Spółka planuje rozszerzyć działalność o produkcję wyrobów, które do tej pory kupowała w celu dalszej odsprzedaży. W związku z planami inwestycyjnymi jej zarząd podjął decyzję o budowie nowej hali produkcyjnej. W tym celu konieczna okazała się likwidacja starego magazynu, na którego miejscu ma powstać nowy obiekt. Czy koszty likwidacji magazynu, tj. związane z pracami demontażowymi i rozbiórkowymi, oraz nieumorzona część likwidowanego środka trwałego będą zwiększać wartość początkową nowego środka trwałego? Jak ująć w księgach ewentualne odzyski z rozbiórki, np. gruz czy złom? – pyta czytelnik.
Środki trwałe należy wprowadzić do ksiąg rachunkowych w odpowiednio ustalonej wartości początkowej. Ze względu na możliwość nabycia lub wytworzenia środka trwałego we własnym zakresie ustawa o rachunkowości (dalej: uor) określa dwa sposoby wyceny rzeczowych składników majątku: w cenie nabycia lub w koszcie wytworzenia.
Koszt wytworzenia
Zgodnie z art. 28 ust. 3 uor do kosztu wytworzenia środka trwałego spółka powinna zaliczyć koszty bezpośrednio związane z wytworzeniem środka trwałego oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z jego wytworzeniem. Zatem na wartość początkową środka trwałego będą się składać – oprócz nabytych usług i komponentów – również koszty surowców, energii, wynagrodzeń pracowników zaangażowanych w prace związane z budową i przystosowaniem środka trwałego do użytkowania.
Zgodnie z kolejnym ustępem powołanego artykułu uor wartość środka trwałego wytworzonego we własnym zakresie będą powiększać koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych przez spółkę w celu finansowania jego wytworzenia wraz ze związanymi z nimi ujemnymi różnicami kursowymi. Należy pamiętać, że osiągnięte przychody z tytułu obsługi zobowiązań, w postaci otrzymanych odsetek od ulokowanych tymczasowo środków otrzymanych z kredytu, jak również dodatnie różnice kursowe, będą pomniejszać wartość początkową środka trwałego.
Uwaga! Do kosztu wytworzenia środków trwałych nie można zaliczać kosztów ogólnego zarządu, kosztów sprzedaży, pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
Najpierw trzeba uprzątnąć
Jeśli spółka wytwarza środek trwały we własnym zakresie, to do wartości początkowej powinna zaliczyć ogół niezbędnych kosztów poniesionych przez spółkę za okres przygotowania, budowy, montażu i przystosowania środka trwałego do momentu przyjęcia go do użytkowania. Zatem zgodnie z założeniami przedstawionymi w pytaniu spółka może ująć koszty związane z likwidacją starego magazynu (np. koszty rozbiórki, demontażu, wywozu odpadów) w kosztach wytworzenia nowej hali produkcyjnej.
Co z nieumorzoną częścią
Niezamortyzowana część postawionych w stan likwidacji środków trwałych nie będzie się składać na wartość początkową środka trwałego wytworzonego w miejsce starego obiektu. Biorąc pod uwagę uregulowania zawarte w uor dotyczące definicji kosztu wytworzenia, nieumorzona część środka trwałego nie może zwiększać kosztu wytworzenia nowego składnika majątku. Wartość ta powinna zostać bezpośrednio ujęta jako koszty okresu, w którym dokonano likwidacji.
Uwaga! Likwidacja jest zdarzeniem pośrednio związanym z prowadzeniem działalności, zatem nieumorzoną wartość środka trwałego należy ująć w księgach jako pozostałe koszty operacyjne.
Odzyski mogą być przydatne
Podczas likwidacji środków trwałych bardzo często powstają tzw. odzyski w postaci części zamiennych, materiałów (np. złom bądź gruz), które mogą być przydatne w dalszej działalności spółki. Odzyskane materiały należy zaliczyć do pozostałych przychodów operacyjnych w momencie przyjęcia ich do magazynu.
Dalsza ewidencja zdarzeń gospodarczych związanych z odzyskami zależy od tego, w jaki sposób spółka zamierza wykorzystać materiały.
Przykład
Jeśli spółka postanowi wykorzystać odzyskane z rozbiórki materiały podczas budowy nowego środka trwałego, to będą one zwiększać wartość nowo wytworzonego składnika majątku.
Przykład
Inną możliwością jest np. sprzedaż odzysków. Przychód ze sprzedaży odzyskanych materiałów zazwyczaj nie stanowi podstawowej działalności operacyjnej spółki, dlatego uzyskany przychód należy ująć jako pozostałe przychody operacyjne.
Autorka jest starszym konsultantem w grupie UHY ECAwinna
