- Jakie czynności obligatoryjnie podlegają fiskalizacji w 2015 r.? W jakich terminach  należy rozpocząć ewidencjowanie sprzedaży przy zastosowaniu kasy fiskalnej? Jakie limity obowiązują dla zwolnienia z tego obowiązku w 2015 r.? – pyta czytelnik.

1 stycznia 2015 r. wchodzi w życie rozporządzenie ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (DzU poz. 1544, dalej: rozporządzenie). Wydanie nowego rozporządzenia jest związane z tym, że do końca 2014 r. obowiązują poprzednie przepisy wykonawcze w zakresie kas rejestrujących. Brak nowego rozporządzenia skutkowałby obowiązkiem stosowania kas rejestrujących dla wszystkich czynności na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych od 2015 r. Tym samym zostałyby uchylone wszystkie zwolnienia obowiązujące w tym zakresie.

Przedmiotowe...

Zgodnie z § 2 nowego rozporządzenia do 31 grudnia 2016 r. zwalnia się z obowiązku rejestrowania obrotu przy zastosowaniu kas fiskalnych czynności określone w załączniku do rozporządzenia. W znacznej części utrzymano dotychczasowy wykaz czynności korzystających ze zwolnienia w tym zakresie.

W odniesieniu do usług związanych z wynajmem nieruchomości, usług zarządzania nieruchomościami, usług krótkotrwałego zakwaterowania oraz dodanej poz. 49 (o czym będzie mowa dalej) utrzymano zwolnienie z obowiązku fiskalizacji sprzedaży. Warunkiem jest, żeby sprzedaż taka w całości została udokumentowana fakturą VAT.

Uwaga! Uchylono poz. 34 załącznika do poprzedniego rozporządzenia. Zwolnienie to obejmowało świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli łącznie były spełnione następujące warunki:

1) każde świadczenie usługi przez podatnika jest dokumentowane fakturą, w której są zawarte dane identyfikujące odbiorcę;

2) liczba świadczonych usług, o których mowa powyżej, w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców tych usług w tym okresie była mniejsza niż 20.

To oznacza, że od 1 stycznia 2015 r. podatnicy nie będą mogli korzystać ze zwolnienia na podstawie tego zapisu. Tym samym, jeżeli ich obroty nie będą przekraczały progów określonych w rozporządzeniu (20 000 zł netto), to podatnicy będą mogli stosować zwolnienie. Natomiast po przekroczeniu tego obrotu konieczne będzie stosowanie kas rejestrujących. Także gdy w każdym przypadku mogliby wystawiać imienne faktury VAT.

Ponadto z wykazu czynności zwolnionych została usunięta poz. 43 załącznika do poprzedniego rozporządzenia: sprzedaż biletów i rezerwacja miejsca przy przewozach rozkładowych pasażerskich, pod warunkiem że za wykonaną czynność zapłacono w całości za pośrednictwem poczty, banku, lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w SKOK, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła. Czynności te mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie poz. 38 załącznika: świadczenie usług na rzecz osób fizycznych, dla których płatności są dokonywane za pośrednictwem banku, poczty, SKOK – przy czym z ewidencji i dowodów wynika, jakich konkretnie czynności dotyczą.

W załączniku została zmieniona również poz. 22 oraz dodano poz. 23 i 24, związane z usługami telekomunikacyjnymi (w związku z nowelizacją ustawy o VAT od 1 stycznia 2015 r.):

- poz. 22 obejmuje usługi telekomunikacyjne (bez względu na symbol PKWiU);

- poz. 23 obejmuje usługi nadawcze (bez względu na symbol PKWiU);

- poz. 24 obejmuje usługi elektroniczne (bez względu na symbol PKWiU).

Z uwagi na to, że czynności notarialne mogą być wykonywane zarówno przez notariusza, jak i jego zastępcę (oraz odpowiednio aplikanta notarialnego), zwolnienie z obowiązku stosowania kas fiskalnych obejmuje szeroko rozumiane czynności notarialne (w poprzednim rozporządzeniu były to usługi prawne, w zakresie usług notariuszy objętym wpisem do repertorium A i P). Jak wskazuje nowe brzmienie poz. 28 rozporządzenia, czynności notarialne zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania, bez względu na symbol PKWiU.

