- Pracownik samorządowy został zwolniony bez wypowiedzenia z powodu długotrwałej choroby. Obecnie jest już zdrowy. Czy w sytuacji, gdy zgłosił chęć powrotu do pracy przed upływem sześciu miesięcy od ustania zatrudnienia, pracodawca musi ponownie zawrzeć z nim umowę o pracę, gdy ma taką możliwość?

Tak.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej u.p.s.) w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu pracy (dalej k.p.). Jedną z tych regulacji jest art. 53 k.p. Zgodnie z art. 53 § 1 pkt.1 k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

- dłużej niż trzy miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż sześć miesięcy albo

- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku (zasadniczo 182 dni) oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej sześć miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

W myśl art. 53 § 5 k.p. pracodawca powinien, w miarę możliwości, ponownie zatrudnić pracownika, który – w okresie sześciu miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia ze wskazanej wyżej przyczyny – zgłosi swój powrót do pracy, niezwłocznie po ustaniu tej przyczyny. W orzecznictwie podkreśla się, że zwrot „pracodawca powinien w miarę możliwości zatrudnić pracownika" nie jest tylko ogólnym postulatem skierowanym do pracodawcy.

Ponowne zatrudnienie pracownika jest ustawowym obowiązkiem pracodawcy, a jego niespełnienie rodzi po stronie pracownika roszczenie o nawiązanie stosunku pracy i odszkodowanie za czas pozostawania bez pracy, od chwili zgłoszenia się do pracy (uchwała Sądu Najwyższego z 10 września 1976 r., I PZP 48/76, OSNCP 1977/4/65). Pracodawca nie ma jednak obowiązku zatrudnienia pracownika na poprzednich warunkach, a w szczególności na tym samym stanowisku i za niemniejszym wynagrodzeniem.

Czytaj także:

Kiedy urzędnik po tymczasowym aresztowaniu może wrócić do pracy

W wyroku SN z 21 marca 2019 r. (II PK 248/17, LEX nr 2638594) zwrócono uwagę, że o istnieniu możliwości ponownego zatrudnienia należy wnioskować na podstawie całokształtu okoliczności sprawy, dotyczących zarówno pracownika (np. kwalifikacje zawodowe), jak i pracodawcy. Jeśli pracodawca dysponuje chociaż jednym wolnym stanowiskiem, na którym były pracownik może wykonywać pracę z uwagi na swoje kwalifikacje, to znaczy to, że pracodawca ma możliwość sprostania obowiązkowi z art. 53 § 5 k.p. Należy wziąć pod uwagę, czy pracodawca zatrudnił – po zgłoszeniu przez byłego pracownika powrotu do pracy – inne osoby, których prace mogłaby wykonywać osoba zgłaszająca ten powrót. Po zamanifestowaniu takiego zamiaru przez byłego pracownika, zatrudnienie przez pracodawcę innej osoby nie pozbawia byłego pracownika roszczenia o zawarcie umowy, jeżeli praca wykonywana przez tę inną osobę mogła być świadczona przez pracownika zgłaszającego powrót do pracy. W wyroku tym podkreślono, że pracownik zgłaszający powrót w trybie art. 53 § 5 k.p. nie może być traktowany na równi z innymi osobami ubiegającymi się o zatrudnienie i nie można wobec niego stosować tych samych kryteriów naboru (por. art. 11-15 u.p.s.). W sytuacji, gdy były pracownik samorządowy zgłasza zamiar powrotu do pracy zgodnie z art. 53 § 5 k.p., nie ma konieczności przeprowadzenia naboru na stanowisko urzędnicze.

Autorka jest radcą prawnym

podstawa prawna: art. 43 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn. DzU z 2019 r. poz. 1282)

podstawa prawna: art. 5, art. 53 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2019 r. poz. 1040 ze zm.)