W czerwcu 2014 r. spółka wystąpiła o interpretację przepisów ustawy o CIT. Chodziło o możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłat dla pracowników pochodzących z podziału wyniku finansowego. We wniosku firma wskazała, że zgodnie z art. 11 ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych zysk po opodatkowaniu podatkiem dochodowym i po odliczeniu wpłaty z zysku na rzecz budżetu państwa może być przeznaczony na tworzenie funduszy własnych, funduszu nagród dla pracowników oraz na dofinansowanie funduszu świadczeń socjalnych.

W związku z tym na podstawie uchwały zwyczajnego walnego zgromadzenia firma przeznaczyła część zysku netto z 2011 r. na wypłaty nagród dla pracowników (wraz z należnymi od nich składkami na ubezpieczenia społeczne płaconymi przez pracodawcę). Spółka podkreśliła, że wypłata nagrody z zysku jest dodatkowym przychodem dla pracowników obciążonym składką ZUS i PIT, tak jak każdorazowo wypłacane im wynagrodzenie. Zapytała, czy wydatki na wypłatę nagrody z zysku dla pracowników (bez składki na ZUS płaconej przez pracodawcę) mogą zostać przez nią zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu ich wypłaty.

Fiskus odpowiedział, że nie. Co prawda zgodził się, że przekazane pracownikom wypłaty z zysku netto niewątpliwie są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą spółki. Niemniej jednak nie spełniają wszystkich przesłanek niezbędnych do zakwalifikowania ich do kosztów podatkowych. W ocenie urzędników wypłaty te są elementem podziału wypracowanego przez spółkę zysku netto (po opodatkowaniu podatkiem dochodowym). Nie mają więc charakteru kosztowego. Nie stanowią kosztów, gdyż ich źródłem finansowania jest zysk. Fiskus podkreślił, że przepisy podatkowe nie pozwalają powtórnie ujmować w kosztach uzyskania przychodów wydatków poniesionych na wypłaty dla pracowników z zysku netto, a więc po wcześniejszym obciążeniu dochodu CIT.

Doliczanie do kosztów uzyskania przychodów wypłat z zysku spowodowałoby ich powiększenie o tę kwotę. Skutkiem tego byłoby pomniejszenie obliczonego wcześniej dochodu do opodatkowania, który był źródłem tych wypłat.

Spółka zaskarżyła interpretację i wygrała. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach przypomniał, że 22 czerwca 2015 r. skład siedmiu sędziów NSA podjął uchwałę (II FPS 3/15), zgodnie z którą nagrody i premie wypłacone pracownikom przez podatnika CIT z dochodu po opodatkowaniu mogą stanowić jego koszty podatkowe. Sąd zgodził się z tym, że zaskarżona interpretacja została wydana przed podjęciem uchwały. Jednak podkreślił, że uchwała przesądza o stanowisku sądownictwa administracyjnego w tym zakresie. Uchwały mają ogólną moc wiążącą w innych sprawach sądowoadministracyjnych. Sądy administracyjne muszą je uwzględnić we wszystkich sprawach, w których miałby być stosowany interpretowany przepis.

WSA nakazał organom interpretacyjnym uwzględnić pogląd zawarty w uchwale NSA i tym samym orzec o możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków pokrytych z zysku netto poniesionych na nagrody dla pracowników. To z kolei będzie oznaczać konieczność merytorycznego wypowiedzenia się odnośnie do momentu zaliczenia wypłaconych nagród do kosztów uzyskania przychodów.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 8 lipca 2015 r. (I SA/Gl 1463/14).

Łukasz Bączyk, doradca podatkowy, menedżer w Crido Taxand

W komentowanym wyroku skład sędziowski Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach uwzględnił skargę wnioskodawcy na interpretację indywidualną podatnika, przytaczając uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 czerwca br. W uchwale składu siedmiu sędziów NSA rozstrzygnięto, że „nagrody i premie wypłacone pracownikom przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych z dochodu po opodatkowaniu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tego podatnika".

Dyskusja na ten temat trwała już od dłuższego czasu. Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych prezentowały jednolicie negatywne stanowisko odnośnie do możliwości rozpoznania takich nagród i premii w rachunku podatkowym. Natomiast na poziomie sądów administracyjnych wykształciły się dwie przeciwstawne linie orzecznicze w tym zakresie (warto przy tym zauważyć, że dwa ostatnie wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące tego zagadnienia – wydane jeszcze przed uchwałą składu siedmiu sędziów – były korzystne dla podatników).

Jestem w stanie zrozumieć pewne systemowe argumenty organów podatkowych. Chodzi mianowicie o brak możliwości rozpoznania nagród i premii w rachunku podatkowym ze względu na to, że wypłata następuje po ustaleniu dochodu, a więc już po określeniu wyniku podatkowego za dany rok. Jednak ostatecznie uważam, że podatnicy powinni mieć możliwość rozpoznania tych kosztów w rozliczeniu CIT. Wynika to z tego, że spodziewany wzrost motywacji pracowników, którzy otrzymali nagrody i premie, powinien przełożyć się bezpośrednio na dodatkowe przychody pracodawcy.