Organy egzekucyjne: np. urząd skarbowy lub lub ZUS, mogą niezapłacone przez obywatela daniny publicznoprawne (np. podatki, opłaty lub składki, ale także kary) potrącać z jego wynagrodzenia. W tym celu przesyłają do pracodawcy zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego zobowiązanego. Zgodnie z ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.) przedsiębiorca staje się tzw. dłużnikiem zajętej wierzytelności. Po otrzymaniu tego wezwania nie może wypłacać pracownikowi zajętej pensji. Musi ją przekazywać organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanej należności wraz z odsetkami oraz kosztami egzekucyjnymi.
Gdy przedsiębiorca zignoruje to wezwanie i nadal będzie oddawał pensje do rąk pracownika, organ egzekucyjny może nałożyć na niego karę pieniężną w wysokości 3800 zł. Sankcja ta może być powtarzana, gdy będzie się on uchylał od wykonania tego obowiązku w dodatkowo wyznaczonych terminach. W tej sprawie organ egzekucyjny wydaje postanowienie, na które przysługuje zażalenie. Kara zostanie wyegzekwowana od pracodawcy w drodze egzekucji administracyjnej. ?I uwaga: nawet późniejsze wykonanie zajęcia pensji przez pracodawcę nie zwalnia go z obowiązku uiszczenia wymierzonej kary.
Ponadto gdy przedsiębiorca bezpodstawnie uchyla się od przekazywania zajętego wynagrodzenia albo jego części, organ egzekucyjny może wszcząć wobec niego postępowanie egzekucyjne. Wtedy przedsiębiorca stanie się zobowiązanym. W tym celu organ egzekucyjny wystawi przeciwko niemu tytuł wykonawczy. Podstawą jego sporządzenia będzie postanowienie, w którym określone zostaną kwoty nieprzekazane przez firmę na konto urzędu.
Trzeba pamiętać, że tak jak każdy zobowiązany przedsiębiorca, wobec którego wszczęto egzekucję, będzie musiał uiścić koszty tego postępowania. W ich skład wchodzą opłaty za czynności egzekucyjne. W zależności od rodzaju czynności opłaty mają charakter stały, tj. wskazany kwotowo, bądź stosunkowy do wysokości egzekwowanej należności. W tym ostatnim przypadku dolicza się jeszcze odsetki z tytułu niezapłaconej opłaty. Oprócz tego w skład kosztów egzekucyjnych wchodzi opłata manipulacyjna. Jej wysokość wynosi 1 proc. egzekwowanej kwoty.
Drugim rodzajem kosztów są wydatki. Chodzi o nakłady poniesione na opłacenie przejazdu i delegacji poborcy lub egzekutora, należności świadków, biegłych i rzeczoznawców, ogłoszenia w prasie, sporządzanie dokumentów itd. Egzekucja kosztów egzekucyjnych następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Organy egzekucyjne są uprawnione do przeprowadzania u dłużników zajętej wierzytelności kontroli prawidłowości realizacji zastosowanego środka egzekucyjnego. Jeżeli w wyniku tych czynności kontroler stwierdzi, że dłużnik zajętej wierzytelności bezpodstawnie uchyla się od przekazania urzędowi zajętej wierzytelności albo jej części, organ egzekucyjny wydaje postanowienie, w którym określa wysokość nieprzekazanej kwoty. Na postanowienie to przysługuje zażalenie. Przeprowadzenie kontroli nie jest jednak warunkiem egzekwowania od pracodawcy należności niezajętych od pracownika (por. wyrok WSA ?w Gdańsku z 27 września 2011 r., I SA/Gd 633/11).
Podstawa prawna: ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 1015 ze zm.)
