Odprawa pośmiertna przysługuje rodzinie pracownika od pracodawcy w razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby. Tak wynika z art. 93 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=415B986DD43B94B52E325385A6C87457?id=76037]kodeksu pracy[/link].
Zgodnie z art. 93 § 4 kodeksu pracy odprawa pośmiertna przysługuje małżonkowi oraz innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Warto zaznaczyć, że małżonek nie musi spełniać warunków wymaganych do uzyskania renty rodzinnej. Jednakże nie będzie miał prawa do tego świadczenia po zmarłym małżonek będący w separacji w chwili śmierci tego pracownika, ponieważ orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód.
Oczywiste jest też, że prawa do odprawy pośmiertnej nie będzie miał małżonek rozwiedziony czy konkubent. Za małżonka pracownika uważa się bowiem osobę pozostającą z nim w związku małżeńskim w chwili jego śmierci.
[srodtytul]Nie tylko dla małżonka[/srodtytul]
Innymi członkami rodziny, którym przysługuje prawo do odprawy pośmiertnej, są:
- dzieci własne, dzieci małżonka oraz dzieci przysposobione – do ukończenia 16 lat, a jeśli kontynuują naukę, to do jej ukończenia, ale nie dłużej niż do 25 lat, oraz bez względu na wiek, jeżeli są całkowicie niezdolne do pracy (ale niezdolność do pracy musi powstać do ukończenia 16 lat lub w czasie nauki nie później niż do 25. roku życia),
- przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej – do ukończenia 16 lat, a jeśli kontynuują naukę, to do jej ukończenia, ale nie dłużej niż do 25 lat, oraz bez względu na wiek, jeżeli są całkowicie niezdolne do pracy (ale niezdolność do pracy musi powstać do ukończenia 16 lat lub w czasie nauki nie później niż do 25. roku życia) oraz zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej rok przed śmiercią pracownika (chyba że śmierć była następstwem wypadku) i nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli nie mogą zapewnić im utrzymania albo pracownik lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd,
- rodzice (za rodziców ustawa uznaje również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające) – jeżeli osoby te są niezdolne do pracy lub ukończyły 50 lat albo wychowują co najmniej jedno z dzieci, wnuków, rodzeństwa uprawnionych do renty po zmarłym, jeżeli bezpośrednio przed śmiercią pracownik przyczyniał się do ich utrzymania.
[srodtytul]Podatek dochodowy[/srodtytul]
Należy zaznaczyć, że odprawa pośmiertna nie jest świadczeniem ze stosunku pracy. Prawo do niej powstaje w związku z wygaśnięciem stosunku pracy wskutek śmierci pracownika. Nie ma znaczenia, z jakiej przyczyny nastąpiła śmierć pracownika (np. czy z jego winy).
[b]Odprawa pośmiertna przysługuje nie pracownikowi, ale członkom jego rodziny. Nie jest to świadczenie okresowe tak jak wynagrodzenie za pracę ani świadczenie wypłacane za wykonaną pracę, choć niewątpliwie z tą pracą ma ścisły związek.[/b]
Odprawa pośmiertna jest zatem świadczeniem związanym ze stosunkiem pracy, ale nie ze stosunku pracy. Nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 3 ust. 2b pkt 1 oraz art. 12 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link], zgodnie z którym za przychody uważa się przychody uzyskiwane z pracy wykonywanej na podstawie stosunku pracy.
Ponadto ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie pozostawia żadnych wątpliwości co do nieistnienia obowiązku odprowadzenia podatku od odprawy pośmiertnej, ponieważ jej art. 21 ust. 1 pkt 7 wskazuje, że odprawa ta jest wolna od podatku dochodowego.
[srodtytul]Zapłata składek[/srodtytul]
W myśl ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika stanowią przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
[b]Ponieważ odprawa pośmiertna nie stanowi przychodu uzyskanego ze stosunku pracy, nie będzie również stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. [/b]
Oznacza to, że od otrzymanej odprawy pośmiertnej nie ma obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne.
[ramka][b]Ważne[/b]
Od odprawy pośmiertnej nie należy również odprowadzać składki na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ nie stanowi ona podstawy wymiaru składek.[/ramka]
[b]Czytaj też [link=http://www.rp.pl/artykul/294123,470423_Jakie_daniny_zostana_pobrane_od_posmiertnych_swiadczen.html]"Jakie daniny zostaną pobrane od pośmiertnych świadczeń"[/link][/b]