Dodatkowo rozszerzono zakres zwolnienia o poz. 49 załącznika – dostawę towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Zwolnienie w tym zakresie jest istotnym ułatwieniem dla podatników, dla których jednorazowa transakcja mogłaby skutkować obowiązkiem fiskalizacji sprzedaży.

Przykład

Firma ABC prowadzi działalność w zakresie biura księgowego. Z uwagi na początek prowadzenia działalności podatnik nie stosuje kas fiskalnych (co do zasady klientami są podmioty gospodarcze). W styczniu 2015 r. ABC planuje sprzedać samochód osobowy, wpisany do ewidencji środków trwałych, o aktualnej wartości rynkowej 30 000 zł. Jeżeli nabywcą będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, to podatnik pomimo przekroczenia progu uprawniającego do zwolnienia (20  000 zł) nie będzie musiał zakupu kupić kasy fiskalnej i fiskalizować sprzedaży na rzecz osób fizycznych. Z uwagi na wprowadzoną do załącznika do rozporządzenia poz. 49, wystarczające będzie udokumentowanie transakcji fakturą VAT. Wartość sprzedaży nie ma w tym przypadku znaczenia. Nie jest także uwzględniana w limicie sprzedaży na dany rok uprawniającym do stosowania zwolnienia ze stosowania kas.

...i podmiotowe

W zakresie zwolnienia podmiotowego utrzymany został dotychczasowy poziom zwolnienia, czyli kwota 20 000 zł obrotu netto (dla podatników, którzy kontynuują działalność) oraz proporcja tej kwoty (w odniesieniu do okresu prowadzenia działalności dla podmiotów rozpoczynających świadczenie czynności opodatkowanych w danym roku). Wynika to z § 3 ust. 1 pkt 1–2 rozporządzenia.

Ponadto w § 3 ust. 1 pkt 3–4 przedłużono okres funkcjonowania dotychczasowego zwolnienia podmiotowego dla podatników, którzy wykonują czynności wskazane w części I załącznika do rozporządzenia (poz. 1–34), pod warunkiem że udział obrotu z ich sprzedaży w całkowitym obrocie podatnika zrealizowanym na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych był w poprzednim roku podatkowym wyższy niż 80 proc. lub w odniesieniu do podmiotów rozpoczynających działalność w trakcie roku podatkowego za okres pierwszych sześciu miesięcy wykonywania czynności (lub za okres do końca roku, jeżeli okres wykonywania czynności jest krótszy niż sześć miesięcy) przekracza 80 proc.

Przykład

Firma Beta świadczy usługi agencji nieruchomości (pośrednictwo w sprzedaży nieruchomości – poz. 27 załącznika do rozporządzenia). Usługi te są podstawowym rodzajem działalności na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Oprócz powyższych czynności Beta świadczy usługi ksero. Obrót całkowity w 2014 r. wynosi 105 000 zł, z czego na usługi obsługi rynku nieruchomości przypada 100 000 zł, na usługi ksero 5000 zł. Tym samym współczynnik sprzedaży usług obsługi nieruchomości w całkowitym obrocie Beta wyniósł 95,23 proc. (100 000 / 105 000). W wyniku przekroczenia współczynnika wskazanego w rozporządzeniu (80 proc.) Beta ma prawo do zwolnienia z używania kasy fiskalnej w 2015 r.

Bez wpływu na kwotę progową

Od 1 stycznia 2015 r. do kwoty progowej wskazującej na zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania nie będą wliczane:

- transakcje sprzedaży nieruchomości (poz. 36 załącznika) oraz

- dostawy towarów i świadczenia usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Celem wprowadzenia tego przepisu było uniknięcie możliwości zniekształcenia obrotu na rzecz osób fizycznych (rolników ryczałtowych) w zakresie zwolnienia z obowiązku fiskalizacji. Wykonanie bowiem jednej czynności powyżej 20 000 zł (np. sprzedaż nieruchomości) skutkowałoby obowiązkowym stosowaniem kas fiskalnych, mimo że w zakresie pozostałych czynności obrót nie przekroczyłby limitu.

