Prowadzę działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Podatek rozliczam na zasadach ogólnych (skala podatkowa), prowadząc podatkową księ gę przychodów i rozchodów. W związku ze zmianą wspólnika trzeba będzie zrobić spis z natury. Czy będę musiała w nim ująć środki trwałe i wyposażenie? – pyta czytelniczka.

Zasady sporządzania spisu z natury przez podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów określają przepisy rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie).

Spis jest obowiązkowy nie tylko na koniec roku

Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności (§ 27 ust. 1 rozporządzenia).

Zgodnie z definicjami legalnymi zawartymi w § 3 pkt 1 rozporządzenia: towary oznaczają towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe, braki i odpady oraz materiały przyjęte od zamawiających do przerobu lub obróbki, z tym że:

a) towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym; towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej,

b) materiałami (surowcami) podstawowymi są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania – puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi,

c) materiałami pomocniczymi są materiały niebędące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości,

d) wyrobami gotowymi są wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane,

e) produkcją niezakończoną jest produkcja w toku oraz półwyroby (półfabrykaty), czyli niegotowe jeszcze produkty własnej produkcji, a także wykonywane roboty, usługi przed ich ukończeniem,

f) brakami są nieodpowiadające wymaganiom technicznym wyroby własnej produkcji, całkowicie wykończone bądź też doprowadzone do określonej fazy produkcji; brakami są również towary handlowe, które na skutek uszkodzenia lub zniszczenia w czasie transportu bądź magazynowania utraciły częściowo swą pierwotną wartość,

g) odpadami są materiały, które na skutek procesów technologicznych lub na skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciły całkowicie swą pierwotną wartość użytkową.

Z kolei:

- wyposażenie oznacza rzeczowe składniki majątku związane z wykonywaną działalnością, niezaliczone, zgodnie z przepisami ustawy o PIT, do środków trwałych (§ 3 pkt 7 rozporządzenia),

- środki trwałe oznaczają środki trwałe w rozumieniu przepisów ustawy o PIT (§ 3 pkt 8 rozporządzenia).

Zamknięty katalog

Z przepisów rozporządzenia (§ 27) wynika, że spisem z natury obejmuje się:

- towary handlowe,

- materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,

- półwyroby,

- produkcję w toku,

- wyroby gotowe, braki i odpadki.

Spis z natury nie obejmuje natomiast wyposażenia i środków trwałych. Oznacza to, że czytelniczka, sporządzając spis z natury w związku ze zmianą wspólnika, nie ujmuje w nim środków trwałych oraz wyposażenia.

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy