Jeśli tego nie zrobi, po zakończeniu roku będzie musiał uregulować niedopłatę począwszy od stycznia 2022 r.
Kluczowa forma opodatkowania
Polski Ład zmienił zasady naliczania składki zdrowotnej za osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Obecnie wysokość tej składki – nieodliczanej już od podatku – ustalana jest w zależności od formy opodatkowania biznesu.
W przypadku tzw. ryczałtowców, składka zdrowotna to 9 proc. podstawy wymiaru. Podstawą do jej naliczenia jest natomiast odpowiedni procent przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku w IV kwartale poprzedniego roku (w IV kwartale 2021 r. było to 6221,04 zł). Procent ten – odpowiednio 60, 100 i 180 – zależy z kolei od przychodów, jakie przedsiębiorca osiągnął z tytułu działalności w poprzednim roku kalendarzowym.
Co do zasady przedsiębiorca powinien opłacać najniższą składkę zdrowotną wyznaczoną dla jego przedziału przychodu. Przychód ten nalicza się narastająco od początku roku i dopiero od miesiąca przekroczenia kolejnego limitu – 60 tys. czy 300 tys. złotych – powinno się opłacać składkę w wyższej wysokości.
Jednak przekroczenie kolejnego progu przychodów oznacza, że wyższa składka jest należna od początku danego roku kalendarzowego. Jeżeli więc przedsiębiorca osiągnie przychód powyżej 60 tys. zł w grudniu 2022 r., czeka go niedopłata za poprzednie 11 miesięcy w wysokości:
- składki do zapłaty: 559,89 zł x 12 m-cy = 6718,68 zł
- składki wpłacone: 335,94 zł x 11 m-cy + 559,89 zł = 4255,23 zł
- kwota niedopłaty: 6718,68 zł – 4255,23 zł = 2463,45 zł.
Ta niedopłata „wyjdzie” w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej – nowum wprowadzonym Polskim Ładem. Takie rozliczenie trzeba będzie sporządzić do końca lutego przyszłego roku, a wynikającą stąd niedopłatę wykazać w deklaracji i wpłacić ze składkami za ten miesiąc (najbliższą za luty do 20 marca 2023 r.).
Stała kwota co miesiąc
Aby uniknąć takiej niedopłaty, ustawodawca przewidział możliwość opłacania tzw. uproszczonej składki zdrowotnej. Chodzi o opłacanie stałej składki przez cały rok ustalonej w oparciu o ubiegłoroczny przychód.
Z takiej opcji warto skorzystać przede wszystkim w sytuacji, gdy ubiegłoroczny przychód z biznesu przekroczył 300 tys. zł. Deklarując opłacanie uproszczonej składki w wysokości 1007,81 zł, przedsiębiorca unika wysokiej niedopłaty do uregulowania na początku 2023 r.
Tę możliwość mają jednak tylko osoby, które prowadziły działalność przez cały 2022 r., opodatkowaną ryczałtem, skalą podatkową lub podatkiem liniowym.
Opłacanie składki uproszczonej należy przy tym zadeklarować od początku roku, czyli w deklaracji składanej w lutym za styczeń. Co więc zostaje przedsiębiorcom, którzy tego nie zrobili? Mają dwie możliwości.
Czytaj więcej:
Korekta lub nadpłata
Po pierwsze biznesmen, który nie zadeklarował tej zmiany od stycznia, może to zrobić składając korektę dokumentów za styczeń i luty. Taka korekta jest obecnie możliwa do końca czerwca następnego roku.
Z kolei przedsiębiorca, który nie miał prawa wybrać uproszczonego sposobu obliczania składki zdrowotnej – ponieważ w trakcie 2021 r. np. rozpoczął prowadzenie działalności albo ją na jakiś czas zawiesił – może co miesiąc wpłacać kwotę wyższą niż wskazana w deklaracji. W ten sposób po zakończeniu roku i rozliczeniu rocznym wyjdzie na 0 zł, jeśli chodzi o zobowiązania z tego tytułu.
Zdaniem eksperta
Andrzej Radzisław - radca prawny Kancelaria Goźlińska Petryk i Wspólnicy
Moim zdaniem nie ma przeszkód, aby nadpłacać co miesiąc składkę zdrowotną. W deklaracji należy ją wykazywać od 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ale samą wpłatę można robić od wyższej podstawy wymiaru (100 lub 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia). W takiej sytuacji na bieżąco wyjdzie nadpłata, ale w rozliczeniu rocznym wynik będzie na zero. Skoro składka zdrowotna nie jest obecnie odliczana od podatku, to przyjęcie takiego sposobu rozliczeń jest prawidłowe i nikt nie powinien tego kwestionować.