Koszty podatkowe: hipotetyczne odsetki a „strata” z podziału spółki

Podział lub łączenie spółek to bardzo popularna praktyka grup kapitałowych. Na taki ruch decydują się spółki w ramach działań reorganizacyjnych, aby np. uporządkować sytuację w grupie. Skutkiem tego typu działań są na ogół ruchy na kapitałach spółek uczestniczących w tych transakcjach. Może dojść w nich, np. do powstania ujemnego kapitału rezerwowego.

Jedną z takich spraw – w kontekście przepisów dotyczących tzw. hipotetycznych odsetek od kapitału przekazanego na kapitał zapasowy – analizował ostatnio dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W stanie faktycznym tej sprawy (interpretacja z 17 lutego 2021 r., 0111-KDIB2-1.4010. 470.2020.1.AR) dochodziło do podziału przez wydzielenie spółki zależnej, będącej własnością wnioskodawcy. Transakcja miała miejsce w 2017 r. Na skutek tej transakcji na wnioskodawcę przeszła zorganizowana część przedsiębiorstwa spółki dzielonej. W związku z podziałem spółki dzielonej - czego konsekwencją było obniżenie jej kapitału zakładowego oraz przejęcie przez wnioskodawcę części majątku stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa – wnioskodawca dokonał zmniejszenia w bilansie po stronie aktywów wartości posiadanych przez siebie udziałów w spółce dzielonej. Transakcja została przeprowadzona metoda łączenia udziałów, które polega na sumowaniu poszczególnych pozycji bilansu i rachunku zysków i strat. W podziale nie doszło do wymiany udziałów w sensie ścisłym z uwagi na fakt że wnioskodawca był wspólnikiem większościowym spółki dzielonej w spółce dzielonej. Dlatego też obniżenie wartości udziałów w spółce dzielonej po stronie aktywów spowodowało konieczność dokonania odpowiedniego zmniejszenia również po stronie pasywów. Przyjęta metoda połączenia, tj. metoda łączenia udziałów oraz brak możliwości objęcia akcji w spółce przejmującej (własnych akcji) spowodowały, że wnioskodawca w związku z podziałem spółki dzielonej oraz przejęciem jej części majątku, po stronie pasywów wykazał ujemny kapitał.