Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów (art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy pomocy społecznej oraz edukacji publicznej.
Do realizacji zadań własnych w zakresie pomocy społecznej gminy powołują jednostki organizacyjne w postaci ośrodków pomocy społecznej (OPS). Zadaniem OPS jest realizacja zadań własnych i zleconych, wymienionych w ustawie o pomocy społecznej, oraz innych zadań z zakresu zabezpieczenia społecznego. W zakresie realizacji celów i zadań pomocy społecznej OPS współpracuje m.in. z innymi jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami społecznymi i pozarządowymi, zakładami opieki społecznej oraz osobami fizycznymi i prawnymi.