Kara umowna nie zawsze jest kosztem

Powszechnie stosowaną na rynku praktyką jest wzmacnianie zawieranych umów postanowieniami, które nakładają na stronę niewywiązującą się w sposób należyty z kontraktu obowiązek zapłaty na rzecz drugiej strony określonej z góry kwoty. Taka kara umowna jest formą rekompensaty z tytułu szkody poniesionej przez podmiot, który liczył na wykonanie umowy przez drugą stronę. Pojawia się jednak wątpliwość co do możliwości zaliczenia zapłaconej kary umownej w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Wątpliwość ta jest o tyle istotna, że wysokość ustalanych przez strony kontraktu kar nierzadko jest bardzo duża, a w efekcie zaliczenie takiej kwoty do kosztów stanowiłoby w istocie o redukcji poniesionej straty. Zarówno w ustawie o PIT, jak i w ustawie o CIT zasadą jest, że za koszty uzyskania przychodów uznaje się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu bądź zachowania albo zabezpieczenia jego źródła, z wyjątkiem jednak tych, które zostały wprost wyłączone z katalogu kosztów podatkowych. Aby zatem konkretny wydatek mógł zostać ujęty w kosztach podatkowych, a tym samym wpływać na obniżenie podstawy opodatkowania, konieczne jest łączne spełnienie poniższych warunków: