Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 27 lutego 2024 r. (I SA/Wr 602/23).
Spółka mająca siedzibę w Polsce zajmuje się wykonywaniem rejsów. W tym celu wynajmuje jacht załogowy zarejestrowany jako jacht komercyjny. Wyprawy mają miejsce wyłącznie poza granicami UE. Każdy rejs określany jest mianem rejsu stażowego lub szkoleniowo-stażowego, a osoby uczestniczące w rejsie tworzą załogę jachtu i są podporządkowane poleceniom kapitana. Uczestnicy rejsu mają zagwarantowane wyżywienie i zakwaterowanie.
Czytaj więcej:
Spółka skierowała pytanie do organu podatkowego w zakresie opodatkowania własnych usług. Stwierdziła, że z uwagi na ich świadczenie na trasach poza UE nie podlegają one opodatkowaniu w Polsce, ponieważ należy uznać, iż są świadczone w miejscu, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości, tj. poza terytorium kraju.
Z tym stanowiskiem nie zgodził się organ, który zaznaczył, że charakter opisanej przez spółkę usługi wskazuje, iż jej rzeczywistym celem nie jest jedynie transport osób z jednego portu do drugiego. Miejscem świadczenia usług będzie zatem miejsce, w którym spółka ma siedzibę działalności gospodarczej, tj. terytorium Polski.
Spółka wniosła skargę na tę interpretację do WSA we Wrocławiu, który po ponownym rozpoznaniu sprawy, tzn. po uchyleniu jego poprzedniego wyroku przez NSA, zgodził się ze stanowiskiem organu. Zdaniem sądu świadczona przez spółkę usługa nie jest tylko transportem, ponieważ w przebieg rejsu wlicza się m.in.: zakwaterowanie w kajutach, obowiązki załogi, podleganie poleceniom kapitana. Należy mieć także na uwadze charakter stażowy lub szkoleniowo-stażowy rejsu. Wszystkie te elementy kształtują charakter usługi, która jest atrakcyjna dla uczestnika rejsu. Osoba, która szuka jedynie transportu do określonej miejscowości, raczej wybierze inną formę transportu. Stąd też usługa ta pozostaje świadczeniem o znacząco szerszym zakresie niż wskazywany przez spółkę transport morski. Ze względu zaś na opis stanu faktycznego usługa ta nie może być oceniana w kontekście ewentualnej usługi turystyki i stąd też organ prawidłowo uznał, że jest ona związana z obsługą jachtu komercyjnego, a miejsce jej świadczenia – z uwagi na to, iż uczestnikami rejsu są podmioty niebędące podatnikami VAT – należy ustalić według miejsca siedziby usługodawcy.
Autorka jest współpracowniczką zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte
Komentarz eksperta
Iliaz Kharbouch - konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte
Ustalenie miejsca świadczenia jest szczególnie istotnym elementem w rozliczeniach VAT. Wyznacza bowiem miejsce, w którym daną transakcję należy rozliczyć dla celów tego podatku.
W omawianym wyroku sąd zastosował zasady rozpoznawania świadczeń kompleksowych na gruncie VAT. Zgodnie z orzecznictwem TSUE żeby można było mówić o świadczeniu kompleksowym, musi dojść do dostawy większej liczby świadczeń na rzecz jednego usługobiorcy, przy czym te świadczenia muszą tworzyć ekonomiczną całość, której rozdzielenie byłoby sztuczne. Świadczenie kompleksowe należy traktować zgodnie z zasadami właściwymi dla elementu wiodącego, który nadaje ton całemu świadczeniu.
W omawianej sprawie, jak zauważył WSA, elementem wiodącym nie będzie usługa transportu. Jak trafnie zauważył sąd, usługobiorca, któremu zależałoby w pierwszym miejscu na transporcie z punktu A do B, raczej wybrałby świadczenie inne niż opisane. W konsekwencji miejsce świadczenia przedmiotowej usługi realizowanej na rzecz podmiotów niebędących podatnikami należy ustalić według zasad ogólnych, a nie tych, które są przewidziane dla usług transportowych.
Teza wyroku wpisuje się w praktykę orzeczniczą i interpretacyjną organów. W podobnych stanach faktycznych, gdzie świadczenie zawierało w sobie zarówno element transportu, jak i elementy rekreacji lub rozrywki, organy stawały na stanowisku, że la tego typu świadczeń kompleksowych elementem wiodącym, co do zasady, nie będzie usługa transportu
Omawiany wyrok potwierdza, że w praktyce poprawne zakwalifikowanie dla celów VAT usługi składającej się z różnych świadczeń jest istotnym elementem koniecznym dla właściwego opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
