- Zatrudniamy jedną osobę na podstawie dwóch umów-zleceń. Z jednej opłacamy wszystkie składki, a z drugiej tylko zdrowotną. Czy zleceniobiorca może w trakcie miesiąca zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń np. przed dniem wypłaty wynagrodzenia? Czy też taka modyfikacja może nastąpić tylko od początku miesiąca?
– pyta czytelnik.
Osoba, która wykonuje dwie umowy-zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z jednego wybranego kontraktu.
Z tego drugiego te ubezpieczenia mają dla niej charakter dobrowolny. Tak wynika z art. 9 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm., dalej ustawa systemowa). I co ważne: nie są ograniczone w wyborze umowy wysokością uzyskiwanego wynagrodzenia.
Gdy firma zatrudni zleceniobiorcę, powinna uzyskać od niego oświadczenie, czy ma on równocześnie inne tytuły do ubezpieczeń. Jeśli zleceniobiorca poinformuje, że umowa-zlecenie jest dla niego tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń, musi również złożyć płatnikowi informację, czy z tego kontraktu chce przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego czy nie. Ma takie prawo, jeżeli z umowy-zlecenia podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Aby uniknąć zarzutów
Gdy zleceniobiorca zawiera drugie zlecenie z tą samą firmą i obydwie umowy mają być wykonywane równocześnie, występuje zbieg tytułów do ubezpieczeń. Oczywiście taka sytuacja jest prawidłowa, gdy przedmiot drugiego kontraktu (zakres pracy wykonywanej na jej podstawie) jest inny niż przedmiot tego pierwszego.
Gdyby zleceniobiorca na podstawie drugiej umowy realizował takie same obowiązki jak na podstawie pierwszej a składki na ubezpieczenia społeczne byłyby opłacane wyłącznie od wynagrodzenia wypłacanego z jednej z tych umów, to taka sytuacja mogłaby zostać zakwestionowana. Wtedy ZUS mógłby uznać, że zawarcie drugiego kontraktu nastąpiło tylko po to, aby opłacać niższe składki na ubezpieczenia społeczne.
Zawierając ze zleceniobiorcą drugą umowę-zlecenie, płatnik powinien uzyskać od ubezpieczonego na piśmie oświadczenie, czy z tego kontraktu chce on przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.
Gdy zleceniobiorca poinformuje, że nie, powinien zostać zgłoszony z tego tytułu tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Wówczas płatnik przekazuje zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA. Powinien to zrobić w terminie siedmiu dnia od daty zawarcia drugiej umowy.
Późniejsza modyfikacja
Oczywiście zawierając drugą umowę-zlecenie, zleceniobiorca może zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń. Ma zatem prawo od dnia zawarcia drugiego kontraktu przystąpić do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z tego tytułu, a z pierwszej umowy od tej daty podlegać obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Wówczas płatnik składa
- ZUS ZWUA i wyrejestrowuje go z pierwszej umowy,
- ZUS ZZA i z tej pierwszej umowy zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego, a następnie
- ZUS ZUA i z drugiej umowy zgłasza zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń.
Zamiana tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń jest możliwa również w późniejszym terminie. Także w trakcie miesiąca, a nie tylko z końcem miesiąca. Z tym że może to nastąpić tylko na bieżąco, a nie z okresem wstecznym.
Podstawa wymiaru
Płatnik, który zawarł z jedną osobą dwie umowy-zlecenia i obie zgłosił do ZUS z tym samym kodem tytułu do ubezpieczeń, co miesiąc składa jeden raport rozliczeniowy ZUS RCA, w którym rozlicza należne składki. W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia
- społeczne wykazuje wynagrodzenie z tego zlecenia, z którego zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym,
- zdrowotne – to wynagrodzenie pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków ubezpieczonego plus wynagrodzenie z drugiej umowy-zlecenia, z której zleceniobiorca podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Oczywiście przy ustalaniu obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia znaczenie ma nie tylko data wypłaty wynagrodzenia, ale również okres, za który przychód jest wypłacany. Jeżeli więc wypłata następuje za czas, w którym zleceniobiorca podlegał ubezpieczeniom społecznym, to od tej wypłaty powinny być naliczone wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne.
Przykład
Zleceniobiorca w maju obowiązkowo podlegał z umowy-zlecenia ubezpieczeniom społecznym.
Od 26 maja z tej umowy jest objęty tylko ubezpieczeniem zdrowotnym, a 31 maja dostał wynagrodzenie za maj.
W takim razie do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należy wliczyć wynagrodzenie za okres do 25 maja.
Zobacz więcej w serwisie:
Kto i od jakiej umowy płaci składki
»
