Najnowsze interpretacje podatkowe pokazują, że przybywa problemów ze stosowaniem odwróconego VAT w budownictwie. Według fiskusa za podwykonawców, którzy muszą stosować odwrotne obciążenie i wystawiać faktury bez podatku, uznaje się też członków konsorcjów budowlanych.
Jedna ze spraw (0111-KDIB3-1.4012.21.2017.2.IK) dotyczyła spółki, która działa jako wykonawca robót budowlanych na podstawie umów zawartych z inwestorami. W 2014 r. startowała w przetargu na wykonanie skomplikowanych robót na rzecz gminy, dlatego utworzyła konsorcjum z inną firmą. Umowa konsorcjum zakłada, że liderem jest kontrahent, a wnioskodawca – członkiem.
Faktury za wykonanie prac wystawia lider konsorcjum i to on otrzymuje na swój rachunek bankowy zapłatę. Z kolei członek konsorcjum wystawia fakturę VAT za swoją część wykonanych prac na lidera i od niego otrzymuje wynagrodzenie (w terminie trzech dni po otrzymaniu przez lidera zapłaty od inwestora).
Spółka zaznaczyła jednak, że mimo iż rozlicza się z inwestorem za pośrednictwem lidera, to ponosi pełną odpowiedzialność (solidarnie z liderem) za wykonane prace. Nie przysługuje jej ochrona, jaka przysługuje podwykonawcom zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych.
Lider i podwykonawcy
Spółka zapytała, jak prawidłowo powinna wystawiać faktury VAT na rzecz lidera za prace budowlane wykonane dla inwestora. Jej zdaniem powinna stosować 23-proc. stawkę podatku. Wynika tak z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na interpelację nr 8831. Wskazało on, iż „zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu słownika języka polskiego podwykonawca to firma lub osoba wykonująca prace na zlecenie głównego wykonawcy".
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Skoro wnioskodawca jako członek konsorcjum wystawia faktury na rzecz lidera, a lider wystawia faktury na rzecz inwestora za wszystkie prace wykonane przez konsorcjum, to członek konsorcjum w tym schemacie występuje w charakterze podwykonawcy lidera.
Konsorcjum to nie podatnik
Według dyrektora KIS nie można więc uznać, że zarówno lider, jak i członek konsorcjum są głównymi wykonawcami. Bez względu na to, że każdy z nich ponosi odpowiedzialność przed inwestorem, konsorcjum nie może być uznane za jednego podatnika VAT. W konsekwencji wnioskodawca, jako członek konsorcjum, powinien wystawiać faktury z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia. Podobną odpowiedź (2461-IBPP2.4512.188.2017.2.MGO) uzyskał lider innego konsorcjum, który we wrześniu 2016 r. zawarł umowę z trzema firmami. Dyrektor KIS stwierdził, że każdy z członków konsorcjum powinien wystawić na rzecz lidera faktury bez podatku VAT, tj. z zastosowaniem mechanizmu odwróconego obciążenia, jako podwykonawca robót. Lider zatem powinien otrzymać fakturę bez podatku VAT, z adnotacją „odwrotne obciążenie".
masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: m.pogroszewska@rp.pl
Opinia
Zdzisław Modzelewski, doradca podatkowy, wspólnik praktyki podatkowej GWW
Interpretacja organów podatkowych jest niezgodna z przepisami. Nie uwzględnia stosunków cywilnoprawnych między członkami konsorcjum, których pozycja jest równorzędna i solidarnie odpowiadają za efekty prac przed inwestorem. Brak między nimi relacji podzlecenia czy odbioru prac. Organy podatkowe opierają swoje stanowisko wyłącznie na systemie obiegu faktur. Jest to konsekwencja broszury informacyjnej opublikowanej przez Ministerstwo Finansów w marcu br. Warto zatem, by członkowie konsorcjów wystąpili o interpretację, która pozwoli im zminimalizować ryzyko sporu z fiskusem. Nie można jednak wykluczyć, że w przyszłości interpretacje dotyczące rozliczenia członków konsorcjów z odwrotnym obciążeniem będą uchylane przez sądy.
