Rozporządzeniem z 14 września 2012 r. (DzU z 2012 r., poz. 1026)

Rada Ministrów przyjęła kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2013 r.

Wyniesie ona 1600 zł brutto dla zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy. To oznacza, że w portfelach osób zarabiających najniższe stawki przybędzie niewiele gotówki. Stawka minimalnego wzrośnie tylko o 100 zł (brutto) w porównaniu z 2012 r.

Jakie skutki

Zwyżka minimalnego wynagrodzenia pociąga za sobą wzrost innych świadczeń i wskaźników, gdyż są one naliczane od minimum ustawowego. Chodzi o:

- dodatki za pracę w nocy,

- kwoty wolne od potrąceń, które trzeba zostawić pracownikowi, jeśli dokonuje się ujęć z jego wynagrodzenia, np. na niespłacony przez niego kredyt,

- maksymalną wartość odprawy pieniężnej wypłacanej przy zwolnieniach grupowych,

- minimalną podstawę zasiłku chorobowego,

- preferencyjne składki do ZUS dla nowych przedsiębiorców,

- wysokość pracowniczych odszkodowań czy kar.

Zasadniczej pracy nie zawsze więcej

Wzrost płacy minimalnej od 1 stycznia 2013 r. nie oznacza jednak, że pracodawcy obligatoryjnie muszą podnieść wszystkie pensje zasadnicze. Taki obowiązek będą mieli tylko wtedy, gdy płaca pracownika składa się jedynie z wynagrodzenia zasadniczego i nie otrzymuje on żadnych innych składników (np. premii czy dodatków).

W każdym innym wypadku, ustalając, czy zatrudniony otrzymuje co najmniej minimum ustawowe, szefowie muszą zsumować składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, które Główny Urząd Statystyczny zalicza do wynagrodzeń osobowych (art. 6 ust. 4 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu).

Na liście GUS znajdują się m.in. wynagrodzenia zasadnicze, dodatki do wynagrodzenia (np. stażowe czy za warunki pracy), premie i nagrody, wynagrodzenie chorobowe. Pamiętać jednak trzeba również o wyłączeniach przewidzianych w art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu. Przepis ten każe pomijać nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe oraz wynagrodzenie za godziny nadliczbowe (mimo że są na liście GUS).

U progu kariery mniej

Osobom debiutującym w 2013 r. w etatowym zajęciu firma w pierwszym roku pracy nie będzie mogła zaproponować mniej niż 1280 zł brutto miesięcznie (czyli 80 proc. minimum ustawowego w myśl art. 6 ust. 2 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu).

Dodatek za nockę

Ze zmianą płacy minimalnej wzrośnie także dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej. Zgodnie z art. 151

8

§ 1

kodeksu pracy

wynosi on 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia. Obliczając jego wysokość, pracodawca nie bierze pod uwagę faktycznej płacy zatrudnionego, ale właśnie kwotę ustawowego minimum.

PRZYKŁAD

W styczniu 2013 r. wymiar czasu pracy dla jednomiesięcznego okresu rozliczeniowego wynosi 176 godzin. Mamy trzy pełne tygodnie (3 x 40 godzin) + 8 roboczych dni wystających (2 ,3, 4, 5, 28, 29, 30 i 31 stycznia, czyli 64 godziny) - 1 dzień (Nowy Rok przypada we wtorek, czyli 8 godzin) = 176 godzin do przepracowania. Święto Trzech Króli w 2013 r. przypada w niedzielę, a więc nie pomniejsza się styczniowego wymiaru czasu pracy o tę dniówkę.

Aby obliczyć godzinową stawkę nocnego dodatku, trzeba:

- minimalną kwotę wynagrodzenia na 2013 r. podzielić przez liczbę godzin do przepracowania w tym miesiącu,

- uzyskany wynik pomnożyć przez 20 proc., czyli:

1600 zł : 176 godzin = 9,09 zł

9,09 zł x 20 proc. = 1,82 zł

Zatem w pierwszym miesiącu 2013 r. dodatek za godzinę nocnej pracy dla zatrudnionego w pełnym wymiarze w jednomiesięcznych okresach rozliczeniowych wyniesie 1,82 zł. Jakie stawki będą w kolejnych miesiacach, ilustruje >patrz tabela 1.

