W tym tekście wyjaśniamy:
- Do kiedy można zmienić w urzędzie skarbowym formę opodatkowania i jak to zrobić?
- Czym kierować się przy wyborze opodatkowania w formie ryczałtu, a kiedy lepiej wybrać podatek liniowy
- Jakie przepisy stosować do karty podatkowej?
Dochody osiągnięte przez podatników z pozarolniczej działalności gospodarczej (ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT) są opodatkowane wg skali podatkowej (na zasadach określonych w art. 27 ustawy o PIT), z zastrzeżeniem tzw. podatku liniowego (art. 9a ust. 2 i 3 ustawy o PIT), chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o zastosowaniu opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych określonego w ustawie o zryczałtowanym PIT (zob. art. 9a ustawy o PIT). Jedną z form opodatkowania pozarolniczej działalności gospodarczej jest opodatkowanie w formie karty podatkowej.
Kto może opłacać zryczałtowany PIT?
Osoby fizyczne oraz przedsiębiorstwa kontynuujące działalność zmarłego podatnika (przedsiębiorstwa w spadku), osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej (art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym PIT). Z takiego uprawnienia mogą skorzystać podatnicy prowadzący działalność określoną w art. 23 ustawy o zryczałtowanym PIT, tj. jeśli:
Czytaj więcej:
- kontynuują stosowanie opodatkowania w tej formie po dniu 31 grudnia 2021 r. oraz nie zrezygnowali z opodatkowania w tej formie po dniu 31 grudnia 2021 r. i nie utracili prawa do opodatkowania w tej formie po tym dniu;
- przy prowadzeniu działalności nie korzystają z usług osób niezatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne;
- nie prowadzą, poza jednym z rodzajów działalności wymienionej w art. 23 ustawy o zryczałtowanym PIT, innej pozarolniczej działalności gospodarczej;
- małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie, z której przychody (dochody) podlegają odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach, na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych;
- nie wytwarzają wyrobów opodatkowanych, na podstawie odrębnych przepisów, podatkiem akcyzowym;
- pozarolnicza działalność gospodarcza zgłoszona we wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej nie jest prowadzona poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Kogo obowiązuje zasada kontynuacji karty podatkowej
Stosownie do art. 65 ust. 1 Polskiego Ładu, z dniem 1 stycznia 2022 r. podatnicy utracili prawo do złożenia wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej. Zatem od 1 stycznia 2022 r. opodatkowani w formie karty podatkowej mogą być jedynie podatnicy kontynuujący te formę opodatkowania po 31 grudnia 2022 r. Podatnik, który był opodatkowany w formie karty podatkowej do 31 grudnia 2025 r., będzie opodatkowany w tej formie także w 2025 r., chyba, że przestanie spełniać ustawowe warunki do opodatkowania w tej formie, bądź zrezygnuje z tej formy opodatkowania.
Jak bowiem wynika z art. 29a ust. 1 ustawy o zryczałtowanym PIT, jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej, nie złożył oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo oświadczenia o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT albo nie zawiadomił na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie. Zawiadomienie to podatnik może złożyć na podstawie przepisów ustawy o CEIDG (art. 29a ust. 5 ustawy o zryczałtowany PIT).
Do kiedy podatnicy mają czas na złożenie oświadczenia do urzędu skarbowego?
Podatnik, który chciałby zrezygnować z opodatkowania w formie karty podatkowej od 2025 r., ma na to czas do 20 stycznia 2025 r. Może to zrobić alternatywnie poprzez złożenie do właściwego urzędu skarbowego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo oświadczenia o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach tzw. podatku liniowego albo poprzez zawiadomienie o rezygnacji z tej formy opodatkowania (w tym przypadku przychody z działalności gospodarczej będą opodatkowane na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej).
Uwaga:
Właściwy miejscowo w sprawie podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej jest naczelnik urzędu skarbowego według miejsca położenia zorganizowanego zakładu, wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej, a w razie niedopełnienia zgłoszenia działalności do ewidencji lub gdy działalność jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakładu – według miejsca zamieszkania podatnika lub siedziby spółki, a jeżeli nie można ustalić siedziby spółki – według miejsca zamieszkania jednego ze wspólników (art. 29a ust. 3 ustawy o zryczałtowany PIT). Jeżeli działalność jest prowadzona w kilku zorganizowanych zakładach na terenie objętym właściwością miejscową kilku naczelników urzędów skarbowych właściwość ustala się według miejsca wskazanego przez podatnika jako siedzibę działalności (art. 29a ust. 4 ustawy o zryczałtowany PIT).
