Czy opłata prolongacyjna jest kosztem uzyskania przychodu?

Decyzją z 15 lipca 2016 r. naczelnik urzędu skarbowego rozłożył mi na cztery raty zaległość podatkową z tytułu VAT za kwiecień 2016 r. wraz z należnymi odsetkami za zwłokę. Czy opłatę prolongacyjną ustaloną tytułu rozłożenia tej zaległości podatkowej na raty mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej? – pyta czytelnik.

W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, organ podatkowy, na wniosek podatnika (z zastrzeżeniem art. 67b ordynacji podatkowej; dalej: o.p.), może:

1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;

2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;

3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną (art. 67a § 1 o.p.).

Informacje w decyzji

Na podstawie ordynacji podatkowej, w decyzji wydanej na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 o.p., dotyczącej podatków stanowiących dochód budżetu państwa, organ podatkowy ustala opłatę prolongacyjną od kwoty podatku lub zaległości podatkowej (art. 57 § 1 o.p.).

Stawka opłaty prolongacyjnej jest równa obniżonej stawce odsetek za zwłokę (art. 57 § 2 o.p.), czyli wynosi 50 proc. stawki odsetek za zwłokę (zob. art. 56a. § 1 o.p.).

Rozłożona na raty wraz z odsetkami zaległość podatkowa dotyczy kwietnia 2016 r., a zatem zgodnie z obwieszczeniem ministra finansów z 4 stycznia 2016 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (MP z 8 stycznia 2016 r., poz. 20) obniżona stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 4 proc. kwoty zaległości w stosunku rocznym. Oplata prolongacyjna wyniesie zatem 4 proc. kwoty zaległości w stosunku rocznym.

Wysokość opłaty prolongacyjnej oblicza się przy zastosowaniu stawki opłaty prolongacyjnej obowiązującej w dniu wydania decyzji o rozłożeniu na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę (zob. art. 57 § 3 o.p.).

Stosownie do art. 57 § 4 in principio o.p., w przypadku rozłożenia na raty zaległości podatkowej wraz z odsetkami opłata prolongacyjna jest płatna w dniu, w którym zgodnie z decyzją powinna nastąpić zapłata poszczególnych rat, na jakie została rozłożona zaległość podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę.

To nie odsetki

Aby wydatek poniesiony przez podatnika był dla niego kosztem uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:

- zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (kosztem uzyskania przychodu podatnika nie są wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż on sam),

- być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- zostać poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może wpływać na wielkość osiągniętych przychodów,

- zostać właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Za koszty uzyskania przychodów nie uważa się odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do których stosuje się przepisy o.p. (art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o PIT).

Nie ma wykluczenia

Podstawą ustalenia wysokości opłaty prolongacyjnej jest stawka odsetek za zwłokę, jednak opłata ta jest odrębną instytucją od odsetek. Opłata prolongacyjna nie jest też opłatą sankcyjną. Charakter opłaty prolongacyjnej i okoliczności jej naliczania wskazują, że jej zapłata przez podatnika wiąże się niewątpliwie z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i służy zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Podatnicy sięgają po instytucję odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenia na raty kwoty podatku (także zaległości podatkowej) w przypadkach uzasadnionych swoim ważnym interesem. W konsekwencji organy podatkowe przyjmują, że wydatek poniesiony z tytułu opłaty prolongacyjnej od rozłożenia zaległości podatkowej na raty spełnia przesłanki, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, jako koszt poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatek z tytułu opłaty prolongacyjnej nie został wymieniony w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT, w którym jest zawarty katalog wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Podatnik ma zatem prawo zaliczyć opłatę prolongacyjną od rozłożenia na raty zaległości podatkowej związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą (np. z tytułu VAT) do kosztów podatkowych (por. interpretacje Izby Skarbowej w Warszawie z 29 grudnia 2015 r., IPPB6/4510-318/15-4/AM i z 25 października 2013 r., IPPB3/423-667/13-2/GJ).

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy