Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Przez dostawę towarów (…) rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…) (zob. art. 7 ust. 1 in principio ustawy o VAT). Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (zob. art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Aport

Aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aporty pieniężne), rzeczy lub prawa (aporty rzeczowe) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe.

W związku z wniesieniem wkładu do spółki realizują się dwa rodzaje świadczeń ekonomicznych:

Reklama
Reklama

- wnoszący wkład (aport) przenosi na spółkę, do której dokonuje wkładu, prawo do rozporządzania określonymi składnikami majątku,

- w zamian za aport wnoszący otrzymuje pewne uprawnienia (udziały) mające określoną wartość.

Taka transakcja ma zatem charakter odpłatny. Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest konieczne, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie udziałów spółki, w związku z którym wnoszący aport uzyskuje pewną wymierną korzyść.

Wniesienie aportu do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od tego co jest jego przedmiotem – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Zatem, w sytuacji zatem, gdy przedmiotem aportu są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

Czynności opodatkowane

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (…) bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (zob. art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT (art. 15a ust. 1 ustawy o VAT).

Status po0datnika

Grupa VAT nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji, o której mowa w art. 96 ust. 4 ustawy o VAT (art. 96 ust. 12 ustawy o VAT).

Podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a ustawy o VAT, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem art. 96 ust. 3 ustawy o VAT (art. 96 ust. 1 ustawy o VAT). Naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako "podatnika VAT czynnego", a w przypadku podatników, o których mowa w art. 96 ust. 3 ustawy o VAT - jako "podatnika VAT zwolnionego", i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie (art. 96 ust. 4 ustawy o VAT).

Szczegółowe warunki dla utworzenia i zarejestrowania grupy VAT określają przepisy art. 15a i art. 96 ustawy o VAT.

Przez grupę VAT rozumie się grupę podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, zarejestrowaną jako podatnik podatku (zob. art. 2 pkt 47 ustawy o VAT).

Przez przedstawiciela grupy VAT rozumie się podmiot reprezentujący grupę VAT w zakresie obowiązków tej grupy (zob. art. 2 pkt 48 ustawy o VAT).

Transakcje

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Y. spółka z o.o. oraz X spółka z o.o. utworzyły 1 lipca 2023 r. grupę VAT. Grupa VAT jest zarejestrowana jako poddanki VAT czynny od 1 lipca 2023 r. Przedstawicielem grupy VAT jest spółka X.

Należy jednak zauważyć, że zasady opodatkowania w grupie VAT są uregulowane w sposób szczególny na zasadach określonych w art. 8c – art. 8e ustawy o VAT. W odpowiedzi ograniczymy się do wskazania przepisów art. 8c ust. 1 – ust. 3 ustawy o VAT.

Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu (art. 8c ust. 1 ustawy o VAT).

Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane przez tę grupę VAT (art. 8c ust. 2 ustawy o VAT). Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT (art. 8c ust. 3 ustawy o VAT).

Zatem, w przypadku utworzenia grupy VAT – dostawy oraz usługi świadczone wewnątrz grupy VAT nie stanowią transakcji do celów VAT, tj. dostawa towarów lub świadczenie usług wewnątrz grupy nie będą opodatkowane podatkiem VAT. Z kolei w transakcjach z podmiotami spoza grupy VAT, grupa VAT będzie uznawana jako jeden podatnik.

W przypadku utworzenia grupy VAT (w analizowanej sprawie grupę VAT tworzą spółka Y. i X) dostawy oraz usługi świadczone wewnątrz grupy VAT nie stanowią transakcji dla celów VAT, o czym stanowi art. 8c ust. 1 ustawy. Dostawy towarów i świadczenie usług dokonywane pomiędzy podmiotami należącymi do tej samej grupy VAT nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Oznacza to, że dokonany przez spółką Y. aport nieruchomości do spółki X. (w okresie trwania grupy VAT) nie podlega VAT (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 lipca 2023 r., 0113-KDIPT1-2.4012.360.2023.2.KW).

Ewidencja

Grupa VAT posiadająca status podatnika VAT czynnego jest zobowiązana prowadzić ewidencję, w o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT (w pliku JPK_VAT). W analizowanej sprawie w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 1 ustawy o VAT nie wykazujemy przedmiotowego aportu nieruchomości, gdyż stanowi on czynność wewnątrz grupy VAT nie podlegająca podatkowi VAT stosownie do art. 8 ust. 1c ustawy o VAT.

Czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1 ustawy o VAT powinny być jednak ujęte w specjalnej ewidencji uregulowanej przepisami art. 109 ust. 11g – 11k ustawy o VAT i wydanymi na ich podstawie przepisami wykonawczymi.

Stosownie do art. 109 ust. 11g ustawy o VAT, członkowie grupy VAT są obowiązani prowadzić w postaci elektronicznej ewidencję czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1 ustawy o VAT, zawierającą co najmniej dane dotyczące:

1) rodzaju i wartości dostaw towarów i świadczonych usług przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT;

2) członków grupy VAT, na rzecz których dokonano czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1 ustawy o VAT;

3) dokumentów potwierdzających dokonanie czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1 ustawy o VAT.

Członkowie grupy VAT są obowiązani przesyłać do urzędu skarbowego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 11g ustawy o VAT, za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (art. 109 ust. 11h ustawy o VAT). Ewidencja ta jest przesyłana zgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne i w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 Ordynacji podatkowej (zob. art. 109 ust. 11i ustawy o VAT). Minister Finansów publicznych udostępni na elektronicznej platformie usług administracji publicznej wzór w/w ewidencji (zob. art. 109 ust. 11j ustawy o VAT). Szczegółowy zakres danych zawartych w ewidencji oraz sposób wykazywania danych w ewidencji przesyłanej określa rozporządzenie Ministra Finansów z 30 marca 2023 r. w sprawie ewidencji prowadzonej przez członków grupy VAT (Dz.U. z 2023 r., poz. 727).

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna:

- Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.)