Wymówienie umowy na czas określony jak rozwiązanie bez wypowiedzenia

Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z 17 listopada 2011 r. (III PZP 6/11).

Stan faktyczny

Uchwała została wydana w następstwie wniosku pierwszego prezesa SN o rozstrzygnięcie wątpliwości dotyczących skutków wypowiedzenia przez pracodawcę angażu na czas określony, który nie przewiduje takiej możliwości.

W doktrynie i orzecznictwie istniało kilka poglądów na ten temat. Zgodnie z jednym z nich wypowiedzenie jest skuteczne, ale niezgodne z prawem, a pracownikowi przysługuje odszkodowanie na podstawie art. 50 § 3 k.p. Zgodnie z innym wymówienie takie należy traktować jako rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z naruszeniem prawa. Według jeszcze innego wymówienie jest nieważne, a stosunek pracy trwa nadal.

Rozstrzygnięcie

SN uznał, że w takim wypadku wypowiedzenie należy traktować jako niezgodne z prawem rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia.

Odrzucił pogląd o jego nieważności, ponieważ byłoby to sprzeczne z ogólną zasadą skuteczności jednostronnych czynności pracodawcy zmierzających do rozwiązania umowy o pracę (niezależnie od ich wadliwości). Uznał też, że nie można mówić o wadliwym wypowiedzeniu, skoro w ogólne jest ono niedopuszczalne.

Robert Stępień prawnik w kancelarii Raczkowski i Wspólnicy

Umowę o pracę na czas określony można wypowiedzieć w trzech przypadkach:

Komentowane stanowisko Sądu Najwyższego dotyczy wyłącznie sytuacji, w których nie zachodzi żadna z tych przesłanek. Ma ono znaczenie dla roszczeń przysługujących pracownikowi. Nie będzie to tylko odszkodowanie (jak przy niezgodnym z prawem wypowiedzeniu umowy na czas określony – art. 50 § 3 k.p.). Podwładnemu będą przysługiwały roszczenia za niezgodne z prawem rozwiązanie angażu bez wypowiedzenia (art. 59 w zw. z art. 56 k.p.).

Ma więc prawo do przywrócenia do pracy lub do odszkodowania (chyba że upłynął termin, do którego umowa miała trwać lub przywrócenie byłoby niewskazane ze względu na krótki okres pozostały do upływu tego terminu – wówczas dopuszczalne jest tylko odszkodowanie).

W uchwale z 14 lutego 2012 r. (III PZP 5/11) Sąd Najwyższy zajął analogiczne stanowisko przy niedopuszczalnym wypowiedzeniu umowy na czas określony przez pracownika. Należy je traktować jako niezgodne z prawem rozwiązanie angażu bez wypowiedzenia przez podwładnego, a pracodawca ma roszczenie o odszkodowanie.

W obu przypadkach w świadectwie pracy wpisuje się, że stosunek pracy ustał wskutek rozwiązania umowy bez wypowiedzenia (odpowiednio przez pracodawcę lub przez pracownika).