Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną fiskusa w sporze o kwalifikację odszkodowania w PIT.
Czytaj także: Błąd pracownika: firma nie rozliczy w CIT odszkodowania za uszkodzone mienie
Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, wspólnika spółki, który wystąpił o interpretację podatkową. We wniosku wyjaśnił, że w 2014 r. spółka otrzymała zlecenie na transport modułu wlotowego czerpni powietrza od kontrahenta z Niemiec. W celu wykonania zlecenia wynajęła podwykonawcę. W wyniku wadliwego wykonania usługi transportu-przeładunku doszło do uszkodzenia przewożonego sprzętu. Wspólnik tłumaczył, że w tej sytuacji kontrahent wystawił spółce zawiadomienie o szkodzie, a potem otrzymała wezwanie do próby ugodowej. W styczniu 2016 r. spółka jako uprawniona otrzymała od ubezpieczyciela podwykonawcy po przeliczeniu ponad 800 tys. zł odszkodowania, po potrąceniu wartości franszyzy. Spółka w tym samym miesiącu wystawiła notę obciążeniową na podwykonawcę i na tej podstawie otrzymała całą kwotę franszyzy.
Podatnik wyjaśnił, że łącznie odszkodowania otrzymane od ubezpieczyciela i podwykonawcy pokrywają kwotę maksymalnego odszkodowania, które może zostać przyznane kontrahentowi w wyniku postępowania sądowego.
W związku z tym zapytał m.in., czy spółka może nie ujmować do potrzeb naliczenia PIT kwoty otrzymanego odszkodowania od ubezpieczyciela i kwoty franszyzy od podwykonawcy. I czy w miesiącu ustalenia i zapłaty odszkodowania kontrahentowi należy wyłączyć jego wysokość z kosztów podatkowych. Wbrew oczekiwaniom podatnika fiskus uznał, że odszkodowanie jako wartość franszyzy nie stanowi kwoty zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów. Wobec tego stanowi ono w dacie jego otrzymania przychód z działalności gospodarczej. W konsekwencji stwierdził jedynie, że skoro odszkodowanie stanowi przychód, to brak podstaw do jego pomniejszania (korygowania) w związku z podpisaniem ugody.
Mężczyzna zaskarżył interpretację i wygrał. Najpierw rację przyznał mu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. Sąd zwrócił uwagę na art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT, zgodnie z którym nie zalicza się do kosztów m.in. odszkodowań z tytułu wad wykonanych usług. A także na art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o PIT, w świetle którego do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów.
Dalej WSA przypomniał, że zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.
Jak jednak zauważył sąd, odszkodowanie uzyskane przez skarżącego wiązało się ze zniszczeniem mienia innej firmy i było w istocie spłatą zobowiązań, które skarżący musiał uregulować kontrahentowi w związku ze zniszczeniem jego mienia podczas wykonywania usługi. Nie dotyczyło składników majątku skarżącego.
W ocenie WSA po przyjęciu przeciwnej wykładni podatnik nie mógłby zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania zapłaconego, a musiałby zaliczyć do przychodu odszkodowanie otrzymane, które w całości przekazał kontrahentowi. W sytuacji takiej podatnik nie uzyskał żadnego przysporzenia majątkowego, od którego należałoby uiścić podatek dochodowy. Obciążenie podatkiem w takiej sytuacji należałoby uznać za niesłuszne i krzywdzące podatnika.
Ostatecznie wykładnię korzystną dla podatnika potwierdził NSA.
Zgodził się co prawda, że w określonych przypadkach odszkodowania mogą być przychodem, jednak w spornej sprawie nie chodziło o odszkodowanie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wskazał też na wyłączenie z kosztów z art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT.
Jak tłumaczył sędzia NSA Bogdan Lubiński, w sprawie nie jest kwestionowane, że odszkodowanie miało związek z usługą, która została wadliwie wykonana. W konsekwencji w ocenie NSA stanowisko sądu administracyjnego pierwszej instancji było prawidłowe. Wyrok jest prawomocny.
Sygnatura akt: II FSK 3067/17
