Zleceniobiorcy i osoby z nimi współpracujące (dalej zleceniobiorca) podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Mogą też dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego.

Nie dotyczy to jednak osób wykonujących pracę na podstawie wymienionych umów, które są uczniami gimnazjów, szkół ponadpodstawowych, ponadgimnazjalnych lub studentami do ukończenia 26 lat.

Przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego następuje na wniosek zleceniobiorcy. Gdy go złoży, jest objęty ubezpieczeniem od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym ten dokument przedstawił w ZUS. W efekcie może ubiegać się o świadczenia z tego ubezpieczenia, m.in. o zasiłek macierzyński.

[srodtytul]Przez wiele tygodni [/srodtytul]

Zasiłek macierzyński, w przeciwieństwie do zasiłku chorobowego, przysługuje bez wyczekiwania, od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Będzie wypłacany zleceniobiorcy przez czas ustalony w kodeksie pracy jako okres urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, mimo że jemu takie urlopy się nie należą, bo nie jest pracownikiem.

Zatem przez:

- 20 tygodni (140 dni) w przypadku urodzenia podczas jednego porodu lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka,

- 31 tygodni (217 dni) – dwojga dzieci,

- 33 tygodnie (231 dni) – trojga dzieci,

- 35 tygodni (245 dni) – czworga dzieci,

- 37 tygodni (259 dni) – pięciorga lub więcej dzieci.

To podstawowe okresy. A są jeszcze dodatkowe urlopy macierzyńskie i adopcyjne, które wynoszą:

[ramka][b]Dodatkowy urlop macierzyński[/b]

- w przypadku urodzenia przy jednym porodzie lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka

– od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r.

– do 2 tygodni,– od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r.

– do 4 tygodni,

– od 1 stycznia 2014 r.

– do 6 tygodni,

- w razie urodzenia przy jednym porodzie lub przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka:

– od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. – do 3 tygodni,

– od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. – do 6 tygodni,

– od 1 stycznia 2014 r. – do 8 tygodni.[/ramka]

[b]W tym czasie zleceniobiorca też dostanie zasiłek.[/b] Aby go otrzymać, musi wystąpić z pisemnym wnioskiem do płatnika zasiłku, nie później niż w dniu poprzedzającym rozpoczęcie korzystania z dodatkowego okresu zasiłku macierzyńskiego. Jeśli nie dotrzyma tego terminu, nie dostanie pieniędzy.

[srodtytul]Za czas urlopu ojcowskiego[/srodtytul]

[b]Zasiłek macierzyński przysługuje także ojcu dziecka za czas urlopu ojcowskiego[/b] (można go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia lub w przypadku adopcji – w ciągu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu orzekającego przysposobienie).

Dziś otrzyma go za jeden tydzień, a od 1 stycznia 2012 r. za dwa tygodnie. W celu jego uzyskania musi wystąpić z wnioskiem do płatnika zasiłku. Powinien go złożyć przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku macierzyńskiego. Wniosek ma zawierać datę, od której zleceniobiorca występuje z wnioskiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego.

Zasiłek macierzyński wynosi 100 proc. podstawy wymiaru.

[srodtytul]BEZ DOKUMENTÓW NIE BĘDZIE PIENIĘDZY [/srodtytul]

[b]Osoba wykonująca pracę na zlecenie, która chce dostawać zasiłek macierzyński, musi zgromadzić i złożyć odpowiednie papiery[/b]

[ramka][b]Dokumentami wymaganymi do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego są:[/b]

- zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu, jeśli zleceniobiorczyni ma zasiłek przed porodem,

- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, zarówno jeśli korzysta z zasiłku przed porodem, jak i gdy ubiega się o niego od dnia porodu,

- zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3a, gdy zasiłek jest wypłacany przez ZUS.[/ramka]

[srodtytul]Po rezygnacji matki...[/srodtytul]

Kobieta na zleceniu wraz z wnioskiem dotyczącym rezygnacji z pozostałej części okresu wypłaty zasiłku macierzyńskiego przedkłada dokument potwierdzający termin, od którego ojciec dziecka będzie przebywał na urlopie macierzyńskim albo przerwie działalność zarobkową, aby zaopiekować się dzieckiem.

Chodzi o:

- oświadczenie – w przypadku gdy ojciec dziecka jest ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność albo

- zaświadczenie płatnika składek – w przypadku pozostałych ubezpieczonych.

[srodtytul]...za pobyt w szpitalu...[/srodtytul]

Aby przerwać wypłatę zasiłku macierzyńskiego przysługującego matce dziecka za okres jej pobytu w szpitalu, wymagane jest zaświadczenie o dacie przyjęcia do tej placówki.

Na jej wniosek w aktach pozostawia się kserokopię tego zaświadczenia, poświadczoną przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem. Oryginał natomiast powinien trafić do płatnika zasiłku dla ojca dziecka.

Gdy matka dziecka ma ponownie otrzymywać zasiłek po wyjściu ze szpitala, powinna złożyć zaświadczenie o okresie zasiłku macierzyńskiego wypłaconego ojcu dziecka.

[srodtytul]...i w razie śmierci [/srodtytul]

Ubezpieczony, który występuje o wypłatę zasiłku macierzyńskiego w razie porzucenia dziecka przez matkę lub jej śmierci, powinien przedstawić dokumenty:

- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,

- zaświadczenie płatnika zasiłku o okresie przysługującego i wypłaconego zasiłku macierzyńskiego matce dziecka.

Przy porzuceniu dziecka wymagane jest dodatkowo oświadczenie o tym fakcie.

[srodtytul]Po adopcji [/srodtytul]

Dowodami do wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie są:

- zaświadczenie sądu opiekuńczego o wystąpieniu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, zawierające także datę urodzenia dziecka,

- oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie,

- zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3a, gdy płatnikiem jest ZUS.

[srodtytul]Dodatkowy czas opieki[/srodtytul]

Zleceniobiorczyni korzystająca z dodatkowego czasu na opiekę nad maluchem (dodatkowe urlopy macierzyńskie i adopcyjne) musi złożyć – żeby dostać zasiłek – pisemny wniosek, w którym określa okres korzystania z zasiłku macierzyńskiego (w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności).

Jeśli o wypłatę zasiłku występuje ojciec dziecka, a z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego korzystała matka, we wniosku wskazuje dodatkowo datę zakończenia tej wypłaty i składa skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

Do wypłaty przez ZUS zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres niezbędne jest również zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3a, jeżeli nie było składane wcześniej.

[srodtytul]Zaświadczenia dla tatusiów[/srodtytul]

Do wypłaty zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony jako okres urlopu ojcowskiego wymagane są:

- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,

- zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3a,

- zaświadczenie o przerwaniu działalności zarobkowej i jego okresie.