WSA w Gdańsku orzekł, że firmy oferujące wymianę kryptowalut nie muszą płacić podatku od prowizji otrzymywanych w walucie wirtualnej aż do momentu jej wymiany na tradycyjną walutę, towary lub usługi. Sąd uznał, że brak regulacji dotyczących ustalania wartości kryptowalut uniemożliwia określenie wysokości przychodu w momencie otrzymania prowizji, co znacząco poprawia płynność finansową przedsiębiorstw z tego sektora.

Problem opodatkowania transakcji z wykorzystaniem kryptowalut jest szerszym zagadnieniem, które wykracza poza kwestię prowizji pobieranych przez platformy wymiany. Obecne przepisy podatkowe w wielu krajach, w tym w Polsce, nie nadążają za rozwojem technologii blockchain i kryptowalut, co prowadzi do licznych wątpliwości interpretacyjnych. Brak jednoznacznych regulacji dotyczących wyceny kryptowalut na potrzeby podatkowe jest jednym z głównych problemów, z którymi muszą się mierzyć zarówno podatnicy, jak i organy skarbowe. W przeciwieństwie do tradycyjnych walut, dla których istnieją oficjalne tabele kursów publikowane przez banki centralne, w przypadku kryptowalut brak jest jednolitego, uznanego przez prawo źródła informacji o ich wartości. Ceny tych samych kryptowalut mogą się znacząco różnić na różnych giełdach, co dodatkowo komplikuje ustalenie ich wartości dla celów podatkowych.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. f) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT), za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub z regulowania innych zobowiązań walutą wirtualną. Jednak jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarczą, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody z zysków kapitałowych (z wyłączeniem przychodów z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 tej ustawy), uważa się także przychody należne, chociażby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Zgodnie z definicją Ministerstwa Finansów, przychód należny powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, w tym częściowego wykonania usługi, nie później niż w dniu wystawienia faktury, albo uregulowania należności.

Pośrednictwo w wymianie walut wirtualnych

Jedna z firm (spółka z o.o.) zamierzała prowadzić stronę internetową i świadczyć na niej usługi pośrednictwa w wymianie kryptowalut. Firma uzyska wpis do rejestru działalności z zakresu walut wirtualnych i dzięki temu stanie się podmiotem świadczącym usługi w zakresie kryptowalut, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Działalność spółki polegać będzie na tworzeniu par wymiany lub par handlowych, a więc np. wymiany bitcoina do PLN lub tether do EUR. Korzystający ze strony internetowej będą mieli możliwość przeprowadzenia natychmiastowej transakcji kupna lub sprzedaży wirtualnej waluty odpowiednio do aktualnych ofert innych użytkowników, lub utworzenia własnej oferty sprzedaży lub kupna. W zamian za udostępnianie tych opcji obrotu walutą wirtualną, spółka od każdej transakcji pobierać będzie prowizję – wyłącznie w kryptowalucie. Wysokość prowizji ustalana będzie procentowo od kryptowalut będących przedmiotem transakcji między użytkownikami, w jednostkach walut wirtualnych przez nich wymienianych. To standardowy model poboru prowizji stosowany przez kryptowalutowe giełdy.

Zdaniem firmy przychód nie powstanie

Dla pewności spółka wystąpiła do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o potwierdzenie, że w momencie pobierania prowizji w kryptowalutach nie powstanie przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, ani nie jest to moment rozpoznania kosztu uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 tej ustawy. Transakcja będzie więc neutralna podatkowo. Dlaczego?

Firma wskazała na przepis art. 7b ust. 3 ustawy o CIT, który wyraźnie stanowi, że w przypadku podatników prowadzących działalność, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, przychody wymienione w art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. f) zalicza się do przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych. A spółka taką właśnie działalność po uzyskaniu wpisu do rejestru będzie prowadzić.

