Prowadzę hurtownię wyposażenia łazienek. Po każdym półroczu udzielam swoim kontrahentom rabatów zależnych od wygenerowanego obrotu. Czy o przyznane rabaty powinienem zmniejszać swoje obecne przychody, czy korygować przychody uzyskane wcześniej? – pyta czytelnik.

Jak stanowi art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości między innymi udzielonych bonifikat i skont. Brzmienie tego przepisu powoduje, że udzielanie rabatów potransakcyjnych (tj. rabatów udzielanych po sprzedaży) uprawnia podatników do zmniejszania przychodów z działalności gospodarczej.

Zmiana kwoty, a nie daty

Z wyjaśnień udzielanych przez organy podatkowe wynika, że zmniejszenia takie powinny być dokonywane wstecznie, tj. poprzez zmniejszanie przychodów okresów rozliczeniowych i lat podatkowych, w których zostały uzyskane przychody, których dotyczą rabaty.

Tytułem przykładu można wskazać interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 czerwca 2012 r. (ILPB3/423-91/12-2/MS), interpretację Izby Skarbowej w Łodzi z 12 marca 2013 r. (IPTPB1/415-739/12-4/AG) czy interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 1 lipca 2013 r. (IBPBI/1/415-456/13/SK). W drugiej z tych interpretacji czytamy, że „faktura korygująca nie dokumentuje odrębnego, niezależnego zdarzenia gospodarczego, lecz odnosi się ściśle do stanu zaistniałego w przeszłości. Późniejsze wystawienie faktury korygującej nie powoduje bowiem zmiany daty powstania przychodu, wpływa jedynie na jego wysokość. Punktem odniesienia do faktury korygującej jest zatem faktura pierwotna".

Podobne stanowisko zajmują sądy administracyjne, czego przykładem może być wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 26 października 2010 r. (I SA/Gd 563/10), wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 sierpnia 2012 r. (II FSK 180/11), wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 16 października 2013 r. (I SA/Łd 945/13) czy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 października 2014 r. (II FSK 2134/12). W ostatnim z tych orzeczeń można przeczytać, że „w sytuacji wystawienia faktur korygujących z tytułu udzielenia rabatów (zwrotu sprzedanych towarów, niewykonania usługi w pełnym zakresie) po złożeniu zeznania podatkowego za dany rok podatkowy uczelnia powinna złożyć korektę zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) na druku CIT-8 za rok, w którym wystąpił przychód należny za rok podatkowy, tj. w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonanej sprzedaży (wykonania usługi)".

VAT inaczej niż PIT i CIT

Udzielane przez podatników rabaty są dla celów podatku dochodowego rozliczane zupełnie inaczej niż dla celów VAT. I tak udzielanie przez podatników rabatów:

1) dla celów podatku dochodowego rozliczane jest wstecznie, tj. w drodze korekty uzyskanych wcześniej przychodów (co w przypadku rabatów udzielanych po zakończeniu roku często oznacza konieczność korygowania złożonych już zeznań podatkowych),

2) dla celów VAT rozliczane jest na bieżąco, tj. najczęściej w okresie rozliczeniowym otrzymania przez nabywcę faktury korygującej albo w okresie rozliczeniowym otrzymania potwierdzenia odbioru przez nabywcę faktury korygującej (zob. art. 29a ust. 13 ustawy o VAT).

Przykład

Na początku stycznia 2015 r. podatnik prowadzący hurtownię łazienek przyznał jednemu z kontrahentów rabat za drugie półrocze 2014 r. Zbiorczą fakturę korygującą dokumentującą ten rabat podatnik wystawił 17 stycznia 2015 r. Kontrahent otrzymał ją 20 stycznia 2015 r. Potwierdzenie odbioru faktury korygującej dotarło do podatnika na początku lutego 2015 r. W tej sytuacji:

1) dla celów podatku dochodowego podatnik był obowiązany rozliczyć przyznany rabat wstecznie, tj. pomniejszyć przychody roku 2014 (i uwzględnić zmniejszone przychody w składanym za 2014 r. zeznaniu PIT-28, PIT-36 lub PIT-36L),

2) dla celów VAT przyznany rabat podatnik powinien był rozliczyć na bieżąco, tj. podatnik powinien uwzględnić wystawioną zbiorczą fakturę korygującą w deklaracji VAT-7 za styczeń 2015 r. (względnie w deklaracji VAT-7K/VAT-7D za I kwartał 2015 r.).

Nawet gdy zostało sporządzone sprawozdanie finansowe

Na marginesie należy dodać, że taki sposób zmniejszania przychodów z tytułu udzielenia rabatów obowiązuje zawsze, także gdy rabaty są przyznawane po sporządzeniu sprawozdania finansowego czy zeznania podatkowego za dany rok. Jak czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 sierpnia 2014 r. (ITPB3/423-262A/14/KK), „z uwagi na udzielanie przez wnioskodawcę rabatów retrospektywnych zasadne jest zmniejszenie przychodów do opodatkowania. Jednocześnie korekta przychodu winna odnosić skutek do uprzednio wykazanego przychodu należnego, a więc do roku, w którym została wystawiona faktura pierwotnie dokumentująca daną transakcję. Późniejsze wystawienie faktury korygującej nie powoduje bowiem zmiany daty powstania przychodu. Bez znaczenia w kontekście przepisów prawa podatkowego regulujących tę kwestię pozostaje fakt, że faktury korygujące wystawiane są przez wnioskodawcę po sporządzeniu sprawozdania finansowego. Faktury korygujące, skutkujące koniecznością dokonania korekty wcześniej wykazanego przychodu, powinny być bezwzględnie rozliczone w okresie rozliczeniowym, w którym pierwotnie wykazano przychód dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, również wtedy gdy korekta odnosić się będzie do zdarzeń zakończonego roku podatkowego (po sporządzeniu sprawozdania finansowego i złożeniu zeznania podatkowego CIT-8)".

Przykład

Na początku lutego 2015 r. podatnik prowadzący hurtownię łazienek przyznał rabaty do sprzedaży zrealizowanej w 2014 r. Przyznanie rabatów nastąpiło po złożeniu przez podatnika zeznania PIT-36L za 2014 r. (podatnik złożył to zeznanie jeszcze w styczniu). Mimo to podatnik powinien rozliczyć udzielenie rabatów wstecznie, tj. poprzez obniżenie przychodu osiągniętego w 2014 r. (co wiąże się z koniecznością korekty zeznania PIT-36L złożonego przez podatnika za 2014 r.).

Autor jest doradcą podatkowym