– Pracownica jest w trzecim miesiącu ciąży. Musimy jej wypowiedzieć umowę z powodu ogłoszenia upadłości zakładu. Nie mamy możliwości zaoferowania jej innego stanowiska pracy. Z jakich świadczeń może skorzystać w związku z ciążą? – pyta czytelniczka.

W pewnych przypadkach zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy także wtedy, gdy urodzi dziecko po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, czyli po ustaniu zatrudnienia. W myśl art. 30 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159, dalej ustawa zasiłkowa) ma to miejsce, gdy umowa o pracę zostanie rozwiązana z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy. Wówczas pracownica będąca w ciąży, z którą rozwiązano stosunek pracy wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji firmy, gdy urodzi dziecko już po ustaniu zatrudnienia, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Możliwość wypowiedzenia angażu z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy nie oznacza, że przyszła matka zostanie pozbawiona środków do życia. W takiej sytuacji ciężarnej, której nie zapewniono innego zatrudnienia, do czasu kiedy nastąpi poród, należy się świadczenie z ubezpieczenia społecznego w postaci tzw. zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Kobieta będzie je otrzymywać do porodu, a stanowi ono 100 proc. podstawy jego wymiaru.

Świadczenie to przysługuje, gdy ciężarna nie ma dolegliwości związanych ze stanem zdrowia i nie przedkłada zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA.

Gdy stan zdrowia się pogarsza

Jeżeli natomiast przyszła matka, z którą rozwiązano stosunek pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, przedstawia zwolnienia lekarskie, ma prawo zasiłku chorobowego do dnia porodu, a od dnia porodu – do zasiłku macierzyńskiego.

Zasiłek chorobowy za okres po ustaniu zatrudnienia przypadający na okres ciąży należy się w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru świadczenia. Jednak w odróżnieniu od zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, zgodnie z art. 46 ustawy zasiłkowej, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ogranicza się do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego do celów emerytalnych. Nowy limit podstawy wymiaru zasiłku zmienia się co trzy miesiące, począwszy od trzeciego miesiąca każdego kwartału. Od września do listopada 2015 r. jest to 3854,88 zł.

Zasady ograniczania podstawy wymiaru po ustaniu zatrudnienia nie stosuje się do zasiłku macierzyńskiego.

Przykład

Pani Katarzyna była zatrudniona do 30 czerwca 2015 r., tj. do czasu likwidacji pracodawcy. W dniu rozwiązania jej stosunku pracy z tego powodu była w ciąży. 11 października 2015 r. urodziła dziecko. Za okres od 1 lipca do 10 października 2015 r. kobiecie przysługuje prawo do zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, a od dnia porodu, czyli od 11 października 2015 r. ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za 20 tygodni, zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu przez sześć tygodni i zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego przez 26 tygodni. Podstawa wymiaru zasiłku w wysokości tego macierzyńskiego po potrąceniu składek w wysokości 13,71 proc. wynosi 6903 zł. Taka podstawa wymiaru zasiłku będzie przyjęta również do wyliczenia uprawnień do zasiłku macierzyńskiego. Gdyby pani Katarzyna od 1 lipca do 10 października 2015 r. pobierała zasiłek chorobowy, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego zostałaby naliczona od lipca do sierpnia 2015 r. od kwoty 4054,89 zł, od września do 10 października 2015 r. od 3854,88 zł (czyli po ograniczeniu do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału).

Płatnik zasiłku i papiery

To oddział ZUS właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do zasiłku musi wypłacić świadczenia przysługujące pracownicy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli jednak organ rentowy właściwy ze względu na siedzibę płatnika składek, zobowiązany do wypłaty zasiłku w czasie trwania ubezpieczenia, rozpocznie wypłatę świadczenia, będzie ją też kontynuował za okres po ustaniu ubezpieczenia.

Prawo do świadczenia należy odpowiednio udokumentować >> patrz tabela.