Choroba nie może pozbawić pracownika środków do życia. Dlatego w tym okresie otrzymuje on wynagrodzenie lub zasiłek. Art. 92 § 1 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link] nakłada na pracodawcę obowiązek wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia za okres 33 dni niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym spowodowanej chorobą lub odosobnieniem w związku z podejrzeniem choroby zakaźnej.
Okres ten w stosunku do pracowników, którzy ukończyli 50. rok życia, jest znacznie krótszy i wynosi 14 dni. Takie rozróżnienie ma zmniejszyć koszty pracodawcy w odniesieniu do osób starszych wiekiem i stanowić zachętę do ich zatrudniania.
[srodtytul]Należy sumować [/srodtytul]
Przy obliczaniu okresu 33 lub 14 dni w roku kalendarzowym, za który pracodawca musi wypłacać wynagrodzenie, sumuje się poszczególne okresy niezdolności do pracy w roku kalendarzowym bez względu na długość przerw między nimi i bez względu na zmianę zatrudnienia przez pracownika. [b]Sumuje się wszystkie dni niezdolności do pracy, włączając te wolne od pracy.[/b]
Za 34. lub 15. i następne dni w roku kalendarzowym, w których pracownik jest niezdolny do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku ze zwalczaniem chorób zakaźnych, przysługuje świadczenie z ubezpieczenia społecznego – zasiłek chorobowy.
[ramka][b]Przykład[/b]
Pani Janina ma 40 lat.
W okresie od 4 do 31 stycznia br. była na zwolnieniu lekarskim. W marcu zmieniła pracę z firmy A na firmę B. 7 czerwca zachorowała i lekarz wystawił jej zwolnienie od 7 do 17 czerwca.
Pracodawca B za okres od 7 do 11 czerwca wypłacił pani Janinie wynagrodzenie chorobowe, a za czas od 12 do 17 czerwca kobieta dostała zasiłek. W styczniu pracownica ta była przez 28 dni niezdolna do pracy, w tym okresie firma A miała obowiązek wypłacić jej wynagrodzenie chorobowe. Kolejne zwolnienie wynosiło co prawda 11 dni, przy czym za pięć dni pani
Janinie należało się wynagrodzenie
(28 dni + 5 dni = 33 dni), a za pozostałych sześć dni – zasiłek chorobowy.[/ramka]
A co, gdy choroba przypada na przełom roku? 33 lub 14 dni liczy się w odniesieniu do każdego roku kalendarzowego.
[ramka][b]Przykład[/b]
Pan Robert ma 38 lat. Od lat nie chorował. Tak było aż do 8 grudnia 2009 r.
Tego dnia dostał zwolnienie do 13 stycznia 2010 r. Jego niezdolność do pracy trwała łącznie 37 dni.
Za cały czas choroby jego pracodawca wypłaca mu wynagrodzenie. A to dlatego, że znaczenie mają tu dni przypadające na dany rok kalendarzowy i choć 1 stycznia był 25. dniem faktycznej niezdolności do pracy pana Roberta, to dla wypłaty wynagrodzenia na podstawie art. 92 k.p. 1 stycznia był pierwszym dniem niezdolności w 2010 r.
Zatem w styczniu pracownik był niezdolny do pracy przez 13 dni.
Za ten czas należało mu się wynagrodzenie, a nie zasiłek chorobowy.[/ramka]
[srodtytul]Reguła to 80 proc.[/srodtytul]
W czasie choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną w okresie wskazanym w art. 92 k.p. pracownik zachowuje prawo do 80 proc. wynagrodzenia. Więcej, bo 100 proc. wynagrodzenia, przysługuje pracownikowi tylko wówczas, gdy niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
Tak samo jest, gdy absencja nastąpiła w okresie ciąży pracownicy lub została spowodowana poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.
Wynagrodzenie chorobowe oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Jest to zatem przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Wynagrodzenie wypłaca się za każdy dzień niezdolności do pracy z uwzględnieniem dni wolnych od pracy. Takie wynagrodzenie nie ulega obniżeniu w przypadku ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
[srodtytul]Kiedy nie ma zapłaty[/srodtytul]
Uwaga! Wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego. Czyli kiedy?
Reguluje to [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6D2537996CEA8222F029E399276C8307?id=352798]ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: DzU z 2010 r. nr 77 poz. 512)[/link].
Na przykład zgodnie z jej art. 12 zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Poza tym zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie:
- urlopu wychowawczego;
- tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.
[b]Zasiłek chorobowy nie przysługuje też ubezpieczonemu za cały okres niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego.[/b]
Takie okoliczności stwierdza się na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Z kolei ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy spowodowana została nadużyciem alkoholu, zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres pierwszych pięciu dni tej niezdolności.
[srodtytul]Gwarancja minimum[/srodtytul]
Wysokość wynagrodzenia gwarancyjnego określona w art. 92 § 1 pkt 1 jest wysokością minimalną. Oznacza to, że w układach zbiorowych pracy, w porozumieniach płacowych, w regulaminach pracy, a także w indywidualnych umowach o pracę wynagrodzenie to może być wyższe.
Tego rodzaju postanowienie zgodnie z art. 18 § 2 k.p. nie będzie nieważne jako korzystniejsze od obowiązujących przepisów prawa pracy.
[ramka][b]Od reguły są wyjątki[/b]
Na podstawie art. 80 k.p. wynagrodzenie za pracę przysługuje nie tylko za pracę wykonaną, ale także za czas niewykonywania pracy, jeżeli przepisy prawa pracy tak stanowią.
Obowiązek pracodawcy wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku ze zwalczaniem chorób zakaźnych jest jednym z wyjątków od zasady, że wynagrodzenie przysługuje za wykonaną pracę.[/ramka]
[ramka][b]Jaki trzeba dać zasiłek[/b]
Istnieją trzy stopy procentowe wysokości zasiłku chorobowego – 70 proc. (za czas hospitalizacji), 80 proc. (standard) i 100 proc.
Najwyższy zasiłek przysługuje w sytuacjach, gdy niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży albo jest skutkiem wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
100 proc. świadczenia przysługuje także wtedy, gdy niezdolność do pracy powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów. [/ramka]
