Test rzeczywistej działalności w reorganizacji – substancja czy pozór

Przesłanka prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej na stałe wpisała się w krajobraz przepisów podatkowych i służy generalnie ochronie przed wyłudzeniami. Jej spełnienie wiąże się z możliwością zastosowania preferencji podatkowych m.in. w podatku u źródła, podatku od przerzuconych dochodów, podatku od zagranicznych jednostek kontrolowanych czy w modelu polskiej spółki holdingowej.

Zagadnienie to jest równie istotne przy zmianach struktury kapitałowej (reorganizacjach). W praktyce problematyczne okazują się przypadki, gdy polskie grupy kapitałowe przeprowadzają reorganizacje z udziałem podmiotów zagranicznych w krajach o korzystniejszych systemach podatkowych (takich jak np. Luksemburg, Cypr, Estonia czy Holandia), bez zapewnienia im funkcji, zasobów i odpowiedniego uzasadnienia gospodarczego. Organy podatkowe – zarówno w Polsce, jak i za granicą – są coraz bardziej wyczulone na tego typu zabiegi, a implementacja unijnych dyrektyw np. DAC6, GAAR czy ATAD tylko ułatwia identyfikację struktur nieposiadających dostatecznej substancji. Co więcej, brak (istotnej) rzeczywistej działalności może skutkować nie tylko odmową zwolnień lub neutralności, ale również zakwestionowaniem skutków reorganizacji jako całości, włącznie z nałożeniem dodatkowych zobowiązań podatkowych, odsetek i sankcji.