[b]Pracownica jest zatrudniona na stanowisku handlowca. Od 1 czerwca 2007 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim, za które dostała wynagrodzenie z zakładu pracy za 33 dni, a następnie zasiłek chorobowy do 28 lipca 2007 r. Od 29 lipca otrzymywała zasiłek macierzyński. Podstawę wymiaru ustalono tylko ze stałych składników wynagrodzenia.

Od premii za wyniki sprzedaży zakład odprowadzał składki na ubezpieczenie społeczne. W firmie obowiązuje regulamin wynagradzania. Zgodnie z nim premia (osiągana po zrealizowaniu ściśle określonego celu) nie stanowi dodatkowego składnika wynagrodzenia za pracę uwzględnianego przy obliczaniu wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Nie ulega też zmniejszeniu z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Czy do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego trzeba jej wliczyć premię za wyniki sprzedaży?[/b] – pyta czytelniczka.

Ustalając podstawę wymiaru zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, pracodawca powinien stosować zasady wynikające z art. 41 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=60D3955B6CFE7A6B30733BCE43E84E12?id=176768]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.)[/link] w brzmieniu obowiązującym od 12 listopada 2009 r.

[srodtytul]Trybunał orzekł[/srodtytul]

Tę wersję art. 41 ust. 1 uzyskał po jego interpretacji zawartej w [b]wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 czerwca 2008 r. (SK 16/06).[/b] Zgodnie z tymi zasadami [b]przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłków nie uwzględnia się tych składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłków zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tych zasiłków.[/b]

Przywołany art. 41 ust. 1 w brzmieniu obowiązującym przed 12 listopada 2009 r. stanowił, że w podstawie wymiaru zasiłków nie należało uwzględniać tych składników wynagrodzenia, w stosunku do których postanowienia układów zbiorowych pracy lub przepisy o wynagradzaniu nie przewidywały zmniejszania ich za okresy pobierania zasiłków.

Przypomnijmy, że TK we wspomnianym wyroku określił, że:

- przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i pozostałych świadczeń w razie choroby i macierzyństwa należy uwzględniać składniki wynagrodzenia, od których uiszczono składkę na ubezpieczenie chorobowe, z wyjątkiem składników, co do których obowiązujące przepisy płacowe zawierają jednoznaczne postanowienia o zachowywaniu przez pracownika prawa do tego składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku. U pracodawców, którzy nie mają obowiązku tworzenia regulaminów wynagradzania, postanowienia takie powinny wynikać z umowy o pracę.

- w razie braku postanowień w przepisach płacowych lub w umowach o pracę o zachowywaniu przez pracownika prawa do składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku uznaje się, że dany składnik wynagrodzenia nie jest wypłacany za okres pobierania zasiłku i powinien być uwzględniany w podstawie wymiaru. Jeżeli jednak istnieją wątpliwości, a pracodawca udokumentuje, że wypłaca składnik wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku, mimo braku postanowień w tej sprawie w przepisach płacowych lub w umowie o pracę, składnika tego nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku.

- składniki wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo za okres pobierania zasiłku przysługującego w czasie trwania ubezpieczenia, podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

- jeżeli przepisy płacowe lub umowy o pracę nie zawierają wyraźnych postanowień o sposobie zmniejszania składnika wynagrodzenia, niewypłacanego za okres pobierania zasiłku, składnik ten należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej.

- jeżeli przepisy płacowe lub umowy o pracę – w stosunku do składnika wynagrodzenia, do którego pracownik nie zachowuje prawa za okres pobierania zasiłku – zawierają jednoznaczne zapisy o pomniejszaniu tego składnika za okres pobierania zasiłku w sposób proporcjonalny, należy go uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku po uzupełnieniu na ogólnych zasadach, określonych w ustawie zasiłkowej.

[srodtytul]Przepisy wewnętrzne[/srodtytul]

Zgodnie z wyrokiem TK, jeżeli przed jego wejściem w życie, tj. przed 7 lipca 2008 r., pracodawca odmiennie interpretował art. 41 ust. 1, na wniosek pracownika należało dokonać przeliczenia podstawy wymiaru zasiłków i wypłacić ich wyrównanie za okres trzech lat wstecz, licząc od daty złożenia takiego wniosku.

Z zacytowanego przez czytelniczkę przepisu zawartego w wewnętrznym regulaminie wynagradzania, w którym zawarty jest zapis dotyczący premiowania, wynika, że premia przysługuje pracownikowi po osiągnięciu określonego celu i jest składnikiem wynagrodzenia, którego nie uwzględnia się przy obliczaniu wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy i nie ulega zmniejszeniu z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Jeżeli zatem pracownik zachowuje prawo do premii także za okresy pobierania zasiłków, to nie powinna być uwzględniania przy ustalaniu ich podstawy wymiaru.

[ramka][b]Wystąp o interpretację[/b]

Mimo że czytelniczka zacytowała przepisy obowiązujące u pracodawcy w zakresie premii za wyniki sprzedaży, nie można na tej podstawie jednoznacznie określić, czy premia ta powinna, czy nie powinna stanowić podstawy wymiaru zasiłków. Właściwą instytucją do rozstrzygania wątpliwości w tym zakresie i udzielenia wiążącej odpowiedzi jest oddział ZUS, do którego w tej sprawie należy wystąpić na piśmie.[/ramka]