Taką regułę wyznacza art. 172 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0B4E70CC4C835B43808FF73CF88D54E9?id=76037]kodeksu pracy[/link]. Kalkulacja jest łatwa do realizacji wówczas, gdy pracownik otrzymuje wynagrodzenie w stałej wysokości, niezależnej od wyników jego pracy. Dostaje on wtedy wynagrodzenie takie jak przed rozpoczęciem urlopu. Jeżeli w czasie, gdy przebywa na wakacjach, następują podwyżki płac, to obejmują także pracownika przebywającego na urlopie. Jednakże rzadkością jest, aby wynagrodzenie pracownika składało się tylko z elementów stałych.

[srodtytul]Zmienne składniki[/srodtytul]

Najczęściej zdarza się, że pracownik pobiera również zmienne składniki wynagrodzenia (np. dodatek za pracę w porze nocnej, dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, wynagrodzenie prowizyjne itd.). W takim wypadku przy obliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu zmienne składniki wynagrodzenia ustala się (w myśl zasady wyrażonej również w art. 172 k.p.), obliczając średnią z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a w razie ich znacznego wahania bierze się pod uwagę średnią z okresu przedłużonego do 12 miesięcy.

Szczegółowe zasady ustalania wynagrodzenia urlopowego zawierają § 6 – 12 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=760E5CEDF697B7E29943E1BCD0F60225?id=74468]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.[/link]). Zgodnie z § 6 wspomnianego rozporządzenia wynagrodzenie za czas urlopu ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy z wyłączeniem:

- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania lub za określone osiągnięcie;

- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju;

- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych;

- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy; ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy;

- dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego;

- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną;

- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub nadwyżce bilansowej;

- odpraw emerytalnych i rentowych albo innych odpraw pieniężnych;

- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.

W praktyce częste trudności stwarza właściwe zaklasyfikowanie poszczególnych składników wynagrodzenia do kategorii, którą uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego lub która ulega wyłączeniu.

[srodtytul]Problematyczna premia...[/srodtytul]

Wątpliwość dotyczyła m.in. tzw. premii uzyskowej, która zgodnie z ustaleniem stron może stanowić składnik wynagrodzenia za pracę. [b]Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 22 września 2000 r. (I PKN 33/00) przyjął[/b], że premia, która jest wypłacana co pewien czas za okresy zróżnicowane co do ich długości, jest świadczeniem periodycznym i nie ma do niej zastosowania wyłączenie przewidziane w § 6 pkt 1 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. Inna kwestia dotyczyła tzw. premii uznaniowej, którą Sąd Najwyższy z kolei wyłączył ze składników wynagrodzenia urlopowego. Sąd Najwyższy równocześnie wyraził pogląd, że premia ta, jeżeli nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego [b](wyrok Sądu Najwyższego z 20 lipca 2000 r., I PKN 17/00)[/b].

[srodtytul]... i różne stawki[/srodtytul]

Omawiane rozporządzenie określa również zasady ustalania podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego, które są zależne od rodzaju składników wynagrodzenia (czy są one określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości, czy ich wysokość jest zmienna). Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości, takie jak np. wynagrodzenie zasadnicze, dodatki stażowe, dodatki funkcyjne, uwzględnia się w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. Natomiast składniki wynagrodzenia mające charakter zmienny i przysługujące za okresy nie dłuższe niż miesiąc, takie jak np. premia miesięczna, dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatek zmianowy, dodatek za pracę w porze nocnej, uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie trzech miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a w przypadku znacznego wahania ich wysokości w okresie 12 miesięcy kalendarzowych (§ 7 i 8 rozporządzenia).

[srodtytul]Sposób rachowania[/srodtytul]

Wynagrodzenie urlopowe oblicza się, dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa. Następnie mnoży się tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu. W razie zmiany w składnikach wynagrodzenia lub zmiany wysokości takich składników w okresie, dla którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian. Co się tyczy natomiast składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy dłuższe niż miesiąc, korzystanie przez pracownika z urlopu wypoczynkowego nie wpływa na ich wysokość. Są one wypłacane w przyjętych terminach, przy czym okres urlopu jest traktowany na równi z okresem wykonywania pracy. Taka sama reguła dotyczy prawa do deputatu (§ 12 rozporządzenia).

[i]Autor jest adwokatem w Mamiński & Wspólnicy sp.k.[/i]