Wystawiona korekta faktury VAT RR nie skutkuje obowiązkiem poprawiania wcześniejszych rozliczeń u kupującego płody rolne od ich producenta. Można ją uwzględnić na bieżąco, jeżeli odbiorca został wprowadzony w błąd przez zbywcę.

Podmioty skupujące płody rolne od rolników muszą przestrzegać uregulowań VAT dających im prawo do odliczania zryczałtowanego podatku uwzględnionego w cenie produktów kupowanych od rolnika.

Zmniejszenie zobowiązania w VAT u kupującego jest możliwe pod warunkiem, że rolnik ma status tzw. rolnika ryczałtowego (VAT RR), co potwierdzane jest przez rolnika stosownym oświadczeniem. I tutaj pojawiają się problemy, bo rolnicy często nieświadomie składają fałszywe oświadczenia wskazujące, że są rolnikami ryczałtowymi, gdy tak naprawdę nimi nie są.

Podatnik kupujący płody rolne od rolnika, który nie ma statusu rolnika ryczałtowego, traci prawo do odliczenia podatku, który został temu rolnikowi bezzasadnie wypłacony. Nie wiadomo jednak, czy utrata prawa do odliczenia podatku następuje od momentu, kiedy rolnik utracił status rolnika ryczałtowego, czy od dnia, kiedy poinformował on kupującego o tym, że wprowadził go w błąd.

Skutki utraty statusu przez sprzedającego

Tego rodzaju wątpliwości były ostatnio poruszone w interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 29 kwietnia 2015 r. (IPTPP4/4512-83/15-2/UNR). Podatnik wyjaśniał, że w latach 2010–2014 kupował płody rolne od rolnika, który na wystawianych fakturach VAT RR podpisywał oświadczenia, że jest rolnikiem ryczałtowym. Kwoty wypłaconego rolnikowi podatku od towarów i usług były przez podatnika (nabywcę) wykazywane i odliczane w deklaracjach VAT-7 za poszczególne okresy. Obecnie podatnik otrzymał od tego rolnika pismo wskazujące, że przeprowadzona u niego kontrola urzędu skarbowego ustaliła utratę statusu rolnika ryczałtowego od października 2010 roku, tj. od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług. Jednocześnie rolnik przesłał podatnikowi wystawione aktualnie, na zasadach ogólnych faktury dokumentujące sprzedane mu produkty oraz kopie faktur VAT RR w celu ich anulowania. Rolnik wyjaśnił, że nie był świadomy, że składa błędne oświadczenie, że jest rolnikiem ryczałtowym, uważając wówczas, że postępuje prawidłowo.

Zmiany wstecz nie są potrzebne

Organ podatkowy przedstawił pogląd korzystny dla podatnika. Stwierdził, że w okolicznościach, kiedy uprzednio podatnik rozliczał VAT, uwzględniając oświadczenie rolnika wskazującego, że jest on rolnikiem ryczałtowym, odliczane kwoty były prawidłowe. Natomiast w sytuacji pozyskania informacji o zmianie statusu podatkowego rolnika istnieje konieczność wystawienia faktur korygujących do wcześniej wystawionych faktur VAT RR. Przy czym korekta faktur wpłynie na zmniejszenie podatku naliczonego u nabywcy towarów w miesiącu, w którym zostaną wystawione korekty faktur.

Innymi słowy, błędne oświadczenie rolnika o treści: „oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług", nie skutkuje negatywnymi konsekwencjami w postaci konieczności zapłaty odsetek od zaległości u podatników kupujących produkty rolne pochodzące z własnej działalności rolniczej ich producenta.

— Bożena Nowicka, doradca podatkowy w DORADCA Zespół Doradców Finansowo-Księgowych sp. z o.o. w Lublinie