Z zasady dodatkowa umowa-zlecenie czy o dzieło zawarta lub wykonywana na rzecz własnego pracodawcy traktowana jest jak część etatu. Przychody z takich kontraktów podlegają więc oskładkowaniu na zasadach określonych dla pracowników. Wynika to z art. 8 ust. 2a i art. 18 ust. 1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.).

Przedmiot działalności

Nie ma jednak podstaw do stosowania tej reguły, jeśli umowa cywilna, którą ma wykonać pracownik, wchodzi w zakres prowadzonej przez niego działalności. W takiej sytuacji kontrakt cywilny nie jest bowiem odrębnym tytułem do opłacania składek. Mimo jego podpisania pracownik wciąż ma tylko dwa tytuły do ubezpieczeń – działalność i zatrudnienie na podstawie stosunku pracy.

Zatem zawarcie umowy-zlecenie czy o dzieło z własnym pracodawcą niczego nie zmienia w sytuacji ubezpieczeniowej zatrudnionego. Pracodawca nie dolicza do podstawy opłacanych za niego składek przychodu z dodatkowej umowy, a zatrudniony nalicza składki z biznesu na dotychczasowych zasadach.

Etatowa pensja

Oznacza to, że w dalszym ciągu o tym, czy składki społeczne z działalności będą obowiązkowe, przesądza wysokość oskładkowanego przychodu osiągniętego ze stosunku pracy. Jeśli będzie on stanowił – w przeliczeniu na miesiąc – kwotę nie niższą niż minimalne wynagrodzenie, to z biznesu wystarczy opłacać składkę zdrowotną (ewentualnie na własne życzenie dobrowolne składki społeczne).

Pensja z etatu niższa od minimalnej zobowiązuje do regulowania składek społecznych również z biznesu. Do końca 2012 r. minimalne wynagrodzenie to 1500 zł, od stycznia będzie ono wyższe o 100 zł. Dla osób zatrudnionych w pierwszym roku pracy kwoty te są obniżone do 80 proc. stawek (wynoszą odpowiednio 1200 zł i 1280 zł).

Przychód z wykonywanej umowy cywilnej nie ma w tym przypadku wpływu ani na podstawę wymiaru składek z działalności, ani z tytułu zatrudnienia. Pracodawca nadal nalicza je od wszystkich wypłaconych w danym miesiącu składników wynagrodzenia (które nie są zwolnione z tych opłat), a przedsiębiorca nalicza składki od zadeklarowanej podstawy wymiaru (nie niższej niż minimum wskazane w ustawie).

OŚWIADCZENIE ZWOLNI Z ROZLICZENIA PODATKU

Jeśli zleceniobiorca złoży oświadczenie, że prowadzi działalność gospodarczą w takim samym zakresie co przedmiot umowy cywilnej, zleceniodawca jest zwolniony z obowiązku poboru zaliczki na podatek.

Przyjmujący zlecenie musi osiągnięte z tego tytułu przychody opodatkować łącznie z pozostałymi przychodami z biznesu. Zleceniodawca nie może jednak odstąpić od poboru zaliczki do momentu otrzymania pisemnej informacji, że zleceniobiorca wykonuje umowę w ramach działalności.