Za grupówkę 24 tys. zł

Wysokość płacy minimalnej ma także znaczenie dla zwalnianych w trybie tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych. Maksymalna odprawa pieniężnej dla takich osób wynosi równowartość 15 pensji minimalnych, czyli w 2013 r. będzie to 24 tys. zł. To o 1500 zł więcej niż obecnie.

Za przestój, kary i odszkodowania

Od 1 stycznia szef zapłaci wyższe stawki za tzw. postojowe. Najniższe wynagrodzenie za czas przestoju nie może być niższe od minimalnego wynagrodzenia, czyli 1600 zł.

Wzrost minimalnej płacy wpływa też na wysokość odszkodowania dla pracownika, który rozwiązał umowę wskutek mobbingu lub który doświadczył nierównego traktowania i domaga się odszkodowania przed sądem. Najniższa kwota obu tych rekompensat równa się minimalnemu wynagrodzeniu obowiązującemu w danym roku kalendarzowym. Zatem w 2013 r. nie może być niższa niż 1600 zł.

Ujęcia z poborów też wyższe

Pracodawca będzie inaczej liczył wynagrodzenie pracowników, którym potrąca udzielone wcześniej zaliczki. Musi ująć zaliczki tak, aby pracownik otrzymał przynajmniej kwotę 75 proc. minimalnego wynagrodzenia netto. Przy potrąceniach na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (pełny etat) kwota netto podlegająca ochronie w 2013 r. nie może być niższa niż 1600 zł (czyli minimalnej płacy).

Przy potrącaniu kar pieniężnych granica potrąceń wynosi 90 proc. wynagrodzenia minimalnego (art. 87

1

§ 1 pkt 3 k.p.). Zatem w 2013 r. kwota ta wzrośnie do 1440 zł z obecnych 1350 zł. O tym, jakie będą granice uszczupleń, decyduje to, czy pracownik ma prawo do podstawowych czy podwyższonych kosztów uzyskania przychodu (KUP) i czy złożył PIT-2 - patrz tabela 2.

Hojniejszy ZUS

Po podwyżce płacy minimalnej zmienia się także minimalna podstawa zasiłków wypłacanych przez ZUS. Od 1 stycznia 2013 r. wyniesie ona:

- 1380,64 zł dla zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego osoby zatrudnionej na cały etat,

- 1104,51 zł dla zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego osoby zatrudnionej na pełen etat w pierwszym roku pracy.

Podskoczy też minimalna podstawa świadczenia rehabilitacyjnego i w 2013 r. wyniesie:

- 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pierwsze trzy miesiące (czyli co najmniej 1242,58 zł),

- 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, jeśli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży (czyli co najmniej 1380,64 zł),

- 75 proc. w pozostałych przypadkach (czyli 1035,48 zł).

Ile zapłaci firma

Wzrost płac pociąga też wzrost tzw. kosztów zatrudnienia. Chodzi o podniesienie składek do ZUS (na ubezpieczenia społeczne, składka wypadkowa, składka na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych).

Całkowity minimalny koszt utrzymania pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze etatu wzrośnie o około 120 zł (bez uwzględnienia składki wypadkowej) >patrz tabela 3.

Kosztowniejsza preferencja składkowa

Podniesiona minimalna płaca oznacza też wyższe składki dla początkujących biznesmenów. Chodzi o osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, które:

- nie prowadziły lub w ostatnich 60 miesiącach kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności,

- nie wykonywały działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób w 2013 r. stanowić będzie zadeklarowana kwota, nie niższa niż 480 zł (30 proc. minimalnego wynagrodzenia w 2013 r.). To o 30 zł więcej niż w roku obecnym. Początkujący biznesmeni od początku przyszłego roku zapłacą więc wyższe składki >patrz tabela 4.