Polska spółka dostarcza towary kontrahentowi z Niemiec, który następnie odsyła te towary odbiorcy z Polski. Niemiecki kontrahent jest podmiotem powiązanym z polską spółką, od której kupuje towary. Czy ze względu na takie okoliczności organ podatkowy może zakwestionować zakwalifikowanie takiej dostawy towarów jako wewnątrzwspólnotowej dostawy i tym samym odmówić prawa do zastosowania stawki zero proc. VAT? – pyta czytelnik.

Kwestia fikcyjnej wewnątrzwspólnotowej dostawy była przedmiotem rozstrzygnięcia wydanego 25 czerwca 2015 r. przez WSA w Łodzi (I SA/Łd 169/15). Sąd wydał wyrok dotyczący podatnika, który – w jego ocenie – dokonał fikcyjnej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (dalej: WDT). Podatnik dostarczył towary na rzecz niemieckiej spółki. Transakcję tę opodatkował stawką VAT w wysokości zero proc. Nabywca towarów był podmiotem powiązanym z dostawcą (oba podmioty były zarządzane przez tę samą osobę). Dostawa na rzecz niemieckiej spółki, zdaniem podatnika, znajdowała potwierdzenie w dokumentach: fakturze oraz liście przewozowym CMR wystawionych na rzecz niemieckiej spółki. Spółka, która rzekomo odbierała towar w Niemczech, miała od razu (tego samego dnia) dokonywać dostawy tych towarów do Polski, gdzie znajdował się ostateczny odbiorca towaru.

Zdaniem organu podatkowego w takiej sytuacji nie doszło do WDT, a w konsekwencji podatnik nie mógł zastosować stawki VAT zero proc.

WDT ze stawką zero proc.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o VAT przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu dostawy towarów na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

WDT może być opodatkowane stawką zero proc., ale wymaga to spełnienia kilku warunków. Jednym z nich jest posiadanie dowodów, że towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju (art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).

Dana transakcja może więc zostać uznana za WDT opodatkowane stawką zero proc., jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

- nastąpi rzeczywista dostawa towarów połączona z wywozem towarów do innego państwa UE,

- transakcja oraz związany z nią transport zostaną w odpowiedni sposób udokumentowane.

Musi być wywóz do innego państwa

W analizowanej w wyroku sytuacji sąd stwierdził (potwierdzając stanowisko organu podatkowego), że nie doszło do wywozu towarów za granicę. Niemiecka spółka nie mogła odebrać towaru i z powrotem odesłać go do Polski (do ostatecznego odbiorcy towarów). Spółka ta nie miała, zdaniem organu, wystarczającej infrastruktury, która służyłaby odbiorowi, składowaniu i zorganizowaniu dalszej wysyłki towaru. W rzeczywistości nie doszło więc do WDT. Niezasadne byłoby wywożenie towaru do Niemiec tylko po to, aby od razu z powrotem przywozić go do Polski (do ostatecznego nabywcy). Fikcyjność WDT potwierdza dodatkowo okoliczność, że rzekoma dostawa do Niemiec i powrotna dostawa do Polski miałyby nastąpić tego samego dnia. W rzeczywistości bowiem doszło do jednej dostawy – od polskiej spółki do ostatecznego odbiorcy. Argumentem przemawiającym za fikcyjnością dostawy był także fakt zarządzania podmiotami uczestniczącymi w transakcji przez tę samą osobę.

Same dokumenty nie wystarczą

Podatnik bronił swojego stanowiska, podnosząc, że ma odpowiednie dokumenty, w szczególności list przewozowy CMR, który miał potwierdzać rzekomą dostawę do Niemiec. WSA nie uznał jednak tego argumentu. Wewnątrzwspólnotowa dostawa wystąpi bowiem tylko w sytuacji rzeczywistego wywozu towaru, co zdaniem sądu nie zostało udowodnione. Zebranie odpowiedniej dokumentacji jest co prawda konieczne do zastosowania stawki zero proc., ale samo w sobie nie wystarczy, jeżeli WDT nie została w rzeczywistości zrealizowana.

Jak pokazuje orzeczenie WSA w Łodzi, zadeklarowana przez polską spółkę WDT może zostać przez organ podatkowy i przez sąd uznana za fikcyjną na podstawie całości okoliczności faktycznych sprawy. W sprawie, której dotyczył wyrok, w ocenie sądu rozpoznanie WDT miało na celu jedynie zmniejszenie podatku poprzez zastosowanie stawki zero proc.

—Michał Samborski jest młodszym konsultantem podatkowym w ECDDP sp. z o.o.