Zgodnie z postulatami fiskusa

Ograniczenie zwolnienia z obowiązku używania kas o nowe czynności wynika z postulatów zgłaszanych przez organy podatkowe i ma na celu wyeliminowanie możliwości nierzetelnego ewidencjonowania obrotu dla celów podatkowych. Jak wskazuje uzasadnienie projektu rozporządzenia, „likwidacja proponowanych zwolnień będzie miała długofalowy skutek związany z uszczelnieniem systemu. Efektem ograniczenia zakresu stosowanych zwolnień winna być poprawa ściągalności podatków, i to nie tylko w podatku od towarów i usług, ale również w zakresie podatków dochodowych. (...) Dodatkowo z tytułu przyjętych w rozporządzeniu rozwiązań należy oczekiwać spadku kosztów kontroli skarbowej. Wprowadzenie obowiązku ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (...) powinno zapewnić wyższą wiarygodność ewidencji obrotu i kwot podatku należnego, co może stanowić podstawę do eliminacji żmudnych i pracochłonnych procedur kontroli ewidencji prowadzonych dotychczas w innych formach".

Jednocześnie zdecydowano o rozszerzeniu wykazu towarów, których sprzedaż na rzecz osób fizycznych wymaga obowiązkowej fiskalizacji dostawy perfum i wód toaletowych (PKWiU 20.42.11.0), z wyjątkiem towarów dostarczanych na pokładach samolotów.

Sprzedaż nośników danych

Nowe rozporządzenie wprowadziło zmiany w zakresie fiskalizacji sprzedaży nośników danych. Do końca 2014 r. obowiązek stosowania kas fiskalnych dotyczył zapisanych płyt CD, DVD, kaset, dyskietek, kart pamięci itp. Natomiast od 1 stycznia 2015 r. § 4 pkt 1 lit. l rozporządzenia odnosi się do zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych. W ten sposób projektodawca rozszerzył zakres stosowania kas rejestrujących na wszelkie nośniki danych bez enumeratywnego wymienienia. Bez znaczenia będzie, czy dane nośniki są zapisane (z danymi) czy „czyste" (bez zapisu).

Przykład

Jan Kowalski prowadzi działalność w zakresie usług prawnych. Dotychczas zdecydowaną większość czynności wykonywał na rzecz osób prawnych i innych podmiotów gospodarczych. Sprzedaż dla osób fizycznych każdorazowo dokumentował fakturą VAT, a zapłaty wpływały na rachunek bankowy.

Od 2015 r. Jan Kowalski będzie zobowiązany do zakupu kasy fiskalnej i ewidencjowania obrotu na rzecz osób fizycznych (rolników ryczałtowych). Kwota obrotu, wystawienie faktur VAT i przyjmowanie zapłaty wyłącznie w formie bezgotówkowej nie zwalniają z obowiązku fiskalizacji sprzedaży. Z uwagi na okresy przejściowe podatnik będzie mógł wprowadzić kasę fiskalną od 1 marca 2015 r.

Przykład

W drugiej połowie 2014 r. firma ALFA rozpoczęła działalność w zakresie wymiany opon oraz naprawy pojazdów samochodowych. Z uwagi na nieprzekroczenie obrotu sprzedaży na rzecz osób fizycznych (proporcjonalnie 20 000 zł w skali roku) ALFA jest zwolniona z obowiązku stosowania kasy fiskalnej.

Wykonując te usługi, od 2015 r. każdą transakcję z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (rolnikiem ryczałtowym) ALFA będzie musiała udokumentowć paragonem fiskalnym. Z uwagi na okres przejściowy określony w rozporządzeniu  ALFA będzie musiała stosować kasę od 1 marca 2015 r.

Kwota obrotu czasem  nie będzie miała znaczenia

Nowelizacja przepisów wprowadza nowy katalog czynności, których świadczenie będzie obowiązkowo wymagało ewidencji obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących, niezależnie od kwoty obrotu. Wykaz czynności  w § 4 pkt 2 lit. c – j został rozszerzony o następujące pozycje:

- usługi naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania);

- usługi w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów;

- usługi w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów;

- usługi w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów;

- usługi prawnicze, z wyjątkiem czynności notarialnych;

- usługi doradztwa podatkowego;

- usługi fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne;

- usługi związane z wyżywieniem, wyłącznie:

1) świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz

2) usługi przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering).

Uwaga! Obowiązek fiskalizacji nie będzie dotyczył świadczenia usług przez podatnika nabywającego czynności w swoim imieniu, ale na rzecz swoich pracowników (poz. 35 załącznika do rozporządzenia).