Od 2017 r. wprowadzono do ustawy o CIT wiele nowości w zakresie cen transferowych. Jedną z nich jest analiza danych porównawczych, określana w żargonie podatkowym jako benchmark (z ang. benchmarking study). Niektórzy podatnicy będą musieli go sporządzić razem z dokumentacją cen transferowych.
Zgodnie z art. 9a ust. 2b pkt 2 ustawy o CIT obowiązek sporządzenia analiz danych porównawczych dotyczy podatników uzyskujących przychody lub koszty powyżej 10 mln euro.
Pozostali podatnicy nie mają obowiązku sporządzania benchmarku. Mogą go jednak stworzyć na własne potrzeby, w szczególności w celu ustalenia, bądź zweryfikowania rynkowego poziomu cen stosowanych wtransakcjach. Posiadanie benchmarku może ograniczyć ryzyko kwestionowania cen przez organy podatkowe. W konsekwencji warto go sporządzić nawet w przypadku, gdy podatnik nie ma takiego obowiązku.
Zgodnie z art. 9a ust. 2b pkt 2 ustawy o CIT, analiza danych porównawczych to analiza danych podmiotów niezależnych lub danych ustalonych z podmiotem niezależnym, uznanych za porównywalne do warunków ustalonych w transakcjach lub innych zdarzeniach z podmiotami powiązanymi. Innymi słowy, jest to analiza wskazująca rynkowy przedział cen/wskaźników finansowych stosowanych w transakcjach między podmiotami niepowiązanymi.
Jak ją przeprowadzić? W pierwszej kolejności podatnik powinien dokonać porównania wewnętrznego, tj. zweryfikować zawierane przez siebie transakcje z podmiotami niepowiązanymi i ustalić czy są porównywalne względem badanej transakcji. Jeśli podatnik nie przeprowadza takich transakcji z podmiotem niezależnym, to konieczne jest porównanie zewnętrzne. Dane o porównywalnych podmiotach można pozyskać ze specjalistycznych baz danych. Po uzyskaniu danych możemy przejść do właściwej części benchmarku, czyli wnikliwej selekcji podmiotów i analizy finansowej.
Warto zauważyć, że zgodnie z art. 9a ust. 2c ustawy o CIT, benchmark powinien zawierać dane porównywalne o podmiotach mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli dane są dla podatnika dostępne. W konsekwencji, benchmark sporządzany na podstawie polskich przepisów powinien być przygotowywany na podstawie danych podmiotów krajowych. Tym samym, otrzymany z grupy benchmark uwzględniający np. tylko zagraniczne podmioty może być niewystarczający. W takiej sytuacji, w praktyce przygotowuje się dodatkowy benchmark oparty na danych polskich podmiotów.
Przepisy ustawy o CIT nie wskazują, jakie elementy ma zawierać benchmark. Warto w tym zakresie odnieść się do projektu rozporządzenia ministra rozwoju i finansów w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej. Projekt ten znajduje się aktualnie na etapie konsultacji publicznych. Chociaż nie są to jeszcze obowiązujące przepisy, to mogą stanowić cenną wskazówkę dla podatników, którzy już rozpoczęli prace na sporządzaniem benchmarków. Zgodnie z § 2 pkt 4 projektu rozporządzenia, benchmark powinien składać się m. in. ze wskazania:
– cech charakterystycznych dóbr i usług, cech fizycznych, jakości, trwałości, dostępności, obciążenia prawami osób trzecich, wielkości dostawy, formy/rodzaju transakcji, czasu trwania i stopnia ochrony wartości niematerialnych, korzyści związanych z wykorzystaniem dóbr, ekonomicznej lub prawnej formy własności,
– przebiegu transakcji (funkcje, aktywa, kapitał ludzki, ryzyka),
– warunków transakcji w stopniu, w którym mogą wpływać na cenę rynkową,
– warunków istniejących na porównywalnych rynkach w stopniu, w którym mogą wpływać na cenę rynkową,
– stosowanej strategii gospodarczej, jeśli wpływa na wartość transakcji;
– przyczyn zastosowania wieloletnich/jednorocznych danych dotyczących sytuacji gospodarczej w branży;
– danych porównawczych dotyczących operacji gospodarczych wykorzystanych/odrzuconych w kalkulacji dochodów (straty), w tym:
– źródła i sposobu pozyskania danych,
– cen lub wskaźników finansowych dotyczących tran- sakcji porównywalnych;
– informacji o korektach eliminujących istotne różnice między analizowaną a porównywalną transakcją;
– stosowanych informacji finansowych, wskaźników finansowych, miar statystycznych, punktów/przedziałów statystycznych;
– uzasadnienia porównywalności transakcji.
Dodatkowo, podatnicy mogą wspomagać się rozporządzeniem ministra finansów w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych. Szczególnie pomocny może okazać się rozdział drugi powyższego rozporządzenia, który dotyczy analizy porównywalności transakcji. ?
Rafał Fudali, konsultant ABC Tax Spółka doradztwa podatkowego
Przede wszystkim – nie lekceważyć
Sporządzenie benchmarków jest nowym obowiązkiem w zakresie cen transferowych, który fiskus postawił przed polskimi podatnikami. Choć pierwsze benchmarki należy sporządzić do końca marca 2018 r., to nie warto „zostawiać sobie tego na później". Sporządzenie benchmarku to czasochłonny i wieloetapowy proces, który wymaga skrupulatnej pracy, w szczególności w zakresie zbierania odpowiednich danych i informacji. Dlatego prace nad przygotowaniem analiz warto zaplanować już teraz, aby mieć pewność, że sporządzony przez nas benchmark w razie ewentualnej kontroli nie zostanie zakwestionowany. ?