Dodatkowo, należy mieć na uwadze, że podatnik może:
- zrzec się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej/zmieniającej wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej (zob. art. 32, art. 36 i art. 38 ustawy o zryczałtowanym PIT).
- utracić prawo do opodatkowania w formie karty podatkowej (zob. art. 36, art. 39 ustawy o zryczałtowanym PIT)
Ponadto, w ścisłe określonych przypadkach naczelnik urzędu skarbowego stwierdza wygaśnięcie decyzji ustalającej wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej, odrębnie na każdy rok podatkowy (zob. art. 40 i art. 41 ustawy o zryczałtowanym PIT).
Podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej jeżeli od 2025 r. chcą zrezygnować z tej formy opodatkowania, to mogą to uczynić jedynie do 20 stycznia br., poprzez złożenie do właściwego urzędu skarbowego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo oświadczenia o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach tzw. podatku liniowego albo poprzez zawiadomienie o rezygnacji z tej formy opodatkowania (w tym przypadku przychody z działalności gospodarczej będą opodatkowane na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej).
Marcin Szymankiewicz - doradca podatkowy
Podstawa prawna:
- Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. DzU z 2024 r., poz. 776 ze zm.)
- Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2024 r., poz. 226 ze zm.)
- Ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2021 r., poz. 2105 ze zm.) – Polski Ład
Czy przedsiębiorstwo w spadku może rozliczać się w formie karty podatkowej?
W przypadku śmierci przedsiębiorcy działalność firmy może kontynuować tzw. przedsiębiorstwo w spadku.
Jeżeli zmarły przedsiębiorca był opodatkowany w formie karty podatkowej, to w tym roku podatkowym, w którym zmarł przedsiębiorca, przedsiębiorstwo w spadku opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej, w wysokości określonej w decyzji ustalającej jego wysokość na ten rok wydanej na wniosek zmarłego przedsiębiorcy lub jego wspólnika, w części przypadającej na okres od dnia następującego po dniu otwarcia spadku do końca tego roku podatkowego, jeżeli nie zaszły zmiany określone w art. 36 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym PIT w stosunku do stanu faktycznego podanego przez zmarłego przedsiębiorcę (chodzi o zmiany, które powodują utratę warunków do opodatkowania w formie karty podatkowej lub mają wpływ na wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej).
Przedsiębiorstwo w spadku opłaca podatek w formie karty podatkowej za okres od dnia następującego po dniu otwarcia spadku do końca tego roku podatkowego w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień (art. 24 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym PIT). Jeżeli w tym okresie zaszły zmiany określone w art. 36 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym PIT w stosunku do stanu faktycznego podanego przez zmarłego przedsiębiorcę, przedsiębiorstwo w spadku opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach. W tym przypadku za podstawę opodatkowania na zasadach ogólnych przyjmuje się dochód osiągnięty od dnia utraty warunków do opodatkowania w formie karty podatkowej (zob. art. 24 ust. 5 ustawy o zryczałtowanym PIT). Jeżeli w kolejnym roku podatkowym do dnia 20 stycznia przedsiębiorstwo w spadku opłacające podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 24 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym PIT nie dokona wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej. W tym przypadku naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej, uwzględniając stan faktyczny podany przez zmarłego przedsiębiorcę. W przypadku zajścia zmian, które powodują utratę warunków do opodatkowania w formie karty podatkowej lub mają wpływ na wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej w stosunku do stanu faktycznego podanego przez zmarłego przedsiębiorcę przedsiębiorstwo w spadku zawiadamia o nich naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej w terminie 7 dni od dnia powstania okoliczności powodujących zmiany (art. 24 ust. 7 ustawy o zryczałtowanym PIT).
Uwaga: Dla ustalenia właściwości miejscowej naczelnika urzędu skarbowego w sprawie podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej przedsiębiorstwa w spadku przepisy art. 29 ust. 3 i 4 ustawy o zryczałtowanym PIT (przytoczone we wcześniej części artykułu) stosuje się odpowiednio (art. 29a ust. 5 ustawy o zryczałtowany PIT).