Tzw. ustawa powodziowa, tj. ustawa z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (tekst jedn. DzU z 2024 r., poz. 654 ze zm.) przewiduje różne rodzaje wsparcia państwa. Te uruchomione z uwagi na ostatnią powódź wymienia rozporządzenie Rady Ministrów z 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (DzU poz. 1371 ze zm.). Część rozwiązań dotyczy pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne oraz niepełnosprawnych przedsiębiorców.
Jaką pomoc może sfinansować dla firm poszkodowanych przez powódź PFRON?
Na podstawie art. 11 ustawy powodziowej Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych może sfinansować ze środków własnych m.in. koszty:
- utrzymania zagrożonych likwidacją, na skutek powodzi, miejsc pracy osób z niepełnosprawnością,
- odtworzenia zniszczonej lub utraconej na skutek powodzi infrastruktury i wyposażenia przedsiębiorstwa osoby niepełnosprawnej prowadzącej działalność gospodarczą,
- dofinansowania do oprocentowania kredytów bankowych zaciągniętych na likwidację skutków powodzi w związku z zatrudnianiem i rehabilitacją osób z niepełnosprawnością.
Czytaj więcej:
PFRON dofinansuje te koszty do kwoty, której nie można uzyskać z innych źródeł, np. ubezpieczenia. Wnioski w tej sprawie można składać do 15 września 2025 r. we właściwym miejscowo oddziale PFRON. Fundusz zamieścił na stronie internetowej wzory wniosków o udzielenie konkretnego wsparcia.
Wnioskodawca podaje we wniosku swoje dane, wyszczególnia i szacuje poniesione straty, wskazuje posiadane ubezpieczenie, otrzymane odszkodowania i pomoc z innych źródeł, a następnie określa wnioskowaną kwotę pomocy oraz jej przeznaczenie w podziale na wydatki bieżące i inwestycyjne.
Po rozpatrzeniu wniosku PFRON podpisze z przedsiębiorcą umowę i udzieli dofinansowania w formie zaliczki w jednej lub dwóch transzach. Otrzymane pieniądze należy rozliczyć na podstawie faktur, rachunków i innych dokumentów księgowych. Nierozliczona kwota podlega zwrotowi do PFRON.
Na co firmy poszkodowane w powodzi mogą przeznaczyć środki z zfron?
PFRON udzieli również – na podstawie art. 12 ustawy powodziowej – zgody na przeznaczenie środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych na straty doznane w wyniku powodzi. Z takiej pomocy może skorzystać tylko pracodawca, który jest już dysponentem zfron, a więc legitymujący się statusem zakładu pracy chronionej albo taki, który ten status utracił, ale zachował prawo do zfron.
Środki można przeznaczyć na odtworzenie infrastruktury i wyposażenia, utraconych lub zniszczonych na skutek powodzi miejsc pracy oraz rehabilitację osób niepełnosprawnych u dysponenta tego funduszu.
Dodatkowo dysponent zfron może przeznaczyć do 10 proc. środków tego funduszu – z wyłączeniem pieniędzy przeznaczonych na pomoc indywidualną dla niepełnosprawnych pracowników i realizację ich indywidualnych programów rehabilitacji – na przedsięwzięcia wspólne lub na bezzwrotną pomoc na usuwanie skutków powodzi u innego dysponenta funduszu rehabilitacji, który poniósł szkody na skutek powodzi.
Także w tym przypadku z zfron nie mogą zostać pokryte straty zrekompensowane z innych źródeł.
Warunkiem wydania środków zfron w opisany sposób jest uzyskanie zgody PFRON pod groźbą kary zapłaty do Funduszu 30 proc. wydanej bez zgody kwoty oraz jej zwrotu. Przy czym 30-proc. kara nie może pochodzić ze środków zfron.
Przedsiębiorca poszkodowany w powodzi może wnioskować o umorzenie wsparcia
Dysponent PFRON (starosta) może – na podstawie art. 14b ustawy powodziowej – umorzyć należności, które osoba niepełnosprawna lub zatrudniający taką osobę otrzymali na:
- podjęcie działalności w formie spółdzielni socjalnej, albo
- utworzenie stanowiska pracy, lub
- finansowanie kosztów płacy osoby niepełnosprawnej.
Osoba niepełnosprawna, która otrzymała od starosty ze środków PFRON pomoc na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo działalności w formie spółdzielni socjalnej lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej, zobowiązuje się do prowadzenia tej aktywności nieprzerwanie przez co najmniej 12 lub 24 miesiące. Gdy tego okresu nie dochowa, musi zwrócić otrzymaną dotację. Jeśli jednak nie jest w stanie prowadzić tej działalności wskutek powodzi, może wnioskować do starosty o umorzenie ewentualnego wsparcia do zwrotu.
Z pomocy w formie umorzenia może także skorzystać przedsiębiorstwo społeczne lub spółdzielnia socjalna, które otrzymały dofinansowanie, jeżeli utworzone dzięki dofinansowaniu miejsca pracy uległy zniszczeniu na skutek powodzi.
Dofinansowanie podjęcia działalności gospodarczej, rolniczej albo podjęcia działalności w formie spółdzielni socjalnej lub przystąpienia do spółdzielni socjalnej co do zasady udzielane jest tylko raz. Jednak podmiot, który ubiegał się o pomoc w związku z brakiem możliwości kontynuowania dofinansowanej ze środków PFRON działalności, będzie mógł się starać o taką pomoc ponownie.
