W przestrzeni publicznej często wyrażany jest pogląd, że z końcem roku konieczne będzie opublikowanie strategii podatkowej. To uproszczenie, które może wprowadzać w błąd. Najwięksi podatnicy mają obowiązek upublicznienia informacji o strategii podatkowej realizowanej w danym roku podatkowym, a nie samej strategii. Sprawozdanie ma zawierać określone elementy, w większości niezwiązane bezpośrednio z samą strategią podatkową.

Dokument ten należy umieścić w języku polskim na własnej stronie internetowej, a w razie jej braku, na stronie internetowej podmiotu powiązanego. Oprócz tego trzeba powiadomić urząd skarbowy o adresie, pod którym dostępne jest sprawozdanie.

Jakie dane trzeba upublicznić

Nowy obowiązek wynika z art. 27c ustawy o CIT. W sprawozdaniu należy zamieścić co najmniej informacje o:

- procesach i procedurach dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków podatkowych,

- dobrowolnych formach współpracy z fiskusem (np. w ramach Programu Współdziałania),

- realizacji przez podatnika obowiązków podatkowych na terytorium RP,

- transakcjach z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5 proc. sumy bilansowej aktywów,

- planowanych lub podejmowanych działaniach restrukturyzacyjnych,

- złożonych przez podatnika wnioskach o wydanie: interpretacji podatkowych, WIS, WIA oraz o liczbie zgłoszonych schematów podatkowych,

- rozliczeniach dokonywanych w tzw. rajach podatkowych.

Powyższy katalog jest otwarty, a informacja o realizowanej strategii powinna uwzględniać charakter, rodzaj i rozmiar prowadzonej działalności. Przepis określa zatem pewien minimalny standard sprawozdawczy, który powinien być odpowiednio rozbudowany, tak aby korespondował ze specyfiką działalności danego podatnika. Nie trzeba jednak ujawniać informacji objętych tajemnicą handlową, przemysłową, zawodową lub procesu produkcyjnego.

Choć nie wymagają tego przepisy, wydaje się, że w sprawozdaniu warto opisać strategię podatkową danej organizacji. Sądząc po nazwie nowego obowiązku można bowiem przypuszczać, że strategia podatkowa powinna być punktem odniesienia przy jego realizacji.

Kogo to dotyczy

Do opublikowania informacji o strategii podatkowej zobligowani są podatnicy CIT osiągający przychody podatkowe przewyższające równowartość 50 mln EUR oraz podatkowe grupy kapitałowe (bez względu na poziom przychodów).

Oceniając czy przekroczyliśmy próg sprawozdawczy firma powinna posłużyć się danymi finansowymi za rok podatkowy poprzedzający rok złożenia informacji. Do przeliczenia wartości przychodu trzeba wybrać średni kurs NBP ogłaszany na ostatni dzień roku kalendarzowego poprzedzającego publikację sprawozdania. W tym roku obowiązek dotyczy więc tych podatników, których przychody w 2020 r. przekroczyły ok. 230 mln zł.

Termin, który budzi wątpliwości

Publikacja informacji powinna następować w terminie do końca 12. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Praktyka władz podatkowych doprecyzowuje, że pierwszy obowiązek sprawozdawczy dotyczy roku podatkowego, który rozpoczął się 1 stycznia 2020 roku lub później (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 sierpnia 2021 r., 0111-KDIB1-3.4010.224. 2021.1.JKU z 19/08/2021). Jeżeli więc rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, to po raz pierwszy należy upublicznić informację dotyczącą 2020 r. do końca 2021 r. Podatnicy mający tzw. łamany rok podatkowy w praktyce mają jednak więcej czasu.

Takie podejście budzi obawy o naruszenie zasady niedziałania prawa wstecz. Nowe regulacje weszły bowiem w życie w 2021 r., ale nakazują informowanie o strategii podatkowej realizowanej przed tą datą. W 2020 r. podatnicy nie mieli więc szansy na dostosowanie się do tego przepisu, na przykład poprzez opracowanie procedur podatkowych czy samej strategii podatkowej. Fiskus zdaje się jednak nie dostrzegać tego problemu.