Organ podatkowy był innego zdania, stwierdził, że to barter

Dyrektor KIS stwierdził co innego. Według jego interpretacji przepisów art. 12 ust. 3 ustawy o CIT obejmuje również „przychody należne, chociażby jeszcze faktycznie nie otrzymane”. A art. 12 ust. 4 pkt 27 stanowi, że do przychodów nie zalicza się wartości waluty wirtualnej otrzymanej w zamian za inną walutę wirtualną. Organ stwierdził, że spółka nie wymienia żadnej krytpowaluty na inną. Uzyskuje ona bowiem kryptowalutową prowizję w ramach barteru, czyli w zamian za usługę pośrednictwa. Przychodem w takich transakcjach barterowych jest wartość należnych świadczeń wzajemnych określonych w umowie, a jeśli jej umownie nie określono – wartość rynkowa. Stosownie do art. 12 ust. 3a datą powstania przychodu jest dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Odnosząc to do omawianej transakcji, momentem, w którym spółka powinna rozpoznać przychód podatkowy będzie data pobrania prowizji, czyli z dniem wystawienia faktury lub otrzymania należności. Firma powinna rozliczyć nabycie wirtualnej waluty jako przychód z zysków kapitałowych. Mając na uwadze art. 15 ust. 11 tej samej ustawy, również w dacie pobrania prowizji firma będzie mogła rozpoznać koszty uzyskania przychodu poniesione na nabycie wirtualnej waluty.

Przychód dopiero w momencie wymiany kryptowaluty

Spółka zaskarżyła interpretację indywidualną dyrektora KIS. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wskazał, że w ustawie o CIT brak jest regulacji w zakresie ustalenia kursu walut wirtualnych na wzór walut tradycyjnych, która pozwalałaby na ustalenie przychodu w momencie otrzymania kryptowaluty. Dlatego przychód taki będzie możliwy do ustalenia dopiero w momencie wymiany wirtualnej waluty na wymierne korzyści – w postaci pieniędzy albo zapłaty za usługę lub towar. Wtedy bowiem podatnik uzyskuje realne przysporzenie, od którego można obliczyć podatek. WSA przywołał wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego, m.in.: II FSK 1688/19 z 22 marca 2022 r., II FSK 2870/18 z 10 lutego 2021 r., czy II FSK 3296/18 z 9 listopada 2021 r., z których wynika, że w przypadku przychodu, którego wartość ustalona jest jako niepieniężna – w wirtualnej walucie – przychód w ogóle nie powstaje, bo ustawodawca nie przewidział sposobu jego ustalenia. A ponieważ w momencie pobrania prowizji nie można ustalić przychodu, to nie będzie możliwe również wówczas rozpoznanie kosztu jego uzyskania.

Gdański sąd uchylając zaskarżoną interpretację organu podatkowego orzekł więc, że: „pozyskanie prowizji w kryptowalutach w związku z pośrednictwem w wymianie kryptowalut wobec dostarczenia strony internetowej do wymiany jest »neutralne podatkowo« (…) a przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o CIT powstanie dopiero w momencie zbycia ww. kryptowalut, kiedy skarżąca uzyska wymierną korzyść w zamian za zbycie przedmiotowych kryptowalut” (wyrok z 25 marca 2025 r., sygn. akt I SA/Gd 919/24).

Kryptowaluty – doradztwo podatkowe

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku rozstrzyga kwestię opodatkowania prowizji pobieranych w kryptowalutach przez firmy świadczące usługi wymiany walut wirtualnych. Sąd jednoznacznie odrzucił stanowisko organów podatkowych, które nakazywały rozpoznawanie przychodu i kosztów już w momencie otrzymania prowizji, uznając je za trudne lub niemożliwe do wyceny na tym etapie.

Orzeczenie to wprowadza większą przewidywalność dla przedsiębiorców działających w branży kryptowalutowej, eliminując ryzyko płacenia podatku od hipotetycznych wartości, które nie sposób precyzyjnie określić. WSA potwierdził, że dopiero zamiana kryptowaluty na tradycyjne środki płatnicze lub inne wartości majątkowe generuje realny, mierzalny przychód podlegający opodatkowaniu.

Dla firm z sektora kryptowalutowego wyrok oznacza nie tylko poprawę płynności finansowej, ale także ograniczenie ryzyka regulacyjnego w prowadzeniu działalności. Szczególnie istotne jest to, że sąd odwołał się do utrwalonej już linii orzeczniczej NSA, co sugeruje stabilizację interpretacji przepisów w tym zakresie i potencjalnie zmniejsza przestrzeń dla przyszłych sporów z administracją skarbową. Przedsiębiorcy powinni jednak pamiętać, że władze skarbowe mogą nadal stosować odmienne podejście, zatem profesjonalne doradztwo podatkowe pozostaje niezbędnym w planowaniu kryptowalutowych rozliczeń.

Robert Nogacki,

radca prawny, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Skarbiec

Tekst powstał we współpracy z siecią Kancelarie RP