej ustawa emerytalna) postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wnioski ?o przyznanie świadczeń zgłasza się w organie rentowym bezpośrednio lub za pośrednictwem płatnika składek.

Duża swoboda

Kompletowanie wniosku przez pracodawcę nie jest bezwzględnym wymogiem. ?O świadczenie może wystąpić też pracownik, który składa go bezpośrednio do ZUS – bez pomocy pracodawcy.

Szef musi kompletować wniosek wyłącznie pracownika (ubezpieczonego), za którego opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ?w chwili wystąpienia przez niego o emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy. Nie ciąży na nim taki wymóg w stosunku do byłych pracowników.

Nie pośredniczy też w składaniu wniosków dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r., przechodzących na emeryturę na tzw. nowych zasadach (na mocy ?art. 24 i 184 ustawy emerytalnej). Dla tych osób szef nie musi kompletować i sporządzać wniosku oraz przedstawiać go ?w oddziale ZUS. Jeśli jednak to zrobi, datę zgłoszenia wniosku ustala się na zasadach ogólnych.

Przykład

Urodzona 12 kwietnia 1954 r. pracownica ukończyła powszechny wiek emerytalny i poprosiła zakład o skompletowanie i przekazanie ?do ZUS wniosku o emeryturę według nowych zasad. Dla tej osoby (urodzonej po 31 grudnia 1948 r.) pracodawca nie musi tego robić, ale może.

Kiedy trzeba

Natomiast przy pozostałych emeryturach ustalanych na dotychczasowych zasadach, rentach z tytułu niezdolności do pracy oraz rentach rodzinnych z wyłączeniem:

? ?zleceniodawców,

? ?osób fizycznych zatrudniających pracowników,

? ?płatników składek niewypłacających świadczeń z ubezpieczenia chorobowego oraz

? ?płatników składek, którzy opłacają składkę jedynie za siebie i osoby współpracujące

płatnik składek musi skompletować wniosek i przedłożyć go (za zgodą pracownika) ?w ZUS. Potwierdza sporządzenie pisma w określonej dacie pieczęcią i podpisem osoby upoważnionej.

Jaka data

Zgłoszenie wniosku datuje się od czasu złożenia go:

? ?w innych organach niż organ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, jeżeli do ich właściwości należą sprawy świadczeń, a więc np. datę zgłoszenia wniosku w innym oddziale ZUS niż właściwy dla miejsca zamieszkania, a także

? ?w polskim urzędzie konsularnym lub w innej polskiej placówce dyplomatycznej – dotyczy to osób, które ?w czasie składania wniosku przebywają za granicą.

Jeżeli wniosek zgłoszono ?w zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej państwa, ?z którym Polskę łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, datą zgłoszenia wniosku jest ta uznana zgodnie z wewnętrznym prawodawstwem stosowanym przez tę instytucję.

Datą zgłoszenia wniosku elektronicznego będzie dzień wprowadzenia go do systemu teleinformatycznego ZUS. Jeżeli wniosek złożyła osoba odbywająca karę pozbawienia wolności, aresztu wojskowego albo za wykroczenie oraz osoba tymczasowo aresztowana, datą zgłoszenia wniosku będzie przyjęcie go przez administrację zakładu karnego lub aresztu. Potwierdza to pieczęć i podpis osoby upoważnionej. Zasada ta nie dotyczy emerytur wymienionych ?w art. 182 ustawy emerytalnej.

Pracodawca, który będzie kompletował wniosek o emeryturę, musi go złożyć w ZUS nie później niż 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia pracownika na to świadczenie. Natomiast wniosek ?o rentę z tytułu niezdolności do pracy trzeba złożyć na ?30 dni przed ustaniem prawa do zasiłków chorobowych.

Chwila zastanowienia

Ustawa emerytalna w art. 116 ust. 2 dopuszcza możliwość wycofania wniosku o przyznanie świadczenia po jego złożeniu uprawnień, a nawet po przyznaniu uprawnień. Wycofanie pisma będzie skuteczne, jeżeli nastąpi nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji wydanej przez ZUS. ?W razie wycofania postępowanie w sprawie świadczeń umarza się.

Wycofanie jest skuteczne, jeżeli nastąpiło w jednej z form przewidzianych dla zgłoszenia wniosku. Ma więc być na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokołu czy drogą elektroniczną, ale nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji, tj. 30 dni od daty otrzymania decyzji. Po tym terminie decyzja, jeśli wnioskodawca jej nie zaskarżył, staje się prawomocna.

Przykład

Pani Karolina spełnia wszystkie warunki do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury. Poprosiła pracodawcę o skompletowanie ?i złożenie w jej imieniu wniosku ?o emeryturę do ZUS. Po tygodniu zmieniła zdanie i domagała się jego wycofania. Szef nie może tego zrobić, bo jest tylko pośrednikiem w przekazaniu pisma do ZUS ?(za zgodą pracownika). Wniosek ?o emeryturę może wycofać sama pracownica, nie później niż w ciągu 30 dni od otrzymania decyzji.

—Zygmunt Łobejko

W formie elektronicznej

Wniosek o świadczenie można także zgłosić elektronicznie za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej ZUS. Pozwala to wprowadzić dane do systemu teleinformatycznego organu rentowego.