W pierwszej części roku w ramach pakietu legislacyjnego zwanego „Tarczą Prawną" proponowano odłożenie nowego obowiązku o rok. Prace legislacyjne utkwiły jednak w martwym punkcie. Z dzisiejszej perspektywy szanse na odroczenie terminu wydają się niewielkie.

Nieposłuszeństwo słono kosztuje

Za niewywiązanie się z nowego obowiązku przewidziano karę finansową w wysokości do 250 tys. zł. Co ciekawe, sankcja dotyczy niepowiadomienia urzędu skarbowego o adresie strony internetowej zawierającej sprawozdanie.

Podatnicy nie są zachwyceni

Najwięksi podatnicy w większości postrzegają nowy obowiązek jako kolejne zbędne obciążenie administracyjne. Nie przynosi ono budżetowi wymiernych korzyści, a komplikuje prowadzenie biznesu. Obawy koncentrują się przede wszystkim wokół treści sprawozdania. Przepisy są niejasne, nie wiadomo też jakie będą oczekiwania władz skarbowych. Niektóre firmy zamierzają zrealizować ten obowiązek w wariancie minimalnym, publikując jednostronicowy i ogólny dokument. Towarzyszy im przeświadczenie, że konkurencja wykorzysta publikowane informacje w rozgrywkach biznesowych. Podejście to nie wydaje się słuszne, gdyż w sprawozdaniu nie trzeba ujawniać tajemnic przedsiębiorstwa.

Spora część podatników widzi jednak okazję do zrewidowania i rozbudowania ram wewnętrznego nadzoru podatkowego o nowe polityki i procedury. Stawiają oni na transparentność w relacjach z władzami skarbowymi i interesariuszami. Ich sprawozdania z pewnością będą bardziej rozbudowane, przede wszystkim o opis posiadanej strategii podatkowej.

Podstawa prawna:

- art. 27c ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 1406 ze zm.)

Czym jest strategia podatkowa

Strategia podatkowa to katalog formuł decyzyjnych obejmujących cele oraz środki umożliwiające prawidłową i terminową realizację obowiązków podatkowych. Powinna ona określać m.in. podejście do kwestii ryzyka podatkowego, zaangażowanie zarządu w planowanie podatkowe, strategię płatności zobowiązań podatkowych oraz raportowanie podatkowe i składanie deklaracji. Zasady te warto spisać i wdrożyć w formie wewnętrznej procedury. Z pewnością zwiększy to kontrolę nad procesami podatkowymi oraz usprawni zarządzanie ryzykiem podatkowym. Spisana strategia będzie również dodatkowym dowodem dobrej wiary i należytej staranności w razie ewentualnego sporu z władzami skarbowymi.

Zdaniem autora

Michał Wykurz, doradca podatkowy w Sendero Tax & Legal, rekomendowany doradca w kategorii compliance w rankingu „Rzeczpospolitej"z 2021 r.

Nowy obowiązek to kolejne obciążenie administracyjne firm

W mojej opinii art. 27c ustawy o CIT – wprowadzający obowiązek informowania o realizowanej strategii podatkowej – to regulacja nadmiarowa. Wydaje się, że nie przynosi ona wymiernych korzyści dla Skarbu Państwa i gospodarki, a jednocześnie powoduje nieuzasadnione obciążenia administracyjne po stronie przedsiębiorców. Przepis ten pozostawia znaczny margines interpretacji. W sferze domysłów pozostawiono m.in. to czy sprawozdanie rzeczywiście ma się odnosić do strategii podatkowej oraz jakiego poziomu szczegółowości będą oczekiwały władze skarbowe.

W ostatnich latach obserwuję drastyczny przyrost nowych obowiązków administracyjnych po stronie przedsiębiorców. Podatnicy muszą mierzyć się m.in. raportowaniem schematów podatkowych, składaniem sprawozdań o terminach zapłaty, formalnościami z zakresu AML czy przygotowywaniem plików JPK, w tym JPK_V7 wymagających stosowania skomplikowanych oznaczeń. Zaniechania lub uchybienia często wiążą się z dotkliwymi sankcjami dla organizacji oraz dla osób decyzyjnych. Moim zdaniem poszerzanie tego katalogu o kolejne obowiązki i sankcje w czasach spowolnienia gospodarczego spowodowanego pandemią Covid-19 niepotrzebnie dodatkowo utrudnia prowadzenie działalności gospodarczej.