Do 24 stycznia 2009 r. zobowiązania pieniężne na obszarze Polski, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych ustawą, mogły być wyrażone tylko w pieniądzu polskim. Zasada walutowości została określona w art. 358 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link].

Należy zaznaczyć, że art. 358 § 1 k.c. odnosił się jedynie do wyrażania zobowiązań pieniężnych, nie regulując kwestii wykonywania tych zobowiązań.

Natomiast ograniczenie w zakresie rozliczeń pieniężnych w walutach obcych wynikało z art. 9 pkt 15 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0A14EE15E576F4FB7120441D78DA1EB4?id=166811]ustawy z 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe (DzU nr 141, poz. 1178 ze zm.)[/link].

Zgodnie z powołanym przepisem zarówno zawieranie umów, jak i ich wykonywanie poprzez takie rozliczenia wymagało, z pewnymi wyjątkami, zezwolenia dewizowego ogólnego, udzielanego w drodze rozporządzenia przez ministra finansów.

Takie zezwolenie, w odniesieniu do określonych świadczeń spełnianych na rzecz pracowników, zawierał § 9 nieobowiązującego obecnie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=77C38AF863F823595D627922CFFC1F6F?id=238379]rozporządzenia ministra finansów z 4 września 2007 r. w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych (DzU nr 168, poz. 1178)[/link].

Zgodnie z powołanym przepisem pracodawca mógł:

- dokonywać w kraju wpłat w walutach obcych na rachunki bankowe pracowników z tytułu wynagrodzenia za pracę oraz innych należnych świadczeń związanych z wykonywaniem pracy za granicą,

- dokonywać na rzecz pracowników płatności w walutach obcych z tytułu podróży służbowej odbywanej poza granicami kraju w sprawach tego pracodawcy.

Pracodawca mógł więc wypłacać w walucie obcej wyłącznie świadczenia związane z wykonywaniem przez pracownika czynności za granicą.

24 stycznia 2009 r. weszła w życie[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BDE80A2F5D930DA46243F4FCCDF24ABE?id=293655] ustawa z 23 października 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo dewizowe (DzU z 2008 r. nr 228, poz. 1506)[/link], która zniosła zasadę walutowości, zmieniając brzmienie art. 358 kodeksu cywilnego.

Ponadto uchylono art. 9 pkt. 15 prawa dewizowego. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 358 § 1 k.c. zobowiązania pieniężne mogą być obecnie wyrażane zarówno w pieniądzu polskim, jak i w walutach obcych.

Zgodnie z art. 300 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]kodeksu pracy [/link]w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. [b]Przepisy prawa pracy nie regulują, w jakiej walucie ma być wyrażone i wypłacane wynagrodzenie. [/b]

Trudno także znaleźć zasadę prawa pracy, z którą wypłacanie wynagrodzenia w walucie obcej byłoby sprzeczne. Nawet w okresie obowiązywania zasady walutowości w niektórych przypadkach dopuszczono wypłatę wynagrodzenia za pracę w pieniądzu obcym.

[b]Artykuł 358 kodeksu cywilnego znajdzie więc, na podstawie art. 300 kodeksu pracy, odpowiednie zastosowanie do wynagrodzenia za pracę. 

Wynagrodzenie za pracę może być zatem ustalone i wypłacane w walucie obcej. Jeżeli wynagrodzenie ustalone w walucie obcej ma być również wypłacane w tej walucie, stosowny zapis powinien się znaleźć w umowie o pracę.

W przeciwnym razie to od pracodawcy będzie zależało, czy dokona wypłaty w pieniądzu polskim czy w walucie obcej.[/b]

[ramka][b]Uwaga [/b]

Spełnienie świadczenia wyrażonego w walucie obcej może nastąpić zarówno w tej walucie, jak i w pieniądzu polskim, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzegają spełnienie świadczenia w walucie obcej.[/ramka]

[i]Autor jest prawnikiem w Kancelarii Prawnej Atys i Wspólnicy[/i]