[b]Nasz czytelnik, o którego problemie pisaliśmy w artykule "[link=http://www.rp.pl/artykul/56253,458236_Nie_kazdy_dlug_w_ZUS_sie_przedawni.html]Nie każdy dług w ZUS się przedawni[/link]" ma wpisaną w 2003 r. hipotekę w wyniku decyzji ZUS. Przypomnijmy, że jego sprawa dotyczy składek z 1994 r. i 1995 r. Uważa, że obowiązujące przepisy wydłużają przedawnienie należności, a nową ustawę trzeba stosować kompleksowo. Czy ma rację?., ma wpisaną w 2003 r. hipotekę w wyniku decyzji ZUS. Przypomnijmy, że jego sprawa dotyczy składek z 1994 r. i 1995 r. Uważa, że obowiązujące przepisy wydłużają przedawnienie należności, a nową ustawę trzeba stosować kompleksowo. Czy ma rację?[/b]
[i][b]Odpowiada Paweł Sowisło, adwokat w P.J. Sowisło & Topolewski:[/b][/i]
Odnosząc się do uwag czytelnika, ponownie należy podkreślić, że obecnie, zgodnie z treścią art. 24 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804 ]ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)[/link], należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie dziesięciu lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne.
Jednocześnie w ust. 5 tego przepisu ustawodawca wskazał, że nie ulegają przedawnieniu takie należności zabezpieczone m.in. hipoteką. Należy także zaznaczyć, że poprzednio regulująca te kwestie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71209]ustawa z 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 1989 r. nr 25, poz. 137 ze zm.)[/link] nie wprowadzała odmiennych zasad przedawnienia należności z tytułu składek zabezpieczonych hipoteką.
[b]Czytelnik uważa, że nie ma znaczenia fakt wpisania tych należności do hipoteki, gdyż ustawa z 1986 r. nie rozróżnia składek opisanych w hipotece i tych zabezpieczenia nieposiadających. Zabrania po prostu dochodzenia składek po upływie dziesięciu lat od daty ich wymagalności. Okres przedawnienia w poprzednim stanie prawnym wynosił pięć lat. Co mu doradzić?[/b]
Zgodnie z treścią art. 109 obowiązującej ustawy składki na ubezpieczenie społeczne należne za okres do 31 grudnia 1998 r. płatnicy są zobowiązani rozliczać i opłacać na podstawie przepisów dotychczasowych. Nie jest jednak jasne, ze względu na niejednolite orzecznictwo sądów w tym zakresie, co należy rozumieć pod pojęciem „rozliczać i opłacać”.
W orzecznictwie sądowym można wyodrębnić dwa dominujące poglądy. Według pierwszego zakres pojęć „rozliczać i opłacać” nie obejmuje biegu terminu i innych cech przedawnienia należności z tytułu składek. Zgodnie z drugim natomiast, skoro rozliczanie i opłacanie tych należności następuje na podstawie przepisów dotychczasowych, to również według dotychczasowych uregulowań należy oceniać ich wymagalność i przedawnienie.
Tym samym problem w niniejszej sprawie sprowadza się do pytania o zakres stosowania uchylonych przepisów określony w art. 109 obowiązującej ustawy. Stanowisko przedstawione przez czytelnika będzie prawidłowe, jeżeli w istocie do zobowiązań powstałych przed wejściem w życie obowiązującej ustawy będą miały zastosowanie wszystkie dotychczas obowiązujące przepisy.
Jednocześnie należy wskazać, że kształtująca się linia orzecznicza sądów administracyjnych wskazuje, iż do takich zaległości mogą mieć zastosowanie jedynie przepisy o rozliczaniu i opłacaniu składek. Co za tym idzie, nie można wykluczyć, że sądy opowiedzą się za ochroną interesów państwa, co może spowodować negatywne skutki dla przedsiębiorców, którzy mają zaległości z tytułu składek powstałe przed 1999 r.
