Nie każdy dochód uzyskany w SSE jest zwolniony z CIT

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 4 lipca 2017 r. (I SA/Rz 272/17).

Spółka prowadzi działalność gospodarczą na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (SSE) na podstawie uzyskanego zezwolenia. Działalność strefowa jest prowadzona na nieruchomości zabudowanej budynkiem produkcyjno – magazynowo - biurowym (zlokalizowanym na terenie SSE), której spółka jest obecnie właścicielem. Na nieruchomości, która początkowo stanowiła własność spółki X i była udostępniana wnioskodawcy w drodze leasingu, jest realizowana wyłącznie działalność strefowa. Spółka zaksięgowała amortyzację leasingowanego środka trwałego jako koszt uzyskania przychodu. Wnioskodawca nie dysponował środkami umożliwiającymi uregulowanie wszystkich zobowiązań związanych z umową leasingu, w związku z tym zdecydował się na zaciągnięcie pożyczki, w której zastrzeżono obowiązek zapłaty odsetek. W związku z tym, spółka zwróciła się z pytaniem do organu podatkowego, czy w sytuacji umorzenia przez pożyczkodawcę odsetek od udzielonej pożyczki, przychód jaki spółka osiągnie w związku z takim umorzeniem będzie podlegał zwolnieniu z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy CIT. W ocenie spółki, odpowiedź powinna być twierdząca, gdyż przychód uzyskany w związku z umorzeniem odsetek miał miejsce w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Organ podatkowy w interpretacji 2461-IBPB-1-3.4510.1043.2016.1.TS nie podzielił stanowiska spółki. Jego zdaniem wartość umorzonych odsetek od pożyczki, będzie dla spółki przychodem podlegającym opodatkowaniu, gdyż wartość umorzonych odsetek, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, stanowi przychód podatkowy, który jednocześnie nie mieści się w dyspozycji art. 17 ust. 1 pkt 34 w zw. z art. 17 ust. 4 tej ustawy.

Spółka wniosła skargę na tę interpretację do WSA w Rzeszowie, jednak sąd podzielił stanowisko organu. Sąd wskazał, że przychody z działalności strefowej należy rozumieć jako takie, które rzeczywiście są efektem czynności o charakterze produkcyjnym, wytwórczym i usługowym jakie są prowadzone w strefie. Przychód w niniejszej sprawie wywodzi się od podstaw, a mianowicie od decyzji innego organu lub podmiotu gospodarczego o umorzeniu tych należności i tym samym nie wiąże się ze wskazaną wyżej działalnością.

Autorka jest współpracowniczką zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Mateusz Piech, konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Powszechnie wiadomo, że prowadzenie działalności gospodarczej na terenie SSE związane jest z możliwością korzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego. Jednocześnie jednak, świadomość ograniczeń i restrykcji związanych z prowadzeniem działalności na terenie SSE jest znacznie mniejsza. Komentowany wyrok WSA w Rzeszowie stanowi przykład problemów, z którymi tzw. przedsiębiorcy strefowi, tj. prowadzący działalność gospodarczą na podstawie zezwolenia, muszą mierzyć się niemalże na co dzień. Warto zatem przyjrzeć się wątpliwościom, które podjął przedsiębiorca składając skargę do sądu.

Dla celu tego komentarza, należy zwrócić uwagę na dwa aspekty. Po pierwsze, należy mieć na względzie, że sam fakt prowadzenia działalności gospodarczej na terenie SSE nie oznacza, że dany przedsiębiorca jest zupełnie zwolniony z płacenia podatku dochodowego. Zwolnienie z podatku dla przedsiębiorców strefowych ma bowiem charakter przedmiotowy. Taka konstrukcja zwolnienia oznacza w praktyce, że wolne od podatku są wyłącznie dochody, które dany przedsiębiorca osiąga z tytułu wykonywania określonego rodzaju działalności. Z tego względu, każdy przedsiębiorca strefowy posiada zezwolenie, które wprost określa rodzaje działalności gospodarczej (ze wskazaniem na PKD), które uprawniają do korzystania ze zwolnienia. Co istotne, dochody ze źródeł nieujętych w zezwoleniu nie mogą korzystać ze zwolnienia z podatku.

Drugą kwestią, którą należy uwzględnić, jest sposób uregulowania działalności przedsiębiorców strefowych według ustaw podatkowych. Materia ta nie została w przepisach podatkowych uregulowana w sposób szczegółowy w ogóle. Konsekwentnie więc, dążąc do zrozumienia skutków podatkowych określonego zdarzenia związanego z aktywnością na ternie SSE, należy kierować się w głównej mierze treścią interpretacji indywidualnych prawa podatkowego, oraz treścią uzasadnień wyroków sądów administracyjnych, które w praktyce stanowią jedyne wytyczne prawidłowego postępowania.

W analizowanej sprawie, przedsiębiorca strefowy sfinansował leasing nieruchomości wykorzystywanej do celów działalności na terenie SSE, korzystając z pożyczki udzielonej przez podmiot powiązany, co samo w sobie nie stanowi zdarzenia nietypowego. Pożyczkodawca postanowił jednak umorzyć w przyszłości odsetki od tej pożyczki, co zgodnie z przepisami regulującymi pojęcie przychodu podatkowego, będzie oznaczać uzyskanie przez przedsiębiorcę strefowego nieodpłatnego świadczenia. Przedsiębiorca ten podjął słuszne wątpliwości, czy skoro posłużył się pożyczką do finansowania działalności strefowej (pośrednio), to przychód wynikający z umorzenia odsetek będzie korzystał z przyznanego mu zwolnienia z CIT. Zarówno organ podatkowy, jak i sąd administracyjny zgodnie uznały jednak, że zakres zwolnienia przysługującego przedsiębiorcom strefowym nie obejmuje w analizowanego umorzenia odsetek.

Należy zwrócić uwagę na tezę, którą wyraził sąd w ustnym uzasadnieniu wyroku, tj. stwierdzenie, że: „(…) za przychody z działalności strefowej, należy rozumieć te przychody które rzeczywiście są efektem czynności o charakterze wytwórczym, produkcyjnym, usługowym oraz jakimkolwiek innym, które są prowadzone w SSE. W przypadku ww. przychodu z odsetek u jego źródła leży decyzja innego podmiotu gospodarczego o umorzeniu tych należności, a więc w żaden sposób nie wiąże się on z wykonywanymi usługami lub produktami w strefie.” Co istotne, jednocześnie sąd uznał, że wspomniany przychód jest związany z działalnością strefową (w szerokim rozumieniu).

Sam fakt powiązania danego przychodu z działalnością strefową nie oznacza zatem, że może on korzystać ze zwolnienia z podatku. Zgodnie bowiem z poglądem zaprezentowanym przez sąd, przychód ten musi dodatkowo wynikać z aktywności strefowej danego przedsiębiorcy strefowego, a nie z działania innego podmiotu. Wniosek ten należy mieć na uwadze zwłaszcza, gdy w negocjacjach z kontrahentami pojawia się możliwość uzyskania np. zwolnienia z długu, w zamian za preferencje przy realizacji nowych zleceń. Skorzystanie z takiego umorzenia może bowiem wywołać konieczność odprowadzenia podatku dochodowego, nawet jeżeli cała działalność przedsiębiorcy koncentruje się w SSE.