Nagroda dla pracownika nie zawsze jest kosztem pracodawcy

Tak orzekł WSA we Wrocławiu 29 sierpnia 2012 r. (I SA/Wr 753/12).

Spółka powstała w wyniku prywatyzacji. Jednym z warunków prywatyzacji było zawarcie układu gwarantującego pracownikom preferencyjne warunki zatrudnienia, w tym wypłatę nagród z zysku. Fundusz nagród tworzony jest z podziału zysku za rok obrachunkowy.

W podziale nagród uczestniczą wszyscy pracownicy, a wypłata następuje po sporządzeniu i zatwierdzeniu bilansu za okres rachunkowy. We wniosku o interpretację spółka zapytała, czy ma prawo zaliczyć wartość brutto nagród rocznych dla pracowników do kosztów uzyskania przychodu w roku, w którym nagrody te są wypłacane. Spółka wskazywała, że nagroda wypłacana pracownikom, z uwagi na swój charakter stanowi koszt uzyskania przychodów, a jej wartość można zaliczyć do kosztów w roku, w którym jest wypłacana.

Organ podatkowy nie zgodził się ze spółką i wskazał, że kosztami uzyskania przychodów są tylko te wydatki, które pozostają w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i uzyskiwanymi przez podatnika przychodami. Zdaniem organu wypłacane nagrody z zysku, jakkolwiek związane z działalnością spółki, nie spełniają przesłanek do zakwalifikowania ich do kosztów podatkowych, gdyż stanowią element podziału wypracowanego przez spółkę zysku netto.

Sąd, przyznając rację organowi, za podstawę swojego rozstrzygnięcia przyjął wyrok NSA z 29 maja 2012 r. (II FSK 2208/10). W powołanym wyroku NSA wskazał, że z przepisów ustawy o CIT nie wynika możliwość powtórnego ujęcia w koszty wydatków poniesionych na wynagrodzenie z wypracowanego zysku netto, a więc po wcześniejszym obciążeniu tego dochodu podatkiem dochodowym. Zdaniem sądu doliczenie do kosztów podatkowych pracodawcy nagrody wypłaconej z zysku spowodowałoby niezgodne z przepisami ich powiększenie. To zaś prowadziłoby do pomniejszenia obliczonego wcześniej dochodu do opodatkowania, z którego wypłacono nagrody.

—Aneta Winiarska współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje Katarzyna Kurzawska-Puchała 

menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte, biuro w Poznaniu

Komentowany wyrok WSA we Wrocławiu jest niekorzystny dla spółki. Należy zaznaczyć, że nagrody wypłacane pracownikom z funduszu nagród tworzonego z podziału zysku za rok obrachunkowy są dodatkowym wynagrodzeniem tych pracowników. Prowadzi to więc do wniosku, że można je zaklasyfikować do kosztów pracowniczych.

Z kolei koszty pracownicze to m.in. wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie, diety itp., a także pochodne od tych wynagrodzeń, tj. składki na ubezpieczenie społeczne pracowników w części ponoszonej przez pracodawcę oraz składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Po spełnieniu przesłanek z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, wymienione koszty stanowią co do zasady koszty podatkowe.

Wynika to z faktu, że wypłaty realizowane na rzecz pracowników z zysku netto są poniesione ze środków, którymi dysponuje spółka, są definitywne i w żaden sposób nie są zwrócone spółce. Są związane z działalnością gospodarczą i pośrednio przyczyniają się do uzyskania przychodu, gdyż bez pracowników nie funkcjonowałby żaden podmiot gospodarczy. Są także właściwie udokumentowane w układzie gwarantującym pracownikom wypłaty z zysku i nie są wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (pewne wyjątki zostały przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 40, 57, 57a, ale dla celów niniejszej analizy zostały one pominięte).

WSA we Wrocławiu nie przyjął tej argumentacji i stwierdził, że wypłacane pracownikom nagrody z zysku netto nie są dla pracodawcy kosztem uzyskania przychodu, gdyż są elementem podziału wypracowanego przez spółkę zysku netto. Przepisy ustawy o CIT nie uzależniają jednak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłat wynagrodzeń na rzecz pracowników od tego, czy są one dokonywane z zysku netto podatnika, czy też z innego źródła. Dlatego też powstaje pytanie, czy WSA we Wrocławiu w komentowanym wyroku wykroczył poza dyspozycję przepisów ustawy o CIT, stwarzając dodatkowe, nieuregulowane ustawowo warunki zaliczenia wydatków do kosztów podatkowych?

Należy wskazać, że omawiana kwestia budzi wiele wątpliwości, tym bardziej że orzecznictwo w tym zakresie nie jest jednolite, co m.in. potwierdzają pozytywne dla podatników wyroki, np. WSA w Warszawie z 27 lutego 2012 r. (III SA/Wa 1479/11), czy też WSA w Gliwicach z 5 lipca 2010 r. (I SA/Gl 287/10).