PIT pracownika oddelegowanego za granicę: Kiedy zakład pracy pobierze zaliczkę

W myśl art. 31 ustawy o PIT osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (zakłady pracy) są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zgodnie z art. 32 ust. 6 ustawy o PIT zakład pracy nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych przez pracownika z pracy wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem że dochody te podlegają lub będą podlegać opodatkowaniu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na wniosek podatnika zakład pracy pobiera jednak zaliczki na podatek dochodowy stosownie do przepisów ust. 1–5 z uwzględnieniem art. 27 ust. 9 i 9a.

Metoda proporcjonalnego odliczenia...

Co za tym idzie, z chwilą przekroczenia przez danego pracownika 183 dni pobytu za granicą pracodawca będący płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych powinien zaprzestać poboru zaliczek na podatek dochodowy z uwagi na to, że od chwili przekroczenia tego okresu wynagrodzenie za pracę wykonywaną za granicą podlega prawu podatkowemu drugiego państwa. W takiej sytuacji dochód pracownika osiągnięty przez niego po okresie pobytu powyżej 183 dni podlega opodatkowaniu na zasadach obowiązujących w tym drugim państwie. Jeżeli zatem pobyt pracownika za granicą przekracza 183 dni i zastosowanie znajdzie art. 32 ust. 6 ustawy o PIT, a jednocześnie pracownik kilka dni w miesiącu pracuje w Polsce, to płatnik ma obowiązek pobrać zaliczkę na podatek tylko od wynagrodzenia uzyskiwanego w Polsce bez uwzględniania dochodów zagranicznych. Dochody zagraniczne bowiem pracownik uwzględni sam w zeznaniu rocznym. Na wniosek podatnika zakład pracy może jednak pobierać zaliczki na podatek dochodowy, uwzględniając dochody, do których stosuje się metodę proporcjonalnego odliczenia. W takim przypadku płatnik stosuje art. 32 ust. 1–5 ustawy o PIT, a także 27 ust. 9 i 9a tej ustawy.

Metoda odliczenia proporcjonalnego określona jest zwykle w art. 23 konkretnej UPO: Unikanie podwójnego opodatkowania. Zgodnie z nią dochód osiągany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie. Metoda ta stosowana jest w przypadku przychodów ze stosunku pracy w umowach zawartych przez Polskę między innymi z: Belgią, Holandią, Islandią, Kazachstanem, Rosją i Stanami Zjednoczonymi.

Przykład

(za Ministerstwem Finansów, http://www.mf.gov.pl):

a) dochód podatnika (w rozumieniu ustawy o PIT) uzyskany w Polsce: 30 000 zł

b) dochód podatnika uzyskany za granicą (po uwzględnieniu odliczeń przewidzianych w ustawie o PIT): 20 000 zł

c) podatek zapłacony za granicą 5000 zł

d) razem dochód uzyskany w Polsce i za granicą (a + b): 50 000 zł

e) podatek obliczony zgodnie z ustawą o PIT według skali podatkowej od łącznej kwoty dochodu (50 000 zł): 8443,98 zł

f) podatek zagraniczny do odliczenia od podatku polskiego:

8 443,98 zł x 20 000 zł : 50 000 zł = 3377,59 zł

g) podatek do zapłacenia w Polsce:

8443,98 zł – 3377,59 zł = 5066,39 zł

Podatek należny może być pomniejszony także o składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacone w Polsce, inne odliczenia od podatku oraz oczywiście o zaliczki na podatek dochodowy ze stosunku pracy pobrane w Polsce przez płatnika przez płatnika.

W przypadku metody odliczenia proporcjonalnego podatnik może zastosować także tzw. ulgę abolicyjną określoną w art. 27h ustawy o PIT.

...albo wyłączenia z progresją

Należy jednak zauważyć, że nie będzie możliwości poboru zaliczek na podatek dochodowy z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, jeśli metodą uniknięcia podwójnego opodatkowania dochodów, jaka przewidziana jest w konkretnej UPO, jest metoda tzw. wyłączenia z progresją (postanowienia umowy o UPO w zw. z art. 27 ust. 8 ustawy o PIT).

Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że dochód osiągnięty za pracę wykonywaną za granicą przez pracownika mającego miejsce zamieszkania w Polsce zostanie zwolniony od podatku uiszczanego w Polsce. Wysokość uzyskanego za granicą dochodu będzie mieć jednak wpływ na wysokość stawki podatkowej zastosowanej do opodatkowania dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce według skali podatkowej. Oznacza to, że w Polsce zostanie zwolniony z opodatkowania dochód osiągnięty za granicą, jednak w celu ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce zostanie zastosowana stawka procentowa podatku właściwa dla całego dochodu pracownika, tj. dochodu krajowego i zagranicznego. Ta metoda stosowana jest między innymi w UPO z takimi państwami, jak: Austria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Irlandia, Japonia, Kanada, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Republika Południowej Afryki, Słowacja, Szwecja, Turcją, obecnie Wielka Brytania i Irlandia Północna, Włochy. Stosowanie tej metody wynika zwykle z art. 23 konkretnej UPO zazwyczaj zatytułowanego: Unikanie podwójnego opodatkowania.

Przykład

(za Ministerstwem Finansów, http://www.mf.gov.pl):

a) dochód podatnika (w rozumieniu ustawy o PIT) uzyskany w Polsce: 20 000 zł

b) dochód podatnika uzyskany za granicą (po uwzględnieniu wszystkich odliczeń przewidzianych w ustawie o PIT): 30 000 zł

c) razem dochód uzyskany w Polsce i za granicą (a + b): 50 000 zł

d) podatek obliczony zgodnie z ustawą o PIT wg skali podatkowej od łącznej kwoty dochodu (50 000 zł): 8.443,98 zł

e) stopa procentowa, jaka powinna mieć zastosowanie dla dochodu uzyskanego w Polsce po zastosowaniu progresji z metody wyłączenia (d:c): 16,89 %

f) podatek do zapłacenia w Polsce: 16,89 % x 20 000 zł = 3378 zł

Podatek należny może być pomniejszony także o składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacone w Polsce, inne odliczenia od podatku oraz oczywiście o zaliczki na podatek dochodowy ze stosunku pracy pobrane w Polsce przez płatnika.

Gdy nie da się z góry przewidzieć

Może się też zdarzyć, że pracodawca, wysyłając pracowników za granicę, nie jest w stanie przewidzieć z góry, czy osoby te będą przebywać w drugim państwie przez okres nieprzekraczający łącznie 183 dni podczas 12-miesięcznego okresu rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, czy też przekroczą ten okres. W takiej sytuacji, jeżeli spełnione są pozostałe warunki z art. 15 ust. 2 UPO, to do momentu nieprzekroczenia 183 dni pobytu dochody pracowników powinny być opodatkowane zgodnie z art. 15 ust. 2 UPO, tj. w Polsce. W tym okresie pracodawca jest obowiązany obliczać i pobierać zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 31 i następnymi ustawy o PIT. Dopiero z chwilą przekroczenia przez pracownika granicznego okresu pobytu za granicą, tj. 183 dni, pracodawca będący płatnikiem powinien zaprzestać poboru zaliczek na podatek dochodowy z uwagi na to, że w związku z przekroczeniem tego okresu wynagrodzenie za pracę wykonywaną w innym państwie podlega opodatkowaniu za granicą według przepisów obowiązujących w innym państwie.

Obciążone w drugim państwie

Zasady uiszczania podatku dochodowego z tytułu omawianego wynagrodzenia opodatkowanego w drugim państwie zależą od wewnętrznych ustaw podatkowych tych państw (np. Niemiec czy Włoch). Te przepisy decydują o tym, w jakiej formie podatnik (pracownik) powinien uiścić podatek dochodowy. Należy przy tym wskazać, że na mocy ustawy o PIT oraz UPO pracodawca nie ma obowiązku poboru podatku dochodowego z tytułu wynagrodzenia opodatkowanego za granicą i przekazywania tego podatku zagranicznym organom podatkowym.