- Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. ZUS przysłał mi decyzję o zawieszeniu postępowania o przyznanie mi renty z tytułu częściowej niezdolności pracy, gdyż nie stawiłem się w oddziale, co było niezbędne do wydania decyzji o świadczeniu. Czy ZUS postąpił słusznie? Czy mam prawo odwołać się od tej decyzji, a może organ sam ją zmieni? – pyta czytelnik.
Zgodnie z art. 80 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa o sus), aby ustalić prawo do świadczeń oraz ich wysokość, ubezpieczeni zobligowani są m.in. do osobistego stawiennictwa, jeżeli wymagają tego okoliczności sprawy. Ten przepis określa też inne obowiązki spoczy- wające na ubezpieczonych wobec ZUS.
Jak wynika z art. 82 ustawy o sus, gdy ubezpieczony utrudnia wyjaśnienie wszystkich okoliczności, ZUS może w drodze decyzji wstrzymać wypłatę świadczenia lub zawiesić postępowanie do chwili podjęcia współpracy. To fakultatywne uprawnienie organu, gdyż przepis dopuszcza tylko zawieszenie postępowania, a nie powinność podjęcia takiej czynności.
Korelacja tych norm wskazuje, że uregulowanie z art. 82 ustawy o sus ma zapewnić realizację obowiązków nałożonych na ubezpieczonego, w tym przypadku przedsiębiorcę, a wynikających z jej art. 80. Dlatego gdyby ubezpieczony utrudniał ZUS wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, np. nie stawiając się w wyznaczonym terminie, oddział może wydać decyzję wstrzymującą wypłatę świadczenia lub zawieszającą postępowanie – do chwili podjęcia współpracy. To postępowanie może być wstrzymane do czasu, gdy przedsiębiorca podejmie współpracę.
Sąd Najwyższy w uchwale z 9 marca 2006 r. (II UZP 1/06) przyjął, że „od decyzji ZUS o zawieszeniu postępowania wydanej w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy służy odwołanie do właściwego sądu okręgowego – sądu ubezpieczeń społecznych (art. 82 i 83 ust. 2 ustawy o sus oraz art. 4778 k.p.c.)".
Z art. 4779 § 1 kodeksu postępowania cywilnego wynika, że odwołanie wnosi się na piśmie do jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, lub ustnie do sporządzonego przez nią protokołu w ciągu miesiąca od dnia doręczenia odpisu decyzji.
Po otrzymaniu odwołania od decyzji ZUS jeszcze raz analizuje całą sprawę, której dotyczy reklamacja. Jeśli uzna ją w całości za słuszną, może zmienić lub uchylić decyzję. Gdy zaś nie uwzględni odwołania, przekazuje ją niezwłocznie z aktami sprawy do sądu. Na zmianę lub uchylenie decyzji albo na przekazanie odwołania do sądu ZUS ma 30 dni, licząc od daty wniesienia odwołania. Tak wynika z art. 83 ust. 6 i 7 ustawy o sus.
Podstawa prawna: art. 80 pkt 4, art. 82, art. 83 ust. 6 i 7 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 121 ze zm.)
Podstawa prawna: art. 4779 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 101)
